Przyjęcie planu było poprzedzone silnym lobbingiem niemieckich przedsiębiorców i polityków reprezentujących poszczególne branże i regiony. Za przyjęciem lobbowały firmy z sektora usługowego czy odzieżowego (np. Adidas) oraz organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną środowiska. Przeciwko był przemysł ciężki, motoryzacyjny oraz sektor gazowy i górnictwo węgla brunatnego (Niemcy są największym na świecie producentem i konsumentem tego surowca). Branża gazowa walczyła o utrzymanie roli gazu jako paliwa pomostowego w niemieckiej transformacji energetycznej.

Prognoza redukcji emisji w Niemczech do 2030 roku według sektorów. Źródło: Plan ochrony klimatu do 2050 roku, postanowienie rządu z 14 listopada 2015 roku, s. 26–27

Komentarz

Plan ochrony klimatu przyjęto po burzliwym sporze w rządzie – jeszcze 9 listopada weto przeciwko przyjęciu dokumentu zgłosił wicekanclerz i minister gospodarki Sigmar Gabriel (SPD). Wcześniej oponowali również ministrowie transportu i rolnictwa z CSU. Przeciwnicy planu w rządzie bronili interesów grup, które w najbliższych latach stracą na wprowadzeniu go w życie. Gabriel sprzeciwiał się zapisom o przyspieszeniu rozwoju odnawialnych źródeł energii, wycofaniu węgla z energetyki przed 2050 rokiem (ostatecznie zrezygnowano z tego zapisu) i większemu opodatkowaniu paliw kopalnych. Plan zaakceptowano w okrojonej formie, a zmiany wprowadzano w pośpiechu. O przyjęciu strategii ochrony klimatu przez rząd zdecydowała kanclerz Angela Merkel (CDU), która poparła postulaty kierowanego przez Barbarę Hedricks (SPD) Ministerstwa Środowiska, autora dokumentu.

Przyjęcie strategii w czasie trwania międzynarodowej konferencji klimatycznej ONZ w Marrakeszu (7–18 listopada) ma duże znaczenie dla wiarygodności Niemiec w międzynarodowej polityce klimatycznej. W grudniu br. Berlin przejmuje od Chin przewodnictwo w G20, w której również będzie lobbował za realizacją celów Porozumienia klimatycznego z Paryża. W ostatnich latach Niemcy traciły miejsce w gronie państw najszybciej zmniejszających emisję gazów cieplarnianych. Powodem jest wzrost emisji, który nastąpił po przyspieszeniu wyłączania elektrowni jądrowych oraz, paradoksalnie, w wyniku transformacji energetycznej kraju – skoncentrowanej nie na redukcji emisji, a na przekształceniach systemu elektroenergetycznego. Celem Berlina jest utrzymanie przewodniej roli w międzynarodowej polityce klimatycznej. Niemcy muszą realizować wygórowane cele redukcji emisji w kraju, aby utrzymać wpływową pozycję, która pozwala im m.in. na wywieranie wpływu na kierunek realizacji światowej polityki klimatycznej czy uprzywilejowane stosunki z krajami rozwijającymi się, które są beneficjentami środków na inwestycje w zeroemisyjne technologie. 

Jeśli założenia planu uda się zrealizować, zadecyduje to o kształcie niemieckiej gospodarki w kolejnych dziesięcioleciach. Zdaniem zwolenników planu będzie to impuls do modernizacji gospodarki kraju i zapewnienia jej konkurencyjności w przyszłości, przeciwnicy z kolei obawiają się nierealnych celów redukcji i zbyt dużych obciążeń dla firm. Dotyczy to przede wszystkim branży energetycznej (wykorzystanie węgla w elektroenergetyce), motoryzacyjnej (rozwój elektrycznej motoryzacji) oraz rolnictwa.

Rafał Bajczuk, Ośrodek Studiów Wschodnich

Żródło: www.osw.waw.pl