Wypracowany podczas negocjacji kompromis zakładał wprowadzenie limitu na biopaliwa z roślin uprawnych (tzw. biopaliwa pierwszej generacji) na poziomie 7 proc. udziału w energii w transporcie w roku 2020 (obecnie średni poziom wykorzystania tych biopaliw w UE wynosi 4,5 proc.). Nie wprowadzał również obowiązkowego celu dla tzw. biopaliw zaawansowanych, produkowanych z surowców niespożywczych.

Większość krajów członkowskich była gotowa poprzeć propozycję prezydencji litewskiej. Kraje Beneluksu, Dania i Włochy uznały jednak przedstawioną propozycję za zbyt mało ambitną. Stwierdziły, że niedostatecznie chroni środowisko naturalne oraz mieszkańców krajów najuboższych (których najsilniej dotyka wzrost cen żywności napędzany konkurencją o surowce z przemysłem biopaliwowym oraz problem zawłaszczania ziemi). Włochy uwarunkowały zmianę stanowiska obniżeniem limitu do 6 proc. i wprowadzenie obowiązkowego celu 2,5 proc. dla biopaliw zaawansowanych.

Celem reformy jest zmierzenie się z problemem pośredniej zmiany użytkowania gruntów [ILUC]. ILUC występuje, gdy z powodu zmiany przeznaczenia dotychczasowych upraw rośnie zapotrzebowanie na grunty orne umożliwiające produkcje żywności, którego zaspokajanie wiąże się z niszczeniem lasów tropikalnych i terenów podmokłych. Przy tej okazji do atmosfery uwalniane są ogromne ilości dwutlenku węgla. Mimo licznych opracowań naukowych na ten temat, Polska wciąż uważa, że metodologia nie jest dość zaawansowana, żeby była podstawą wiążących wyliczeń. "Nie ma jednak naukowców mówiących, że ILUC wynosi zero, więc nie można utrzymywać takiego założenia" – mówi Wojciech Makowski z Instytutu Spraw Obywatelskich.

Deforestacja spowodowana wycinką palmy olejowej na biopaliwa

Debata w Brukseli była kolejnym krokiem na drodze do zmiany dotychczasowych nieefektywnych rozwiązań. Przez ILUC stosowanie biopaliw pierwszej generacji nie tylko nie pomaga zmniejszyć emisji gazów cieplarnianych, lecz wręcz powoduje większą emisję niż stosowanie paliw kopalnych. Dodatkowo, jak wskazuje raport Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarstwa Żywnościowego, ich stosowanie istotnie wpływa na światowy wzrost cen żywności. Specjalny sprawozdawca ONZ ds. prawa do żywności w latach 2000-2008, Jean Ziegler, określił obecną politykę biopaliwową jako "zbrodnię przeciwko ludzkości".

Produkcja biopaliw nie wspiera również polskich producentów. W ubiegłym roku 70 proc. oleju rzepakowego czy rzepaku wykorzystywanego do produkcji biopaliw w Polsce pochodziło z importu.

"Propozycja litewska była kiepska, ale Polska zablokowała ją chcąc, żeby była jeszcze gorsza. Polska powinna przypomnieć sobie, jakie były cele wprowadzenia polityki biopaliwowej – spadek emisji i obniżenie zależności o paliw importowanych. Obecnie żaden z tych celów nie jest spełniony. Zablokowanie reformy doprowadzi tylko do wzrostu importu i wzrostu emisji. Ponadto, konkurencja cenowa z państwami Globalnego Południa to bardzo niepewna strategia. Mam nadzieję, że prezydencja grecka przygotuje propozycję bliższą pierwotnemu stanowisku Komisji" – dodaje Makowski.

***

Instytut Spraw Obywatelskich jest częścią europejskiej federacji Transport & Environment, która domaga się rewizji polityki biopaliwowej, aby rzeczywiście realizowała oryginalne postawione przed nią cele.

źródło: Instytut Spraw Obywatelskich
www.inspro.org.pl

Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada Fundacja – Instytut na rzecz Ekorozwoju, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.