Przepisy regulujące kwestię emisji w międzynarodowym transporcie nie zostały jeszcze opracowane, jednak kwestia ta jest przedmiotem debaty na forum Międzynarodowej Organizacji Morskiej oraz Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu.

Jeżeli chodzi o emisje gazów cieplarnianych, transport morski jest najbardziej przyjaznym dla środowiska rodzajem transportu. Jeżeli nie zostaną podjęte odpowiednie działania, szacuje się, iż emisje ze statków wzrosną do 2050 r. o 150-200 proc.

Sprawozdanie na ten temat, opublikowane przez Wspólne Centrum Badawcze Komisji Europejskiej (JRC) dostarcza pierwszego wszechstronnego przeglądu metod szacowania emisji do atmosfery pochodzących z żeglugi, przedstawia rozwiązania technologiczne oraz analizuje warianty polityki w odniesieniu do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla i zanieczyszczeń powietrza w omawianym sektorze.

- W sprawozdaniu JRC podkreślono, jak ważne jest zredukowanie zanieczyszczeń pochodzących z żeglugi, podobnie jak zanieczyszczeń z innych źródeł, zarówno w celu przeciwdziałania zmianie klimatu, jak również zapobiegania poważnym zagrożeniom dla zdrowia ludzkiego. Omówiono w nim także sposób, w jaki połączenie innowacji technologicznej oraz polityki opierającej się na rozwiązaniach rynkowych mogłoby doprowadzić do pożądanego obniżenia emisji. Analiza ta jest doskonałym przykładem na to, że ekspertyzy naukowe przygotowane przez Wspólne Centrum Badawcze Komisji przyczyniają się do skierowania postępów w polityce w stronę realizacji celów wymienionych w inicjatywie Unia Innowacji oraz strategii Europa 2020 – powiedziała komisarz do spraw badań, innowacji i nauki Máire Geoghegan-Quinn.

W porównaniu z innymi rodzajami transportu transport morski ma wprawdzie najniższy wskaźnik emisji dwutlenku węgla na jeden tonokilometr, ale przewiduje się, że powodowane przez ten sektor emisje gazów cieplarnianych zwiększą się z obecnego poziomu ok. jednej gigatony rocznie o szacowane 150-200 proc. w ciągu najbliższych czterdziestu lat.

Sektor transportu jest ponadto źródłem zanieczyszczeń powietrza. Jeżeli nie zostaną podjęte odpowiednie środki, w ciągu następnych dwóch lat zanieczyszczenie powietrza na głównych trasach morskich zwiększy się ze względu na szacowany wzrost emisji dwutlenku siarki o 10-20 proc. Paliwo używane przez transport morski ma wysoką zawartość siarki, wahającą się pomiędzy średnią światową na poziomie 27 000 ppm (cząsteczek na milion) a 10 000 ppm w obszarach kontroli emisji siarki (SECA).

Dzięki nowej umowie w ramach Międzynarodowej Organizacji Morskiej statki żeglujące po obszarach kontroli emisji siarki na Bałtyku i Morzu Północnym do 2015 r. będą musiały przestawić się na paliwo zawierające tylko 0,1 proc. siarki; obowiązek taki istnieje już na mocy przepisów unijnych w odniesieniu do portów unijnych.

Istnieje znaczny potencjał do obniżenia emisji sektora żeglugi morskiej. Rozwiązania technologiczne mające na celu zmniejszenie zużycia paliwa, substancji zanieczyszczających powietrze oraz gazów cieplarnianych są łatwo dostępne i obejmują udoskonalone projekty statków, napędu i maszyn, a także zoptymalizowane metody eksploatacji.

Nowe sprawozdanie JRC przyczynia się do podniesienia świadomości na temat wpływu światowej żeglugi morskiej na środowisko, w tym na zdrowie. Przeanalizowano w nim kwestie metodologiczne podniesione przez wspólnotę naukową, dotyczące przeciwdziałania negatywnym wpływom sektora morskiego na środowisko oraz wskazano luki dotyczące wiarygodnych i ogólnodostępnych źródeł informacji. W sprawozdaniu została również przedstawiona szczegółowa ocena rentowności i potencjału redukcji emisji każdego z opisanych rozwiązań technologicznych.

Jednak same rozwiązania technologiczne (związane ze składem paliwa i efektywnością silników) powinny zostać uzupełnione innymi środkami, aby istotnie zmniejszyć emisje dwutlenku węgla i zanieczyszczeń powietrza. Należy również rozważyć warianty opierające się na rozwiązaniach rynkowych, związane ze środkami regionalnymi i globalnymi. W sprawozdaniu analizuje się możliwość wprowadzenia polityki opierającej się na rozwiązaniach rynkowych, takich jak system handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (ETS) dla sektora żeglugi na szczeblu międzynarodowym.

Podsumowując, sprawozdanie JRC dostarcza pierwszych kompleksowych ram definiujących strategię zmniejszenia emisji do atmosfery pochodzących z żeglugi morskiej oraz dostarcza narzędzi analitycznych koniecznych do stworzenia odpowiednich warunków do opracowania skutecznych strategii politycznych.

Sprawozdania JRC

Sprawozdania JRC odzwierciedlają poglądy centrum odnośnie zagadnienia, na temat którego posiada ono powszechnie uznawaną wiedzę fachową. Dostarczają one koncepcji dla decydentów politycznych, środowisk naukowych, zainteresowanych stron oraz dobrze poinformowanej, lecz nie dysponującej wiedzą specjalistyczną opinii publicznej. Sprawozdania JRC mają na celu ustalenie aktualnego stanu wiedzy w określonych obszarach badań naukowych lub na potrzeby oceny polityki.

Stanowisko dotyczące prawa w dziedzinie emisji z transportu morskiego

Przewidziane w strategii Europa 2020 wymierne cele na 2020 r. obejmują zobowiązanie do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 20 proc. w porównaniu z poziomem z 1990 r. lub, jeśli pozwolą na to warunki, nawet o 30 proc. Zakres tego zobowiązania jest określony w unijnych przepisach dotyczących klimatu i energii. Zgodnie z tym prawodawstwem, do osiągnięcia takiego stopnia zmniejszenia emisji powinny przyczyniać się wszystkie sektory gospodarki, w tym międzynarodowy transport morski i lotnictwo.

W przypadku gdyby do 2011 r. nie została zatwierdzona przez Wspólnotę żadna umowa międzynarodowa uwzględniająca docelowe redukcje emisji pochodzących z międzynarodowego transportu morskiego, Komisja powinna włączyć takie emisje z międzynarodowego transportu do wspólnotowych zobowiązań dotyczących ograniczenia emisji, tak aby proponowany akt mógł wejść w życie do 2013 r.

Zobacz także:

ec.europa.eu/governance/impact/planned_ia/docs/2012_clima_001_greenhouse_maritime_transport_en.pdf

ec.europa.eu/governance/impact/planned_ia/roadmaps_2011_en.htm#clim_act

Więcej na ten temat:

Sprawozdanie JRC „Regulating air emissions from ships: the state of the art on methodologies, technologies and policy options” („Regulowanie emisji do atmosfery w transporcie morskim: stan wiedzy w odniesieniu do metodologii, technologii i wariantów polityki”) można pobrać na stronie: www.jrc.ec.europa.eu/rr

Dalsze informacje dotyczące działań JRC związanych z jakością powietrza oraz zmianą klimatu znajdą Państwo na stronie: ies.jrc.ec.europa.eu/

Dalsze informacje dotyczące polityki UE w sprawie emisji w transporcie morskim znajdą Państwo na stronie: ec.europa.eu/environment/air/transport/ships_directive.htm

Dalsze informacje dotyczące polityki UE w sprawie polityki transportu morskiego znajdą Państwo na stronie: ec.europa.eu/transport/maritime/index_en.htm

źródło: © Unia Europejska, 1995-2010
www.europa.eu