Wysoka energochłonność budynków i powszechność stosowania najmniej ekologicznych sposobów ogrzewania domów to główne wnioski płynące z badania¹, przeprowadzonego na zlecenie Instytutu Ekonomii Środowiska (IEŚ) wśród 500 wybranych losowo właścicieli domów jednorodzinnych.

Jak podkreślają autorzy raportu², emisje zanieczyszczeń z sektora mieszkaniowego stawiają Polskę w czołówce krajów europejskich o najgorszej jakości powietrza, a to z kolei przekłada się bezpośrednio na gorszą kondycję zdrowotną naszego społeczeństwa. „Konsekwencją tego jest fatalny stan powietrza w naszym kraju. To właśnie ogrzewanie domów jest głównym źródłem zanieczyszczenia pyłem zawieszonym, wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi, metalami ciężkimi i dioksynami” – czytamy we wstępie raportu prezentującego wyniki badania IEŚ.

Jednym z najważniejszych celów przeprowadzonej ankiety była diagnoza stanu budownictwa jednorodzinnego, zarówno pod kątem jakości ocieplenia budynków, jak i sposobu ich ogrzewania. Z tegorocznych badań IEŚ wynika, że ponad 70% domów jednorodzinnych w Polsce (3,6 mln) to budynki całkowicie nieocieplone bądź też ocieplone zdecydowanie zbyt cienkimi warstwami izolacji.

Również niemal 70% budynków jednorodzinnych (około 3,5 mln) ogrzewane jest węglem. Ponadto z deklaracji właścicieli domów wynika, że wśród wykorzystywanych kotłów węglowych dominują kotły zasypowe (88%), charakteryzujące się bardzo wysoką emisją zanieczyszczeń pyłowych i niską sprawnością.

„Wysoka energochłonność domów powoduje, że ich właściciele sięgają po najtańsze i najmniej ekologiczne sposoby ogrzewania. Węgiel, a niejednokrotnie i miał węglowy, spalane są w prymitywnych, przestarzałych urządzeniach o niskiej sprawności i wysokim poziomie emisji zanieczyszczeń powietrza” – komentuje wyniki badań Andrzej Guła, prezes Instytutu Ekonomii Środowiska.

Zdaniem prezesa IEŚ, problem tzw. niskiej emisji³ w Polsce nie zostanie rozwiązany bez wprowadzania odpowiednich regulacji prawnych w tym zakresie. Szczególnie ważne obszary to określenie standardów emisyjnych dla kotłów na paliwa stałe oraz zdefiniowanie norm jakości paliw stałych. Emisyjność kotłów zależy bowiem nie tylko od samego urządzenia i sposobu jego eksploatacji, ale również od jakości stosowanego paliwa. Jak podkreśla w raporcie Andrzej Guła, wprowadzenie standardów jakości paliw oraz wycofanie niskiej jakości węgla z rynku indywidualnych odbiorców to kroki konieczne w celu poprawy jakości powietrza w Polsce i zwiększenia efektywności energetycznej.

Zrealizowane badanie miało ponadto na celu określenie gotowości właścicieli do renowacji swoich domów oraz oszacowanie zainteresowania realizacją tego typu inwestycji przy różnych poziomach dotacji ze strony państwa. Znaczna część ankietowanych zadeklarowała, że ich domy wymagają inwestycji termomodernizacyjnych, takich jak: docieplenie ścian zewnętrznych oraz stropu/poddasza, zainstalowanie bardziej energooszczędnych okien, wymiana źródła ciepła, modernizacja instalacji grzewczej czy też montaż kolektorów słonecznych. Jednak odsetek respondentów, planujących poszczególne działania na rzecz ograniczenia zużycia energii, był już znacznie mniejszy. Ostatecznie badanie wykazało, że skłonność do realizacji inwestycji termomodernizacyjnych wzrasta wraz z poziomem dopłat ze strony państwa. Przykładowo wśród właścicieli budynków nieocieplonych realizacją inwestycji o wartości 30 tys. zł przy 10% dopłacie ze strony państwa zainteresowany byłby co siódmy respondent (14%). Przy wzroście dotacji do 20% zainteresowanie wyraziło 25% ankietowanych, natomiast dotacja w wysokości 30% jest zachęcająca już dla 41% właścicieli tego typu domów.

„Tegoroczne badania pokazują, że zaoferowanie stosunkowo niewielkiego wsparcia w postaci dotacji istotnie pobudziłoby procesy modernizacji i remontów domów jednorodzinnych w Polsce. Mechanizmy wsparcia ich termomodernizacji mogą opierać się na środkach unijnych oraz krajowych, jak również instrumentach zwrotnych, tj. kredytach na remonty i modernizację domów. Nowe rozdanie funduszy UE (2014–2020) stanowi unikalną szansę na poprawę efektywności energetycznej polskich domów i poprawę jakości powietrza. Pytanie, czy tę szansę wykorzystamy?” – podsumowuje prezes IEŚ.

Przypisy:
1. Badanie zostało zrealizowane przez CEM Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej i Instytut Ekonomii Środowiska w dniach od 3 do 20 marca 2014 roku.
2. Raport pt. „Efektywność energetyczna w Polsce. Przegląd 2013” dostępny jest na stronie Instytutu Ekonomii Środowiska: www.iee.org.pl/?a=text&b=32
3. Mowa o emisji pyłów i szkodliwych gazów, pochodzących z lokalnych kotłowni węglowych i domowych pieców grzewczych, w których spalanie węgla odbywa się w nieefektywny sposób, najczęściej węglem tanim, a więc o złej charakterystyce i niskich parametrach grzewczych.

ChronmyKlimat.pl
Energooszczędne 4 kąty

Na podstawie raportu Instytut Ekonomii Środowiska „Efektywność energetyczna w Polsce. Przegląd 2013”.