Uchwalona ustawa dopełnia wdrożenie do polskiego prawa dyrektywy 2009/29/WE, która służy usprawnieniu i rozszerzeniu wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz wprowadza regulacje niezbędne do prawidłowego funkcjonowania systemu w naszym kraju. Dyrektywa zasadniczo zmieniła ten system w trzecim okresie rozliczeniowym, tj. w latach 2013-2020, m.in. wprowadzając nowy, aukcyjny sposób dystrybucji uprawnień do emisji przez państwa członkowskie. Dzięki ustawie będzie możliwe, w drodze postępowania przetargowego, wyłonienie krajowej platformy aukcyjnej, prowadzonej przez spółki działające na rynku regulowanym, pod warunkiem uzyskania zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego.

Ustawa wprowadza dwa wyjątki od systemu aukcyjnego – derogacje dla energetyki oraz krajowe środki wykonawcze. W ramach derogacji dla energetyki instalacje wytwarzające energię elektryczną uzyskały możliwość otrzymania określonej liczby bezpłatnych uprawnień do emisji w zamian za poczynione inwestycje. Ustawa precyzuje sposób sprawozdawania się podmiotów z zadań określonych w Krajowym Planie Inwestycyjnym. W ramach krajowych środków wykonawczych przemysł uzyskał możliwość przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji na produkcję inną niż produkcja energii elektrycznej. Ograniczy to zjawisko tzw. ucieczki emisji, czyli zastępowania produkcji w Unii Europejskiej importem z krajów trzecich oraz zjawisko przenoszenia produkcji poza Unię Europejską.

Otrzymanie darmowych uprawnień do emisji jest istotne w zakresie ochrony konkurencyjności polskich firm i ochrony konsumentów, czyli końcowych odbiorców produktów (w tym także elektryczności).

Ustawa wprowadza szereg ułatwień dla przedsiębiorców: daje podstawę prawną do dokonania dodatkowej czynności umorzenia uprawnień do emisji w przypadku, gdy na skutek szacowania emisji przez organy inspekcji wielkość emisji do rozliczenia okaże się większa niż w zweryfikowanym rocznym raporcie. Zwalnia osoby fizyczne, których działalność nie wymaga pozwolenia, z obowiązku wprowadzania raportu do Krajowej bazy o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji. Zasadniczym ułatwieniem dla przedsiębiorców będzie także wprowadzenie dla podmiotów uczestniczących w systemie zwolnienia z obowiązku uiszczenia opłaty za korzystanie ze środowiska w przypadku rozliczenia emisji dwutlenku węgla.

Ustawa reguluje także sposób pozyskiwania uprawnień do emisji dla instalacji z ogólnounijnej rezerwy w przypadku uruchomienia nowych instalacji lub modernizacji istniejących. W stosunku do obowiązujących przepisów nowa ustawa usprawnia procedurę ubiegania się przez podmioty o zezwolenie, wspiera starostów i marszałków ekspercką opinią o planie monitowania emisji przygotowywaną przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami.

Ustawa została już skierowana do rozpatrzenia przez Senat.

Źródło: Ministerstwo Środowiska