Zmiany klimatu są w Alpach wyjątkowo dynamiczne. W ostatnich 200 latach temperatura wzrosła tam o 2˚C – w stosunku do średniej globalnej rzędu 0.85˚C. Wg. Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) w nadchodzących dekadach w Alpach wzrośnie częstotliwość występowania susz i powodzi – z uwagi na zmiany wzorca opadów atmosferycznych.

Naturalne, pełne rozlewisk rzeki łatwiej absorbują wodę z gwałtownych ulew. Lepiej też radzą sobie z długotrwałą suszą. Tymczasem tylko jedna na 10 alpejskich rzek zachowała się w stanie nienaruszonym, zapewniającym odporność na zmiany klimatu i utrzymanie odpowiedniego poziomu wód.

Tak wynika z pierwszego kompleksowego badania dotyczącego kondycji alpejskich rzek, przygotowanego przez organizację WWF i wiedeński Uniwersytet Przyrodniczy. Wg raportu „Save the Alpine Rivers” (Ocalić alpejskie rzeki) jedynie 340 km dużych rzek w Alpach pozostało w swoim naturalnym stanie, w porównaniu do 2300 km silnie przekształconych przez człowieka. Regulacja, zmiana przebiegu i budowa elektrowni wodnych objęła 89 ze 100 przebadanych rzek.

Poza budową zapór wodnych i szkodliwą dla środowiska regulacją, brzegi i doliny alpejskich rzek są zmieniane w tereny rolniczo-miejskie, co zwiększa niebezpieczeństwo powodzi i wielkość strat powodziowych.

Raport WWF podkreśla, że po katastrofalnych powodziach, które przeszły przez Europę w ostatnich paru latach, potrzeba uzdrowienia rzek jest najpilniejszym zadaniem. Identyfikuje kluczowe dla przetrwania rzek obszary, gdzie nowe elektrownie wodne nie mają prawa bytu. Apeluje do rządów państw alpejskich o przygotowanie planu działania, który ochroni i przywróci naturalny stan rzek w Alpach.

Zdrowe rzeki, strumienie, mokradła i obszary zalewowe zaopatrują ludzi w wodę słodką, zapewniają skuteczną i efektywną ekonomicznie ochronę przeciwpowodziową – podkreśla Piotr Nieznański z WWF Polska. Ponadto, naturalne rzeki są bardziej odporne na zmiany klimatu.

Alpy pełnią funkcję zasobnika wody dla 14 milionów ludzi z 8 krajów.

Marta Śmigrowska na podstawie raportu i komunikatu WWF Polska.