W latach 2006-2007 Komisja Europejska dokonała dokładnej oceny występujących w Unii niedoborów wody oraz zagrożeń suszą. Owocem tych działań była propozycja przepisów mających zwiększyć oszczędności. Ponadto KE zaapelowała o usprawnienie mechanizmu finansowania polityk sektorowych sprzyjających oszczędnościom.

Opublikowane w grudniu 2008 roku dokumenty zawierają podsumowanie wcześniejszych wysiłków w tym zakresie oraz listę możliwych unijnych inicjatyw, mających na celu propagowanie w Europie kultury oszczędnego gospodarowania wodą. Inicjatywy te dotyczą takich kwestii jak: planowanie wykorzystania zasobów ziemi, wprowadzenie opłat za wykorzystanie wody, pomiar ilości wykorzystanej wody, promowanie urządzeń ograniczających jej zużycie oraz innych sposobów na jego ograniczenie, przeprowadzenie szkoleń oraz powszechną edukację zwiększającą świadomość społeczeństwa.

Przeprowadzone w 2007 roku badania wskazują, że w Unii samo udoskonalenie technologii może pomóc zaoszczędzić 40% wody, a świadome zmiany w sposobach jej użytkowania mogą ten procent jeszcze zwiększyć.

Do roku 2012 Komisja Europejska ma zamiar wprowadzić „Plan oszczędzania wody w Unii”. Plan ten będzie opierał się o najnowszy przegląd strategii państw unijnych w sprawie niedoboru wody oraz susz. Pod uwagę wzięte zostaną także: efekty przeglądu wprowadzenia Ramowej Dyrektywy Wodnej (WFD), podatności zasobów wody na zmiany klimatu oraz inne, wywołane przez człowieka zmiany.

W planie uwzględniony zostanie stopień realizacji istniejącego prawa unijnego, dotyczącego zasobów wody, ocena zwiększenia dostępu do zasobów wody, jej oszczędzanie oraz odporność na zmiany klimatu.

Dalsze badania mają na celu ocenę miejsc i pór roku, w jakich najczęściej występują niedobory wody oraz ustalenie zasięgu ich występowania.

Hierarchia zasobów wody

Opublikowany w 2007 roku raport Komisji dotyczący niedoborów wody ustanawiał hierarchię zarządzania jej zasobami, według której „najważniejsze powinno być zarządzanie zapotrzebowaniem na wodę, a możliwości zaopatrzenia w alternatywne źródła wody powinny być brane pod uwagę tylko w przypadku wyczerpania wszystkich dostępnych sposób oszczędności wody”.

Wydaje się, że Janez Potočnik, unijny komisarz ds. środowiska, zgadza się z tym poglądem, gdyż jeszcze w tym roku stwierdził, że Unia nie przyjrzała się dostatecznie dokładnie środkom mającym wpływ na poziom zapotrzebowania na wodę, takim jak opłaty za wodę czy wydajność zużycia.

Ramowa Dyrektywa Wodna (WFD) wymaga, by państwa unijne przedstawiły własne taryfikatory opłat za wodę, jednakże nie zawiera żadnych wymogów odnośnie sposobów zarządzania jej zasobami.

W zeszłorocznych badaniach Europejska Agencja Środowiskowa (EEA) wykazała, że do tej pory Europa bardziej koncentrowała się na zwiększaniu ilości zasobów wody niż na szukaniu sposobów na zmniejszenie zapotrzebowania na nią. Agencja apeluje więc do unijnych rządów o kontrolę zapotrzebowania na wodę, ponieważ rosnące standardy życia w Unii sprawiają, że zużycie wody wykracza daleko poza poziom zrównoważony.

Raport zawiera listę sposobów na zmniejszenie zużycia wody, takich jak proporcjonalne do rzeczywistego zużycia opłaty za wodę. Inne sposoby dotyczą świadomych zmian nawyków, instalacji wodomierzy w domach, inwestycji w systemy wykrywania przecieków, karania za nieuzasadnione wykorzystywanie wody, a także oraz szkolenia rolników w sprawie właściwego doboru zbóż do zbiorów oraz metod nawadniania.

Redukcja wycieków

W ramach części prac nad planem na 2012 rok, Komisja bada możliwości wprowadzenia sposobów oszczędnej dystrybucji wody, aby zmniejszyć nieuzasadnione straty wody oraz związane z nimi straty finansowe. Badania Komisji wskazują bowiem, że wycieki wody z sieci wodociągowych dochodzą w niektórych regionach Unii do 50%.

Według Europejskiego Towarzystwa Wodnego (European Water Partnership) ubytki z powodu nieszczelnej instalacji są poważnym problemem w wybranych włoskich miastach (do 70% strat). W Niemczech ten problem w zasadzie nie występuje, natomiast straty w Londynie sięgają 35%.

Budynki

Według KE w niektórych regionach Unii zaoszczędzić można aż do 30% wody zużywanej w budynkach. Badania przeprowadzone przez Komisję wykazują, że wprowadzenie zmian technologicznych i technicznych w kranach, toaletach, prysznicach i innych wodnych urządzeniach, np. w zmywarkach, może pomóc zaoszczędzić nawet 80% wody.

Komisja rozważa wprowadzenie nowej dyrektywy unijnej, dotyczącej oszczędzania wody w budynkach, podobnej do dyrektywy o oszczędzaniu energii w budynkach. W niej określone byłyby standardy dla produktów wykorzystujących wodę, tak jak uczyniono to dla produktów wykorzystujących energię.

Mimo iż od opublikowania wyników badań dotyczących standardów oszczędności wody minął już rok, KE wciąż analizuje koszty wprowadzenia propozycji, a także rozważa inne opcje dotyczące oszczędzania wody w budynkach.

Rolnictwo

Według Europejskiej Agencji Środowiska rolnictwo odpowiada za około 24% całego zużycia wody na Starym Kontynencie, w niektórych południowych krajach wskaźnik ten sięga aż 80%. Dla porównania, woda potrzebna przy produkcji energii do celów chłodniczych stanowi 44% zużywanej. Jednakże wpływ rolnictwa na wykorzystanie zasobów wody jest dużo większy niż pozostałych gałęzi gospodarki, gdyż o ile w ciepłownictwie prawie cała woda chłodząca wraca do obiegu, o tyle w rolnictwie wskaźnik ten wynosi zaledwie 30%.

Z tego powodu Komisja stwierdziła, że rolnictwo jest jednym z najważniejszych sektorów, w których należy wprowadzić instrumenty oszczędności wody. Komisja rozważa badania dotyczące zarządzania jej zasobami w ramach wspólnej polityki rolnej (CAP) po 2013 roku, a także wprowadzenie opłat za jej wykorzystanie w rolnictwie. Ta ostatnia kwestia ma być omówiona podczas planowanej na 2011 rok konferencji, której organizatorem ma być Polska.