W Polsce już od kilku lat prowadzi się wiele kampanii informacyjnych na temat racjonalnego użytkowania energii między innymi w gospodarstwach domowych. Obejmuje ona zarówno kwestie oszczędzania energii, jak również zainteresowanie efektywnie energetycznymi rozwiązaniami i urządzeniami. Niestety, jak wynika z danych Instytutu na rzecz Ekorozwoju, Polacy wciąż przywiązują małą wagę do tych kwestii . Badanie „Świadomość Ekologiczna Polaków – Zrównoważony Rozwój” przeprowadzone przez Instytut na rzecz Ekorozwoju w 2009 roku pokazuje, że tylko 58 proc. respondentów deklaruje systematyczne oszczędzanie energii elektrycznej, a całkowity brak działań w tym obszarze aż 21,9 proc.! Tylko 37 proc. badanych, podejmując decyzję o zakupie sprzętu AGD bierze pod uwagę jego energooszczędność, a jeśli chodzi o preferencje w odniesieniu do przyszłych źródeł pozyskiwania energii tylko 17 proc. respondentów uważa, że oszczędzanie energii ma sens.

Jednym z czynników, które wpływają na brak zainteresowania podnoszeniem efektywności energetycznej oraz oszczędności energii jest brak rozumienia pozytywnych efektów, które powstaną na skutek ograniczenia konsumpcji energii. A przecież jest ich wiele! 

Organizacja WWF wyliczyła, że gdyby wszystkie urządzenia wyłączyć przyciskiem power, nie pozostawiając je w trybie stand-by w skali całej Polski można by zaoszczędzić aż 2,3 mln MWh, wartych 831 mln zł.! To prawie tyle, ile wytwarza rocznie średniej wielkości polska elektrownia (np. Elektrownia Ostrołęka).

Dzięki odpowiedniej termoizolacji budynki nie wymagają dużej ilości energii na ich ogrzanie. A także poprzez dostosowanie temperatury do faktycznych potrzeb, bez nadmiernego ogrzewania pomieszczeń, obniżając temperaturę o 2 st. C jesteśmy w stanie zredukować koszty ogrzewania o około 10 proc.!

Jak wynika z wyliczeń WWF, gdyby wszystkie chłodziarki i zamrażarki posiadałyby klasę A to moglibyśmy w ciągu jednego roku ograniczyć emisję CO₂ o 2,7 mln ton!

Jak wynika z naszych obserwacji mało kto łączy kwestię efektywności energetycznej z poprawą bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju. Poprawa efektywności energetycznej pomaga bowiem uniezależnić się od importu surowców energetycznych oraz sprzyja rozwojowi i poprawie konkurencyjności naszej gospodarki. Wzrost efektywności energetycznej może odegrać również dużą rolę w procesie transformacji w kierunku gospodarki niskoemisyjnej.

Elektrownie i ciepłownie, które dzięki oszczędnościom będą mogły sprzedać energie elektryczną i ciepło nowym użytkownikom lub tym, którzy potrzebują ich więcej bez konieczności budowania nowych bloków energetycznych czy urządzeń produkujących ciepło. Są to tzw. negawaty. Koszty ponoszone na oszczędzanie energii są niewspółmierne niskie w stosunku do budowania nowych bloków energetycznych czy ciepłowniczych. W wielu krajach elektrownie i ciepłownie pomagają finansowo i organizacyjnie małym i średnim przedsiębiorstwom, władzom lokalnym i gospodarstwom domowy w oszczędzaniu energii. Dla nich to jest konkretny interes. 

Czynnikiem, który może obniżać zainteresowanie kwestią efektywności energetycznej jest brak zrozumienia pojęcia „efektywność energetyczna”. Dla wielu osób może ona brzmieć zbyt enigmatycznie, wręcz niezrozumiale. Dlatego warto upowszechniać to pojęcie w kontekście zrozumiałym dla wszystkich jako oszczędność energetyczna, oszczędność energii, efektywne wykorzystanie energii, czy racjonalne gospodarowanie energią, czy poszanowanie energii. 

„Dzisiaj w perspektywie roku 2020 możemy ekonomicznie zaoszczędzić ok. 25 proc. energii. Oznacza to korzyści ekonomiczne dla ich użytkowników na poziomie 36 mld zł rocznie!!!! Dlatego należy informować ludzi, przedsiębiorstwa, władze samorządowe o tych możliwościach. Niezbędnym jest tworzenie warunków przez państwo do oszczędzania i poszanowania energii. Oszczędzanie to nie koszt ale zysk dla nas wszystkich i środowiska przyrodniczego"  – uważa Andrzej Kassenberg prezes Instytutu na rzecz Ekorozwoju.
 

Monika Jaromin, Instytut na rzecz Ekorozwoju