Gazowa (r)e- wolucja

Z raportu „Gazowa (r)e- wolucja w Polsce" przedstawionego na Forum Ekonomicznym w Krynicy przez Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych (CASE) oraz PKN Orlen wynika, iż powstanie ponad pół miliona nowych miejsc pracy, a kwota 87 mld złotych zasili polski budżet w 2020 roku. CASE przewiduje także, że rozpoczęcie wydobywania błękitnego paliwa z łupków zarówno zwiększy znaczenie Polski na arenie międzynarodowej, jak i poprawi pozycję negocjacyjną pozostałych krajów Europy, które kupują gaz od Gazpromu.

Podczas debaty w Krynicy Maciej Sobolewski z CASE przedstawił trzy warianty rozwoju w zależności od popytu na gaz oraz rozmiar inwestycji w sektor energetyczny. Najbardziej optymistyczny i najbardziej spektakularny z nich przewiduje produkcję 15 mld m³ gazu w 2020 roku. W przypadku realizacji takiej strategii rozwoju, budżet państwa miałby być zasilony kwotą 87 mld złotych rocznie (od 2020 roku) z podatków. Według dwóch innych scenariuszy, ewolucyjne podejście zakłada produkcję 3 mld m³ gazu i umiarkowany poziom inwestycji w sektor energetyczny. Scenariusz zakładający zwiększony popyt oraz zwiększone inwestycje przewiduje produkcję na poziomie 5,6 mld m³.

Gaz łupkowy za trzy lata?

Według założeń raportu, za trzy lata powinno w Polsce ruszyć wydobycie gazu łupkowego, tak aby w 2025 r. osiągnąć poziom od 3,5 do nawet 12 mld m³. Dla porównania, dziś kupujemy z Rosji ok. 10 mld m³ gazu rocznie.

Do 1 sierpnia tego roku w Polsce wydano 111 koncesji dotyczących poszukiwań w złożach niekonwencjonalnych, z czego 35 proc. trafiło do polskich firm, a 65 proc. do zagranicznych. Do końca lipca 2012 r. wykonano 25 odwiertów poszukiwawczych. Obszar objęty poszukiwaniami złóż niekonwencjonalnych obejmuje ok. 20 proc. powierzchni Polski, czyli ok. 60 tys. km².

Niespokojny Gazprom

"Mamy taką ambicję, by stać się posiadaczem największej liczby koncesji poszukiwawczych złóż gazu łupkowego w Polsce" – powiedział prezes PKN Orlen Jacek Krawiec. Zaznaczył, że do końca roku firma chce przeprowadzić jeden lub dwa odwierty horyzontalne zgodnie z  koncesjami, gdzie wcześniej były przeprowadzane odwierty pionowe.

Mniej optymistyczny był profesor Piotr Moncarz z Uniwersytetu Stantford. Podkreślał konieczność podejmowania realnych kroków – m.in. polskiego prawa odnoszącego się do wydobywania i sprzedaży gazu. Adnan Vatansever z Carnegie Edowment potwierdził, że rozwój wydobycia gazu łupkowego w Polsce w istotny sposób wpłynie na pozycję międzynarodową kraju. Wzmocnieniu uległaby przede wszystkim pozycja negocjacyjna w rozmowach na temat cen gazu kupowanego od Gazpromu.

Stąd – zdaniem Andrzeja Sikory, prezesa Instytutu Studiów Ekonomicznych – przemysłowe wydobycie tego gazu w Polsce mogłoby spowodować destabilizację budżetu Rosji. Tego, jak przypomina "Rzeczpospolita", boi się Kreml – rada dyrektorów Gazpromu nakazała kilka dni temu działania zmierzające do "umocnienia pozycji koncernu na światowych rynkach". Stało się to dzień po ogłoszeniu przez Brukselę dochodzenia przeciw Gazpromowi o praktyki monopolistyczne w państwach UE, za co grozi mu nawet 4 mld dolarów kary.

Tymczasem rosyjscy eksperci, którzy przyjechali do Krynicy przekonywali, iż wydobywanie gazu z łupków jest nierentowne. "Nie mówmy o łupkach, bo ich na razie nie ma" – rozpoczął dyskusję moderator panelu "Naturalny, ciekły, łupkowy: bilans gazu dla Europy" Michaił Krutichin z agencji RusEnergy. Jego zdaniem, koszty wydobycia łupków w Europie są co najmniej trzykrotnie wyższe niż w Stanach Zjednoczonych. Rosjanie radzą więc Polakom i Europejczykom przestać fantazjować o łupkach.

Inny pogląd wyrażał ukraiński ekspert ds. bezpieczeństwa energetycznego Mychajło Honczar. Twierdzenia Rosjan o nierentowności wydobycia gazu łupkowego w Europie nazwał "hipotezą"."Mówimy o poważnej perspektywie gazu niekonwencjonalnego, w tym łupkowego, z USA, a wkrótce m.in. z Australii i Argentyny. Poprzez proces skraplania stanie się on poważnym graczem na globalnym rynku, dlatego Rosja próbuje zmniejszyć jego rolę" – mówił.

O atomie w Krynicy

Poszukiwania gazu w łupkach i walka o jego eksploatację to tylko jeden z polskich pomysłów na energetyczną niezależność. W Krynicy omawiana była także kwestia budowy pierwszej elektrowni atomowej. Podczas Forum pczyniono też już konkretny krok – cztery wielkie polskie koncerny (PGE, KGHM, Tauron i Enea) podpisały list intencyjny o powołaniu spółki, która taką elektrownię ma zbudować. Choć nadal nieznana jest jej lokalizacja, elektrownia ma posiadać 3000 MW mocy i zostać oddana do użytku w 2025 roku. Duże zainteresowanie jej budową wykazują m.in. Francuzi.