Program Komisji Europejskiej „Rezerwa dla nowych instalacji 300” (NER 300) ma zachęcić unijne firmy do inwestowania w demonstracyjne instalacje oraz do testowania nowych rozwiązań przyjaznych klimatowi i środowisku. Dzięki sprzedaży 300 mln pozwoleń na emisję zostanie sfinansowanych co najmniej 8 projektów CCS (wyłapywania i składowania dwutlenku węgla) oraz 34 projekty wykorzystujące OZE.

Do drugiego etapu programu w połowie maja br. zakwalifikowano 78 spośród 153 demonstracyjnych innowacyjnych projektów, w tym 13 CCS i 65 technologii OZE. Dokumenty zostały przekazane do Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Wśród zaakceptowanych propozycji są wszystkie trzy zgłoszone wcześniej polskie projekty: instalacja wyłapywania i składowania CO₂ w elektrowni węglowej w Bełchatowie, instalacja do otrzymywania etanolu z celulozy w Goświnowicach oraz zakład produkujący energię z biomasy i odpadów komunalnych w Jastrzębiu Zdroju.

Teraz Europejski Bank Inwestycyjny dokona przeglądu wszystkich wniosków złożonych przez poszczególne państwa. Jeśli zajdzie taka potrzeba, zwróci się do wnioskodawców z prośbą o uzupełnienie dokumentów. Później każda propozycja zostanie oceniona i stworzony zostanie ich ranking: w przypadku instalacji CCS – jeden, obejmujący wszystkie projekty, technologie OZE natomiast zostaną ocenione w jednej z ośmiu podkategorii (bioenergia, skoncentrowana energia słoneczna, fotowoltaika, geotermia, wiatr, ocean, hydroenergia oraz zarządzanie odnawialnymi źródłami energii – inteligentne sieci). Potem czekać trzeba będzie już tylko na potwierdzenie Komisji Europejskiej i ostateczną decyzję o przydziale funduszy. Pieniądze popłyną do maksymalnie 3 projektów z każdego kraju członkowskiego.

Tymczasem Europejski Bank Inwestycyjny ma otrzymać 300 mln pozwoleń na emisję dwutlenku węgla. Pierwszą transzę uprawnień chce wprowadzić na rynek jeszcze przed decyzją o podziale pieniędzy dla instalacji CCS i OZE, której ogłoszenia można się spodziewać w drugiej połowie 2012 roku. Kolejne tury sprzedaży odbywać się będą w regularnych odstępach czasu, przynajmniej raz na dwa tygodnie. Ostatnie 100 mln uprawnień sprzedane zostanie już w trzeciej fazie Europejskiego Systemu Handlu Emisjami, która rozpocznie się w roku 2013.

Dokładna data wprowadzenia na rynek CO₂ tych pozwoleń jest niezwykle ważna dla wszystkich jego uczestników, gdyż stanowić one będą ok. 15% wszystkich uprawnień do emisji w jednym roku.

EBI zapowiedział wcześniej, że może rozpocząć handel w ciągu miesiąca od otrzymania pozwoleń, ale rzeczywisty czas ich wprowadzenia na rynek będzie zależał od Komisji Europejskiej. W reakcji na styczniową kradzież ponad 2 mln pozwoleń z trzech narodowych rejestrów chce bowiem ona jeszcze przed wprowadzeniem na rynek dodatkowych uprawnień dokonać pewnych zmian w systemie w celu poprawy ochrony przed nadużyciami i oszustwami.

Projekt rozporządzenia zakłada m.in. 24-godzinne opóźnienie w transferze zezwoleń na emisję, co do których powstaną podejrzenia dotyczące ich autentyczności, wprowadzenie mechanizmu ostrzegania w przypadku awarii, przekazywanie informacji o podejrzanych transakcjach i podwójną weryfikację użytkowników.

Nowe zasady mają zostać skonsultowane z państwami członkowskimi, a potem skierowane do Parlamentu Europejskiego, który ma debatować nad nimi najwcześniej w czerwcu, miesiąc później niż pierwotnie planowano. Zwykle taki proces zajmuje 4-5 miesięcy, jednak w tym przypadku być może uda się go skrócić do 3 miesięcy – powiedział Agencji Reutera Peter Zapfel, urzędnik z departamentu zajmującego się sprawami klimatu Komisji Europejskiej.

Urszula Drabińska, ChronmyKlimat.pl