W ciągu ostatnich 20 lat nominalne ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w krajach Wyszechradzkich wzrosły trzy, a nawet czterokrotnie. Główną przyczyną podwyżek jest wzrost cen prądu na rynku hurtowym oraz opłaty dystrybucyjne, a nie energetyka odnawialna.

Taki wniosek pochodzi w czerech badań przeprowadzonych w Polsce, Wegrzech, Czechach i Słowacji. Analizy ekspertów od rynku energii pokazują:

• wsparcie energetyki odanawialnej zwiększyło cenę detaliczną elektryczności, ale w dużo mniejszym stopniu niż wzrost opłat dystrybucyjnych, rynkowej ceny energii i podatku VAT.
• W Czechach, gdzie koszt taryfy gwarantowanej dla energetyki odnawialnej zostały przerzucone na klienta całkowity koszt planu wspierania OZE to zaledwie 13% ceny detalicznej prądu.
• Na Słowacji dopłata na energetykę odnawialną włączona jest w „Taryfę systemu operacyjnego“ - standardowy składnik ceny elektryczności – i wynosi 7.5% ceny detalicznej.
• W Polsce OZE wspierane jest przez „prawa własności sektora OZE“, które stanowi zaledwie 3% ceny detalicznej prądu.
• Na Węgrzech wsparcie OZE udzielane jest poprzez składnik cenowy, który został usunięty z detalicznej ceny płaconej przez odbiorców indywidualnych, ale faktycznie stanowi on mn iej niż 3% detalicznej ceny prądu.

Martin Mikeska czeskiego odziału Friends of the Earth Czech Republic powiedział:
Energetyka odnawialna bardzo często obwiniana jest za zbyt wysokie ceny energii elektrycznej. Okazuje się jednak, że według badań ekspertów z czterech krajów: Polski, Czech, Węgier i Słowacji obraz ten jest fałszywy.

Głównymi przyczynami wrostu cen są zyski płynące z produkcji i dystrybucji energii, które zostały „wrzucone w cenę“ podczas procesu deregulacji rynku energetycznego.

W rzeczywistości więc energetyka odnawialna przyczyniła się znacząco do dużego obniżenia rynkowej ceny energii elektrycznej na rynku europejskim równoważąc niewielki wpływ na wzrost cen wywołany planami wsparcia OZE. Dobrym przykładem jest Polska, w której ostateczny wpływ OZE na ceny prądu miał pozytywny charakter.

Pełne opracowania cen prądu w poszczególnych krajach mozna znaleźć TUTAJ (opracowania w językach narodowych, podsumowanie po angielsku)

Analizy powstały na zlecenie: Friends of the Earth Czech Republic, Energiaklub Climate Policy Institute and Applied Communications (Węgry), Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju (Polska), Za Matku Zem (Słowacja)

Warto również spojrzeć jak kształtowały się ceny energii elektrycznej po uwzględnieniu inflacji (LINK do artykułu):

„Niezależnie od nominalnego wzrostu cen energii w Polsce Warto zwrócić uwagę, że
Po pierwszym okresie wdrażania reformy na rynku energii elektrycznej (początkowe lata 90-te), średnie ceny bieżące dla gospodarstw domowych systematycznie rosły aż do roku 2013 włącznie i wzrosły o ok. 350% w relacji do 1995 roku. Od drugiej połowy 2013 roku ceny samej energii uległy obniżeniu o 3,9-4,6% w 2013, a następnie o 6,2-6,5% w 2014 roku. Jednak po uwzględnieniu wzrostu stawek opłat dystrybucyjnych średnia cena energii elektrycznej wraz z opłatami systemowymi, sieciowymi i abonamentowymi uległa obniżce o tylko o ok. 4% łącznie w tym czasie.

Po uwzględnieniu inflacji sytuacja wygląda inaczej. Przez okres 1996-2007 realne ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych były średnio niższe niż w 1995 roku o ok. 15%. Jednakże po konsolidacji, już w roku 2009, osiągnęły realny poziom z roku 1995. W roku 2013 ceny te były realnie o ok. 5% wyższe niż w roku 1995 i o ok. 30% wyższe niż w latach 2001-2002 (najniższych w całym okresie).“

Piotr Siergiej, ChronmyKlimat.pl

Konsultacja merytoryczna: Mirosław Sobolewski