W dyrektywie 2009/28 Unia Europejska wyznaczyła sobie cel: w 2020 roku udział energii odnawialnej w finalnym zużyciu energii ma wynosić 20%. Dokument określa ponadto indywidualne, wiążące cele dla każdego państwa członkowskiego. EurObserv'ER przygląda się postępom poszczególnych krajów w ich osiągnięciu. Pierwsze szacunki za rok 2012 zostały opublikowane w grudniu ub.r.

Odnawialne źródła energii zwiększyły swój udział w finalnym zużyciu energii brutto z 13,1% w 2011 roku do 14,4% w 2012 roku, a więc aż o 1,3% – to najważniejszy wniosek płynący ze zgromadzonych dotychczas danych. Analitycy podjęli się próby wyjaśnienia tego dość dużego wzrostu zużycia zielonej energii.

Przyczyny wzrostu udziału odnawialnych źródeł

Okazuje się, że wzrost o 1,3% miał dwie główne przyczyny. Jedną z nich była zmiana sposobu obliczania udziału OZE w zużyciu energii. EurObserv'ER po raz pierwszy w swoich szacunkach uwzględnił biopaliwa. Ich wykorzystanie w 2012 roku wzrosło, co automatycznie przeniosło się na większy udział wszystkich OZE w miksie energetycznym w danym roku.

Drugim czynnikiem mającym wpływ na wskaźnik było to, że państwa członkowskie mogły zaliczyć jako energię odnawialną część swojej produkcji ciepła za pomocą pomp ciepła typu powietrze – powietrze, mimo że najczęściej używane są one do chłodzenia. Miało to znaczący wpływ na zwiększenie udziału energii odnawialnej w kilku krajach, przede wszystkim we Włoszech (wzrost o 1,5% w 2012 roku w porównaniu z rokiem 2011).

Trzecią przyczyną wzrostu udziału OZE była pogoda. W wyjątkowo łagodną zimę 2011 roku w celu zapewnienia ciepła spalono mniej drewna, które wciąż jest głównym źródłem energii odnawialnej w Europie. Powrót do normalnych warunków pogodowych w 2012 roku spowodował większe jego zużycie.

Dopiero jako czwartą przyczynę analitycy EurObserv'ER wymienili wzrost produkcji energii elektrycznej i cieplnej z wiatru, słońca, biogazu i biomasy. Wzrost produkcji energii wodnej w Unii Europejskiej w 2012 roku nie miał wpływu na ostateczne wyniki.

Na większy procentowy udział odnawialnych źródeł miało również wpływ całkowite końcowe zużycie energii (odnawialnej i konwencjonalnej). W 2012 roku w Unii Europejskiej zmalało ono w efekcie recesji gospodarczej. Spadkowi zużycia wszystkiej energii o 8 Mtoe (z 1133,3 Mtoe w 2011 roku do 1125,2 Mtoe w 2012) towarzyszył wzrost zużycia energii odnawialnej o 13,4 Mtoe (z 148,8 do 162,2 Mtoe).

Poszczególne państwa na drodze do celu

Swoje zobowiązania dotyczące udziału odnawialnych źródeł w finalnym zużyciu energii w 2012 roku, a więc aż osiem lat przed czasem, wypełniły trzy kraje: Szwecja, Estonia i Bułgaria.

Ze źródeł odnawialnych w Szwecji w 2020 roku powinno pochodzić 49% energii. Według EurObserv'ER w 2012 roku tak było już w przypadku 52,4% mocy. Szwedzi zrealizowali cel już rok wcześniej, gdy udział OZE wyniósł 49,4%. Podobnie Estończycy, którzy zobowiązali się do 25% w 2020 roku. Już w 2011 roku zużywali więcej energii odnawialnej niż powinni pod koniec tego dziesięciolecia. Rok później jej udział wyniósł 27,8%. Bułgarzy również wywiązali się ze swoich zobowiązań przed terminem, a nawet przekroczyli je o 1,7%.

Szczegółowe cele państw członkowskich UE dotyczące udziału OZE w 2020 roku przedstawione zostały w poniższej tabelce. Wszystkie podane liczby to procentowy udział odnawialnych źródeł w finalnym zużyciu energii brutto.

Udział OZE w zużyciu finalnej energii brutto w poszczególnych krajach członkowskich UE w latach 2011 i 2012, w kontekście realizacji celu na rok 2020 określonego w dyrektywie 2009/28. Źródło: EurObserv'ER.

Czterem państwom: Finlandii, Czechom, Austrii oraz Rumunii brakuje mniej niż 2% do realizacji celu. Niewiele dalej, z brakującymi 2,2%, plasuje się Litwa. Najgorzej ze wszystkich radzi sobie Malta, która jako jedyna nie zrealizowała celu pośredniego na lata 2011-2012. W 2020 roku 10% energii powinno pochodzić tam z odnawialnych źródeł, tymczasem przed dwoma laty był to tylko ułamek procenta.

Dane zebrane i opracowane przez EurObserv'ER są kolejnym głosem w dyskusji o tym, jak powinna wyglądać europejska polityka klimatyczna po 2020 roku. Cele na 2030 rok, w tym te dotyczące odnawialnych źródeł energii, mają zostać ogłoszone pod koniec stycznia tego roku.

Więcej informacji dotyczących udziału OZE EurObserv'ER przedstawi za kilka tygodni w publikacji "The state of renewable energy in Europe".

Urszula Drabińska, ChronmyKlimat.pl
na podstawie: eurobserv-er.org

Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada Fundacja – Instytut na rzecz Ekorozwoju, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.