Ekologia w biurze powinna być zatem dla wszystkich firm podstawową formą minimalizowania wpływu na środowisko naturalne.

Cieszy fakt, że dla firm działających w Polsce prowadzenie biura w ekologiczny sposób staje się standardem, a podejmowane działania są coraz częściej zaawansowanymi, kompleksowymi programami, a nie akcjami jednorazowymi. Wynika to oczywiście przede wszystkim z motywacji czysto finansowych, bo rzadko które działanie w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu może tak szybko i bezpośrednio przynieść bonifikatę finansową, co nie umniejsza jednak korzyści środowiskowych. Firmy wchodzą na wyższy poziom realizacji idei zielonego biura i podejmują działania wychodzące poza najprostszy standard, którym jest np. recykling, drukowanie dwustronne czy dołączanie do maili prośby o ich niedrukowanie.

Istotne jest zaangażowanie pracowników

Żadne działania z zakresu ekobiura nie będą skuteczne, jeśli napotkają opór ze strony pracowników. Choć niektóre procesy można i należy zautomatyzować (np. domyślne ustawienie dwustronnego drukowania na wszystkich komputerach), to jednak właśnie od osób wykonujących dane czynności zależy, na ile będzie im przyświecać idea ekobiura. Firmy stawiają w tym obszarze na edukację i zaangażowanie pracowników, prowadząc kampanie promujące ekologiczny styl pracy, a także – w szerszym kontekście – życia. Przykładem może być realizowany przez Carrefour Polska program Jestem Eko. Akcja swoim zasięgiem obejmuje wszystkich pracowników i dotyczy różnych obszarów związanych z ekologią i racjonalnym gospodarowaniem. Każdy z 12 miesięcy w roku poświęcony jest innej tematyce. W intranecie i magazynie firmowym publikowane są porady i treści edukacyjne dotyczące ekologicznych postaw. Organizowane są także warsztaty dla pracowników dotyczące przeciwdziałania marnowaniu żywności i oszczędzania zasobów naturalnych.

W ramach tworzenia ekologicznego miejsca pracy firmy zwracają również uwagę na kwestie zrównoważonego transportu. Dojazd większości pracowników do biur samochodami powoduje nie tylko duże obciążenie dla środowiska, ale także np. logistyczne problemy związane z rosnącym zapotrzebowaniem na miejsca parkingowe. Mając na względzie oba te aspekty, POLPHARMA przeprowadziła projekt popularyzujący regularne dojazdy rowerem do pracy. Jednym z najważniejszych elementów działań było umożliwienie pracownikom dojazdu rowerem bezpośrednio do stanowiska pracy, co wymagało inwestycji w budowę parkingów rowerowych na terenie firmy. Zbudowano zadaszone miejsca parkingowe w 9 lokalizacjach na terenie zakładu w Starogardzie, a także w Duchnicach i Sieradzu. W celu zapewnienia rowerzystom bezpieczeństwa zmniejszono dopuszczalną prędkość dla ruchu samochodów na terenie firmy do 20 km/h. W dniu wdrożenia projektu każda osoba, która przyjechała rowerem, otrzymała nagrodę. Dodatkową motywacją jest system nagród za regularne dojazdy. Każdy wjazd rowerem jest zapisywany na karcie rejestracji czasu pracy. Za każdy zarejestrowany wjazd pracownik otrzymuje złotówkę, którą może wymienić na nagrody w systemie kafeteryjnym My Benefit.

CSR wykracza poza biuro

Jednym z najbardziej widocznych trendów w społecznej odpowiedzialności biznesu jest poszerzanie granic odpowiedzialności firm. Przedsiębiorstwa dostrzegają, że ich wpływ przekracza granice biur czy fabryk, i poprzez edukację konsumentów lub wymagania stawiane dostawcom starają się wdrażać zasady CSR w całym swoim łańcuchu wartości. Dzieje się tak również w przypadku projektów związanych z ekobiurem. Firma Capgemini wprowadziła w swoich biurach w Krakowie i Katowicach system segregacji śmieci. Choć to działanie samo w sobie trudno zaliczyć do wyjątkowo innowacyjnych, to istotnym efektem tej zmiany jest fakt, że inni wynajemcy również rozpoczęli segregację w swoich biurach. Stało się tak, ponieważ Capgemini jest największym podmiotem wynajmującym powierzchnię w danych biurowcach, a system wyrzucania odpadów z kuchni jest wspólny dla całego budynku.

Godne wyróżnienia są również projekty z zakresu ekobiura podejmujące ten temat kompleksowo. Przykładem takiego podejścia jest program Zielone Biuro realizowany przez Carlsberg Polska. W jego ramach zawierają się następujące działania: segregacja odpadów w podziale na szkło, plastik, papier i odpady organiczne; butelki plastikowe przed wyrzuceniem zgniatane są w zgniatarkach; koperty do korespondencji zewnętrznej wykonane są z ekologicznego papieru; kartki świąteczne wykonane są z bawełny ekologicznej; spotkania i konferencje Zarządu oraz top managementu organizowane są w sposób ekologiczny; papier używany do wydruków i kopii pochodzi z recyklingu; minimalizowana jest ilość wydruków. Dzięki tym działaniom firmie udało się zmniejszyć zakupy papieru o mniej więcej 20%, a w biurze firmy zużyto o 8% mniej energii w cyklu rocznym (dane za 2012 rok).

Ekologia na etapie planowania biura

Najskuteczniejszym działaniem, które może podjąć firma chcąca prowadzić swoje biuro w sposób ekologiczny, jest postawienie sobie takiego założenia już na etapie budowy siedziby (jeśli oczywiście takie są plany). Łatwiej jest bowiem stworzyć coś według określonych standardów, niż dostosowywać to, co już istnieje. Taki tok myślenia przyjęła firma Orange budując swoją nową siedzibę – Miasteczko Orange. Uwzględnia ono następujące wymogi: energooszczędności, zagospodarowania terenów zielonych, zużycia energii świetlnej, czynników wpływających na zdrowie pracujących tam osób czy rozwiązań ograniczających zużycie wody. Jednym z celów Orange podczas budowy kompleksu było zminimalizowanie wpływu na środowisko oraz osiągnięcie jak największej wydajności obiektu. Dlatego też oświetlenie elektryczne wewnątrz budynku dostosowuje się do nasilenia światła dziennego, otwierane okna umożliwiają naturalną wentylację pomieszczeń, a zarazem ograniczają korzystanie z klimatyzacji czy wentylacji mechanicznej. Ciekawostką jest także wspieranie bioróżnorodności na terenie Miasteczka (np. poprzez zainstalowanie budek dla ptaków) oraz stworzenie zielonej przestrzeni na wypoczynek.

Powyższe przykłady udowadniają, że działania z zakresu ekobiura nie muszą być traktowane jako próba greenwashingu, a na takie ryzyko narażają się projekty korporacji ograniczające się do bardzo podstawowych elementów (segregacji odpadów, dwustronnego drukowania). Możliwości ograniczania wpływu na środowisko w czasie pracy biurowej jest zdecydowanie więcej, a korzystanie z nich pozwala również na wypracowanie realnych oszczędności finansowych w firmach.

Marcin Grzybek, Forum Odpowiedzialnego Biznesu