Program LIFE to jedyny instrument finansowy Unii Europejskiej poświęcony wyłącznie współfinansowaniu projektów z dziedziny ochrony środowiska i klimatu. Jego głównym celem jest wspieranie procesu wdrażania wspólnotowego prawa ochrony środowiska, realizacja unijnej polityki w tym zakresie, a także identyfikacja i promocja nowych rozwiązań dla problemów dotyczących środowiska w tym przyrody.

W podprogramie na rzecz środowiska KE czeka na fiszki projektowe, czyli noty koncepcyjne, do 14 lub 16 lipca 2020 r. (w zależności od priorytetu), a potem na pełne wnioski tych, którzy będą najlepsi – do lutego 2021 r. (nie podano jeszcze konkretnej daty). Termin obowiązujący dla projektów na rzecz klimatu, gdzie ubieganie się o dofinansowanie jest jednoetapowe (tylko pełny wniosek), to 6 października 2020 r. Wyznaczone daty brzegowe są dłuższe niż zazwyczaj, bo KE wzięła pod uwagę trudne funkcjonowanie potencjalnych wnioskodawców w czasie pandemii COVID-19 i duże wyzwanie, jakim będzie udział w tegorocznym naborze.

Aktualności LIFE

Nabór do Programu LIFE 2020 rozpoczęty. Jego budżet to 450 mln euro

Przedsiębiorcy, NGO-sy, samorządy, instytuty, uczelnie i wszyscy inni, którzy mają pomysł na eko-projekt i rozwiązanie ważnego europejskiego problemu środowiskowego lub klimatycznego już teraz mogą ustawiać się w blokach startowych po unijne pieniądze. Komisja Europejska ogłosiła nowe rozdanie w Programie LIFE. – Polscy beneficjenci dostaną dodatkowe wsparcie: krajowe współfinansowanie i pomoc w przygotowaniu wniosku – zapowiada Wiceprezes NFOŚiGW Artur Lorkowski. Unijny LIFE i wsparcie NFOŚiGW to nawet do 95% dofinansowania dla najlepszych projektów.

W podprogramie na rzecz środowiska KE czeka na fiszki projektowe, czyli noty koncepcyjne, do 14 lub 16 lipca 2020 r. (w zależności od priorytetu), a potem na pełne wnioski tych, którzy będą najlepsi – do lutego 2021 r. (nie podano jeszcze konkretnej daty). Termin obowiązujący dla projektów na rzecz klimatu, gdzie ubieganie się o dofinansowanie jest jednoetapowe (tylko pełny wniosek), to 6 października 2020 r. Wyznaczone daty brzegowe są dłuższe niż zazwyczaj, bo KE wzięła pod uwagę trudne funkcjonowanie potencjalnych wnioskodawców w czasie pandemii COVID-19 i duże wyzwanie, jakim będzie udział w tegorocznym naborze.

Ułatwień będzie więcej

Zmiany dotyczą też procesu składania wniosków i otwierają nowe możliwości. Przewidziano bezpośrednie konsultacje koncepcji projektu z doradcami EASME (niebawem ruszy rejestracja na stronie KE). Jest też dobra wiadomość dla potencjalnych beneficjentów z sektora biznesu. Podmioty prywatne nie będą zobowiązane do przeprowadzania otwartych przetargów na zamówienia powyżej 135 tys. euro. Ponadto – wspierając małe lokalne podmioty, które nie mogą być współbeneficjentem LIFE, ale odegrają istotną rolę w osiąganiu celów danego projektu – beneficjent będzie mógł przyznać im dotacje.

W tegorocznych wytycznych uwzględniono również specjalny rozdział dotyczący przedsiębiorstw rozpoczynających działalność. To zachęta dla większych firm do spojrzenia na realizację projektu LIFE jako potencjalnego inkubatora dla nowych, małych przedsiębiorstw. Do tej pory start-upy nie kwalifikowały się jako beneficjenci koordynujący z powodu ograniczonej zdolności finansowej. Teraz – ze swoim know-how – będą mogły wykonywać kluczowe zadania we współpracy z większą firmą. To szansa rozwoju dla start-upówa a duża firma – uzyskując przy kooperacji dostęp do wiedzy – ograniczy swoje ryzyko dzięki wsparciu LIFE.

NFOŚiGW a polskie projekty LIFE

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) pełni rolę Krajowego Punktu Kontaktowego LIFE na podstawie porozumienia z Ministerstwem Klimatu, które z kolei jest instytucją wdrażającą Program LIFE w Polsce.

– Od 11 lat współfinansujemy najlepsze polskie eko-przedsięwzięcia, którym Bruksela otwiera drogę do realizacji. To już 83 projekty, na które przeznaczyliśmy ponad 300 mln zł. W tym roku nie tylko Komisja Europejska, ale i my przygotowaliśmy szereg udogodnień dla tych, którzy sięgną po unijne fundusze. Wkrótce je ogłosimy – zapowiada Wiceprezes NFOŚiGW Artur Lorkowski. – Ze względu na COVID-19 zrezygnowaliśmy z Dnia Informacyjnego LIFE, ale podzielimy się wiedzą i doświadczeniem podczas szkoleń online, które odbędą się jeszcze w kwietniu – wyjaśnia.

LIFE dla początkujących

Program LIFE to jedyny program Unii Europejskiej poświęcony wyłącznie współfinansowaniu projektów z dziedziny ochrony środowiska i klimatu. Budżet na lata 2014-2020 jest wyższy niż kiedykolwiek – wynosi 3,46 mld euro dla wszystkich krajów UE.

Program podzielony jest na dwa podprogramy, z których każdy ma trzy obszary priorytetowe. Działania na rzecz środowiska obejmują: 1) Ochronę środowiska i efektywne gospodarowanie zasobami, 2) Przyrodę i różnorodność (przede wszystkim ochrona przyrody w ramach sieci Natura 2000, ale także ochrona innych zagrożonych gatunków) oraz 3) Zarządzanie i informację w zakresie środowiska. Priorytety na rzecz klimatu to: 1) Łagodzenie zmian klimatu, 2) Dostosowanie się do skutków zmiany klimatu i 3) Zarządzanie i informacja w zakresie klimatu.

Kluczem do sukcesu jest spełnienie wymogu tzw. europejskiej wartości dodanej, czyli przedsięwzięcia muszą dotyczyć rozwiązania istotnego problemu środowiskowego z punktu widzenia ich wartości dla Europy. Idealnie gdyby dane rozwiązanie mogło być szeroko stosowane nie tylko w Polsce. Jeśli chodzi o ochronę przyrody, to projekt powinien obejmować swoim zasięgiem dużą populację danego gatunku lub powierzchnię chronionego siedliska, objętych unijnymi dyrektywami albo dotyczyć zagrożonych gatunków znajdujących się na europejskich czerwonych listach gatunków zagrożonych.

Inny wymóg, z którym trzeba się zmierzyć, to innowacyjność lub demonstracyjność przedsięwzięcia. Chodzi o przetestowanie nowych rozwiązań np. w obszarze ochrony wód, gospodarki odpadami, efektywnego wykorzystywania zasobów, tj. gleb, lasów, zarządzania substancjami niebezpiecznymi oraz ochrony przed hałasem, poprawy jakości powietrza, a także zagadnień związanych ze zmianami klimatu. Zadaniem wnioskodawcy jest rozpowszechnienie wyników projektu również w skali Europy – co doskonale wpisuje się w słowo klucz dla biznesu „promocja”.

Przygotować projekt i ubiegać się o środki w Programie LIFE może każdy podmiot zarejestrowany na terenie Unii Europejskiej (publiczny i prywatny, komercyjny i niekomercyjny). Poziom unijnego dofinansowania projektów LIFE przez KE wynosi co do zasady 55% kosztów kwalifikowanych, ale w obszarze ochrony przyrody można uzyskać z LIFE nawet 75% dofinansowania. Jeżeli projekt będzie realizowany na terenie Polski, NFOŚiGW wesprze go ze środków krajowych – nawet do 40% kosztów kwalifikowanych. W sumie – unijny LIFE i pomoc NFOŚiGW – to nawet do 95% dofinansowania dla najlepszych projektów.

Więcej o Programie LIFE:

• Strona KE: https://ec.europa.eu/easme/en/section/life/calls-proposals
• Strona NFOŚiGW: http://nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-zagraniczne/instrument-finansowy-life/
• Krajowy Punkt Konsultacyjny LIFE: life@nfosigw.gov.pl