Powyższy wniosek jest zgodny z działaniami proponowanymi przez Komisję Europejską w pakiecie regulacji opublikowanych pod wspólną nazwą „Gospodarka cyrkulacyjna”. Ma on zmobilizować kraje Unii Europejskiej m.in. do efektywniejszego wykorzystania recyklingu oraz zwiększania zatrudnienia w tzw. zielonych sektorach.

W raporcie „Drogi do pełnej dekarbonizacji” (Pathways to deep decarbonisation) stwierdzono, że kraje rozwinięte nie powinny postrzegać potrzeby redukcji gazów cieplarnianych jako zagrożenie dla ich rozwoju i dobrobytu. Są to dwie strony tego samego medalu, które mogą, a nawet muszą być realizowane jednocześnie w ramach zrównoważonego rozwoju.

Największe gospodarki świata zobowiązały się do działań na rzecz utrzymania wzrostu globalnego ocieplenia poniżej granicy 2˚C. Cel ten wymaga niemal całkowitej dekarbonizacji w perspektywie drugiej połowy XXI w. Odnosząc się do zawartości raportu, sekretarz generalny ONZ Ban Ki-Moon stwierdził, że „raport jest próbą pokazania, w jaki sposób poszczególne kraje mogą mieć udział w osiągnięciu globalnego celu”. Dodał, że ambitne działania prowadzone na poziomie poszczególnych państw są kluczem do powstrzymania zmian klimatycznych.

Raport ONZ odwołuje się do badań przeprowadzonych przez Poczdamski Instytut Badań nad Klimatem (Potsdam Institute for Climate Impact Research – PIK). Analiza tej finansowanej przez Bank Światowy placówki naukowej dowodzi, że przekroczenie granicy 4˚C może stać się przyczyną ekstremów klimatycznych, które staną się źródłem olbrzymich zniszczeń materialnych i cierpień ludzkich. Potwierdza to również raport IPCC, mówiący m.in. o znacznym obniżeniu plonów, wzroście poziomu mórz i olbrzymich falach migracji związanych z tymi zjawiskami. Powyższe problemy będą dotyczyły również Europy.

Podjęcie szybkich i śmiałych działań jest bardzo pilne, gdyż – mimo że wiele państw rozwiniętych rozpoczęło procesy dekarbonizacji swoich gospodarek – ogólny trend wynikający z powszechnego spalania paliw kopalnych jest bardzo niepokojący. Utrzymanie go spowoduje wzrost temperatury od 3,7 do 4,8˚C . Biorąc jednak pod uwagę wpływ zmiennych, których skutków obecne modele nie są w stanie przewidzieć, zakres ten może wynosić od 2,5 do 7,8˚C na koniec wieku – twierdzą autorzy raportu. Podkreślają, że „rządy, przedstawiciele biznesu, wreszcie sami obywatele muszą zrozumieć, że przeprowadzenie głębokich przemian pozwoli osiągnąć cel (utrzymanie ocieplenia poniżej 2˚C – przyp. red.)”. Jak zaznaczają, „jest to trudne, ale wykonalne”.

Choć w raporcie możemy przeczytać, że planowane działania będą dotyczyły przekształceń zarówno systemów produkcji energii, jak i przemysłu, a także rolnictwa, to autorzy wskazują na trzy główne filary, na których powinna opierać się „głęboka” dekarbonizacja. Są to:

• efektywność energetyczna i oszczędzanie energii, szczególnie w transporcie, budownictwie i przemyśle;
• energia elektryczna pochodząca ze źródeł niskoemisyjnych (oprócz źródeł odnawialnych autorzy raportu wskazują na możliwość pozyskiwania energii z hydroelektrowni, elektrowni jądrowych i klasycznych elektrowni, ale posiadających instalacje CCS do składowania dwutlenku węgla – przyp. red.), które zastąpią tę pozyskiwaną z paliw kopalnych;
• przestawienie użytkowników końcowych w transporcie, budownictwie i przemyśle na paliwa pozyskiwane z innych źródeł niż paliwa kopalne.

Powyższe sugestie zbieżne są z propozycjami przedstawionymi przez Komisję Europejską we wspomnianym wcześniej pakiecie „Gospodarka Cyrkulacyjna”. A ten – jak powiedział William Neale z gabinetu komisarza ds. środowiska Janeza Potocnika – ma na celu „stworzenie ramowych warunków dla łagodnego przejścia” do zielonej gospodarki, przy jednoczesnej próbie uniknięcia znaczących perturbacji związanych z tą transformacją dla obecnie obowiązującego modelu.

Raport ONZ został przygotowany przez Sieć Rozwiązań na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju (Sustainable Development Solutions Network – SDSN) powstałą z inicjatywy sekretarza generalnego Ban Ki-Moona. Należą do niej placówki naukowe, firmy komercyjne i przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego połączeni ideą zrównoważonego rozwoju. Współautorem jest Instytut na Rzecz Ekorozwoju i Stosunków Międzynarodowych (The Institute for Sustainable Development and International Relations – IDDRI), organizacja non-profit związana z paryską wyższą uczelnią Sciences Po.

Podsumowanie raportu w języku angielskim dostępne jest TUTAJ.

Marek Korzyński, ChronmyKlimat.pl
na podstawie: euractiv.com, unsdsn.org

Redakcja ChronmyKlimat.pl zezwala na przedruk tego artykułu pod warunkiem podania źródła wraz z aktywnym linkiem do portalu (ChronmyKlimat.pl).