Aktualności

Zabytki zagrożone zmianą klimatu pod lupą naukowców (19603)

Agata Golec
2016-06-20

Drukuj
galeria

Klasztor na wyspie Skellig Michael jest narażony na skutki zmian klimatycznych. Fot. Jibi44 (CC BY 2.5) via Wikimedia Commons

Naukowcy z Uniwersytetu w Lincoln w Wielkiej Brytanii oraz Politechniki w Dublinie w Irlandii  opracowali narzędzie do śledzenia wpływu zmian klimatu na obiekty dziedzictwa kulturowego.

Podczas gdy panuje powszechna zgoda co do tego, że klimat się zmienia, wciąż ciężko jest ocenić skalę tych zmian i ich długofalowe skutki. Nie ulega wątpliwości że zachodzące zmiany wpłyną także na obiekty dziedzictwa kulturowego – wykopaliska, zespoły budowli czy zabytkowe budynki. Aby zbadać ten proces i zbierać niezbędne do tego dane konieczne jest opracowanie odpowiedniego narzędzia.

W tym celu naukowcy z Uniwersytetu w Lincoln w Wielkiej Brytanii oraz Politechniki w Dublinie w Irlandii stworzyli  Legacy Tool indicator (LegIT) – narzędzie, które pozwoli konserwatorom zabytków obserwować jak zmieniające się warunki atmosferyczne oddziałują na budynki i inne zabytkowe obiekty. Obserwacje będą mogły być prowadzone przez okres od 30 do nawet 100 lat.

W ramach pilotażu narzędzie zainstalowano w pięciu miejscach w Irlandii, z których dwa znajdują się Światowej Liście Dziedzictwa UNESCO. Wybrane obiekty pochodzą z czasów od 3000 p.n.e. do 1700 n.e.  i ze względu na swoją lokalizację są narażone na oddziaływanie różnych czynników związanych ze zmieniającym się klimatem.

Zamek w Dublinie jest elementem zabudowy miejskiej. Klasztor na wyspie Skellig Michael (irl. Sceilg Mhichíl) charakteryzuje nadmorskie położenie narażone na silne wiatry i erozję. Zespół średniowiecznych budowli sakralno-obronnych w Cashel znajduje się na pograniczu miasta i wsi, a wykopaliska w Brú na Bóinne i klasztor w Clonmacnoise położone są na terenach wiejskich.

LegIT – jak to działa?

Narzędzie składa się z pięciu kostek o wielkości 50 mm3. Cztery z nich stanowią punkt odniesienia i są zrobione z cegły, betonu i dwóch rodzajów piaskowca. Pozwalają one niezależnie obserwować zmieniające się warunki atmosferyczne i porównywać ich skutki w różnych lokalizacjach. Piąta kostka to fragment materiału pochodzącego z obiektu poddanego analizie. Kostki są tak niewielkie, ponieważ naukowcy uznali, że taki wymiar pozwoli szybciej zaobserwować zachodzące w nich procesy.

Nowy system można uznać za innowacyjny także z tego względu, że jego elementy nie wymagają konserwacji, ani żadnych działań naprawczych. Dzięki temu zbieranie niezbędnych danych nie jest kosztownym procesem. Ponadto narzędzie jest przyjazne dla środowiska i praktycznie nie generuje odpadów – jego elementy zostaną z czasem zniszczone "siłami natury".

Autorką systemu LegIT jest Cathy Daly, konserwatorka zabytków z Uniwersytetu w Lincoln. Jej zdaniem w sektorze ochrony dziedzictwa kulturowego panuje przekonanie o potrzebie monitorowania skutków zmian klimatu, brakuje jednak zgody co do tego, jak miałby wyglądać efektywny proces pozwalający zdobyć konkretne informacje. Problem wynika głównie z tego, że obserwacja wpływu zmian klimatycznych na budynki i inne budowle wymaga długiego horyzontu czasowego. Nowe narzędzie może pomóc sprostać tego typu przeciwnościom, gdyż pozwala gromadzić dane nawet przez 100 lat, dzięki czemu możliwe będzie określenie istniejących zależności i trendów.

Wyniki prowadzonego badania pilotażowego mają być znane już pod koniec tego roku. Wtedy okaże się, czy zastosowane rozwiązanie rzeczywiście potrafi odzwierciedlić wpływ zmiennych warunków pogodowych na obiekty priorytetowe z punktu widzenia dziedzictwa kulturowego.

Agata Golec, ChronmyKlimat.pl
Na podstawie: www.lincoln.ac.uk, www.klimada.mos.gov.pl  


Udostępnij wpis swoim znajomym!



Podobne artykuły


Podziel się swoją opinią




Portal dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada Fundacja – Instytut na Rzecz Ekorozwoju, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej