Ocenie podlegało ponad 50 „dobrych, złych i okropnych” działań zawartych w tych projektach planów. Europejczycy głosowali za najlepszymi działaniami, które należy powtórzyć (dobre), za największymi utraconymi możliwościami, którymi należy się pilnie zająć (złe), oraz za najgorszymi projektami, które należy porzucić (okropne).

Dobre przykłady

Nagrody cash awards CAN-Europe przyznał dobrym działaniom, które pomagają przyspieszyć renowacje budynków, wspierają społeczności energetyczne oraz zapewniają sprawiedliwą i zrównoważoną transformację.  Belgijski region Walonii i Polska zostały nagrodzone za planowanie wykorzystania środków na renowację mieszkań socjalnych i budynków użyteczności publicznej oraz poprawę efektywności energetycznej budynków, które często są nadal ogrzewane węglem. Hiszpania znalazła się również na podium, jeśli chodzi o finansowanie zrównoważonej transformacji miast i gmin. Bułgaria, Czechy i Węgry otrzymały nagrodę za planowanie wykorzystania funduszy regionalnych do wspierania zdecentralizowanych, społecznych projektów dotyczących energii odnawialnej. Polska - Wschodnia Wielkopolska oraz estoński region Ida-Virumaa otrzymały brawa za ich ambitne plany na rzecz sprawiedliwej transformacji, podczas gdy Włochy dołączyły do ​​nich na podium, planując wykorzystanie pieniędzy z planu odbudowy na drogi rowerowe w miastach i przejście na zrównoważoną mobilność.

Wendel Trio, dyrektor Climate Action Network (CAN) Europe, powiedział: „To zachęcające, że niektóre państwa członkowskie wykorzystują fundusze UE na działania, które mogą przyczynić się do walki ze zmianami klimatycznymi i stworzyć lepiej prosperujące społeczności w całej Europie. Niepokojące jest to, że te dobre przykłady pozostają na marginesie w porównaniu ze wszystkimi innymi działaniami, które tracą okazję do działań na rzecz klimatu i mają na celu dalsze spalanie paliw kopalnych i niszczenie przyrody. W negocjacjach z państwami członkowskimi Komisja Europejska musi pozostać silna, aby UE nie przegapiła szansy na przejście do bardziej ekologicznej i sprzyjającej włączeniu społecznemu przyszłości”.

Utracone szanse

W kategorii „złe” nagrodzono działania, które nie dają szansy na pełne wykorzystanie potencjału finansowana na ochronę klimatu i nie zapewniają przejrzystych procesów decyzyjnych.

Niemcy, Bułgaria i Francja otrzymały nagrody nie przyznanie środków na efektywność energetyczną w budynkach i domach w swoich planach odbudowy. Chorwacja, Estonia i Czechy znalazły się na podium ze względu na brak przejrzystości i odsunięcie społeczeństwa obywatelskiego od procesów planowania odbudowy i sprawiedliwej transformacji. Polska i Francja zostały nagrodzone za zaniechanie inwestycji w zrównoważone środki transportu (odpowiednio: rowery i pociągi) i decyzję o budowie większej liczby dróg. Nagroda dla Estonii, Węgier i Francji przypomina im, że nie zamierzają przeznaczyć środków unijnych ani na czystą, ani na sprawiedliwą transformację. Włochy, Francja i Łotwa nie przeznaczyły funduszy UE na więcej odnawialnych źródeł energii.

Na szczęście niektóre utracone możliwości zidentyfikowane w ramach cash awards zostały już wycofane przez rządy. Słoweńskie plany ratowania firm lotniczych i budowy większej liczby dróg zostały wyłączone z najnowszego projektu planu odbudowy ze względu na presję społeczną. Podobnie rząd Portugalii odwołał proponowane projekty rozbudowy infrastruktury drogowej. Warto również zauważyć, że niemiecki rząd osiągnął swój limit wydatków na klimat wynoszący 37% w ostatecznym planie odbudowy.

Daniel Thomson, ekspert ds. różnorodności biologicznej w Bankwatch, powiedział: „Obserwacja, jak siła społeczeństwa obywatelskiego poprawia zapisy planów odbudowy, pokazuje, jak wiele można osiągnąć przy aktywności społecznej. Można się zastanawiać, co by się stało, gdyby planowanie było otwarte od samego początku. Teraz Parlament Europejski i Komisja muszą wprowadzić odpowiednie zabezpieczenia, aby poświęcić tyle samo uwagi naprawie gospodarki, co odporności klimatu i przyrody”.

Taj Zavodnik, Focus, Association for Sustainable Development (Słowenia): „Z zadowoleniem przyjmujemy wycofanie się rządu z projektów drogowych i ustanowienia krajowej linii lotniczej z planu odbudowy w wyniku nacisków ze strony Komisji Europejskiej i społeczeństwa obywatelskiego. Jednak szkoda, że w tym samym czasie, wykluczając te projekty, rząd rezygnuje ze środków zwrotnych w wysokości 2,4 mld euro. Jest to tym bardziej niepokojące, że mamy obecnie obecny zły stan infrastruktury kolejowej oraz wykorzystania energii słonecznej i wiatrowej. Dlatego żałujemy, że społeczeństwo obywatelskie zostało wykluczone z procesu planowania, ponieważ wspólnie moglibyśmy zidentyfikować dodatkowe projekty, które przyniosłyby korzyści zarówno realizacji ambitniejszych celów klimatycznych, jak i poprawie jakości życia mieszkańców Słowenii.”

To co okropne

W kategorii „okropny” Europejczycy nagrodzili działania niszczące przyrodę i przyspieszające kryzys klimatyczny. Region Flandrii w Belgii i Niemcy otrzymały nagrody za wspieranie paliw kopalnych w sektorze transportu. Bułgaria zrobiła z siebie „okropne” miejsce, planując budowę dwóch autostrad na obszarach chronionych. W kategorii „aby zniszczyć przyrodę” towarzyszyła jej Portugalia, która chce przeznaczyć unijne fundusze na bezużyteczną zaporę. Środki wybrane jako „okropne” – podpalające klimat, to spalarnia odpadów w Bułgarii, dystrybucja gazu ziemnego w Rumunii oraz plany inwestycyjne Włoch sprzyjające ogrzewaniu gazem ziemnym. Wreszcie, Francja i Czechy są ostrzegane przez Europejczyków, aby nie przekazywały funduszy unijnych dużym trucicielom.

Źródło: Informacja prasowa CAN-Europe

Materiał został przygotowany w ramach projektu „LIFE_UNIFY - łącząc Unię Europejską na rzecz działań klimatycznych” dofinansowanego ze środków instrumentu finansowego LIFE Komisji Europejskiej oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.