Po raz pierwszy w historii, eksperci, przedstawiciele samorządów i organizacji pozarządowych z całej Polski oraz goście z Czech i Niemiec, spotkali się na terenach zagrożonych budową kopalni odkrywkowych węgla brunatnego by omówić kolejne kroki na rzecz ochrony zagrożonych terenów i praw mieszkańców, którzy jesienią 2009 roku wyrazili w referendach sprzeciw wobec budowie kopalni. Uczestnicy podnieśli też kwestie zagrożeń dla mieszkańców wynikających z zapisów zawartych w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju (KPZK) oraz alternatywy dla wydobycia węgla metodą odkrywkową.

"To pierwsza tego typu konferencja organizowana na skalę kraju. Była ogromna potrzeba jej zorganizowania, ponieważ skala oporu wobec budowy kopalni odkrywkowych jest ogromna. Z każdym dniem milczenia ze strony rządzących i braku dialogu opór rośnie, a protest się rozszerza. Przeciwko odkrywkom protestuje już kilkanaście gmin z trzech województw. W referendach z 2009 r. aż 90% mieszkańców zagrożonych gmin, opowiedziało się przeciw budowie nowych kopalni odkrywkowych. Do tej pory rząd ignorował głos społeczeństwa i bez refleksji forsował plany wszechpotężnych koncernów energetycznych. Tak dalej być nie może! Inaczej czeka nas niekontrolowany wybuch społeczny" – mówi Irena Rogowska, wójt gminy Lubin, przewodnicząca Ogólnopolska Koalicji „Rozwój TAK – odkrywki NIE".

Wśród uczestników konferencji, obecni byli między innymi wójtowie, burmistrzowie i przewodniczący rad, którzy w sierpniu tego roku protestowali przed Kancelarią Premiera przeciwko przyjęciu przez Radę Ministrów uchwały zatwierdzającej Koncepcję Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (KPZK). Jej przyjęcie wiązałoby się z wdrożeniem w życie planów budowy nowych kopalń węgla brunatnego, co mogłoby otworzyć drogę do wywłaszczeń mieszkańców i zniszczeń w środowisku. Protestujący zwrócili wtedy uwagę, że KPZK została przygotowana sprzecznie z procedurą. W wyniku protestów dokument, jak na razie, nie został przyjęty choć istnieje poważne ryzyko, że powróci pod obrady rady ministrów nowego rządu.

"Rada Ministrów obecnej kadencji nie przyjęła KPZK i mamy nadzieję, że nie jest to tylko chwyt przedwyborczy i nowy rząd również w aktualnej wersji dokumentu tego nie przyjmie. Obecne zapisy KPZK bezpośrednio mogłyby wpłynąć na prawo własności, oraz na niepewność dziesiątek tysięcy obywateli co do ich przyszłości i możliwości spokojnego bytu. Oczekujemy, że już po wyborach, nowy rząd przygotuje wersję dokumentu, która uwzględni podstawowe prawa obywateli, między innymi do należytego rozpatrzenia złożonych uwag i wniosków oraz poszanowania ich woli wyrażonej w prawomocnych referendach" – mówi Beata Filipcova, radca prawny Ekologicznego Serwisu Prawnego.

W Konferencji udział wzięli wójtowe, burmistrzowie, prezydenci miast, starostowie, przewodniczący rad z regionu legnicko– głogowskiego, przedstawiciel gminy Schenkendöbern k. Gubina/Guben (Brandenburgia) - Andreas Stahlberg, politycy i kandydaci do Sejmu i Senatu w nadchodzących wyborach oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych: Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA z Wrocławia, Fundacja Greenpeace Polska, Centrum Zrównoważonego Rozwoju z Łodzi, Ekologiczny Prawny Serwis z Brna (Czechy), Klima Allianz z Berlina (Niemcy), Społeczny Komitet "STOP Odkrywce" z Lubina, Stowarzyszenie "Nie Kopalni Odkrywkowej" z Gubina oraz Stowarzyszenie Wolna Przedsiębiorczość ze Świdnicy (prezentujące europejskie rozwiązania energetyczne jako alternatywę dla odkrywki).

Przemówienie do uczestników konferencji z ekranu wygłosiła poseł do Parlament Europejskiego Lidia Geringer de Oedenberg.

Konferencja jest częścią kampanii prowadzonej przez Ogólnopolską Koalicję "Rozwój TAK – odkrywki NIE" na rzecz przejścia Polski z ery kopalnej do odnawialnej.

***

Deklarację Ogólnopolskiej Koalicji „Rozwój TAK – Odkrywki NIE" przeciwko planom budowy nowych kopalni węgla brunatnego metodą odkrywkową oraz na rzecz przeprowadzenia Polski z ery kopalnej do ery odnawialnej podpisali: wójtowie i burmistrzowie zagrożonych budową kopalni odkrywkowych gmin Lubin, Kunice, Miłkowice, Ruja, Ścinawa, Prochowice, Malczyce (woj. dolnośląskie), Gubin i Brody (woj. lubuskie), Zgierz, Ozorków i Piątek (woj. łódzkie) oraz stowarzyszenia i organizacje społeczne: Centrum Zrównoważonego Rozwoju z Łodzi, Ekologiczny Prawny Serwis (EPS) z Czech, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA z Wrocławia, Fundacja Greenpeace Polska, Stowarzyszenie "Nie Kopalni Odkrywkowej" z Gubina, Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Zgierskiej, Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Zgierskiej, Stowarzyszenie Ochrony Środowiska Naturalnego "Przyjezierze", Społeczny Komitet "STOP ODKRYWCE".