Bez wątpienia Niemcy prowadzą bardziej aktywną politykę klimatyczną niż Polska, a poziom świadomości ekologicznej zachodnich sąsiadów jest znacznie wyższy niż w naszym kraju. Jednak problemy, z jakimi borykają się europejskie miasta, są podobne: zanieczyszczenie powietrza i zawłaszczanie przestrzeni przez samochody, niska efektywność energetyczna budynków mieszkalnych i komunalnych, mały poziom wiedzy na temat zarządzania energią. Co prawda skala problemów jest różna, ale doświadczenia wynikające z realizacji opisanych projektów mogą być z powodzeniem wykorzystane w polskich miastach.

1) Zrównoważony transport w Bremie

Korki w Bremie należą do przeszłości, a własny samochód to przeżytek. Niemieckie miasto stawia na zrównoważony transport. Już teraz stanowi on 60% w ruchu miejskim. Czystsze powietrze i więcej przestrzeni dla mieszkańców – oto główne cele niemieckiego samorządu.

INFOGRAFIKA Transport – dobre praktyki w mieście Brema

W Bremie udało się uspokoić ruch samochodowy m.in. dzięki rozbudowaniu systemu ścieżek rowerowych i stworzeniu tzw. dróg rowerowych, na których jednoślad ma pierwszeństwo przed samochodem. Dużą zaletą jest również korzystne prawodawstwo, które już od 1996 roku zakłada na przykład obowiązkowe tworzenie parkingów rowerowych przy nowych budynkach.
Ponadto Brema intensywnie promuje car sharing, czyli wspólne użytkowanie aut. Około 12 000 mieszkańców korzysta z floty 300 samochodów rozmieszczonych w ponad 80 punktach miasta. Jednym samochodem jeździ średnio aż 40 osób! Dzięki temu z ulic zniknęło co piętnaste auto, czyli ponad 4000 pojazdów, co oznacza więcej przestrzeni publicznej dla mieszkańców. Do 2020 roku z car sharingu ma korzystać 20 000 osób, co obniży liczbę aut w mieście o 6000.

Dzięki między innymi powyższym rozwiązaniom Brema planuje zmniejszyć udział samochodów o kolejne 4% do 2025 roku na rzecz innych rodzajów przemieszczania się.

2) Karawana energetyczna w Schwabműnchen

Jak wygenerować spore oszczędności i poprawić komfort mieszkania? Znakomite rozwiązanie poznali mieszkańcy Schwabműnchen. Zapomnieli już co to nieszczelne okna, ciągłe przeciągi i wiatr hulający na poddaszu. Dzięki bezpłatnemu doradztwu dowiedzieli się jak zmniejszyć zużycie energii w domu, a tym samym rachunki za prąd i ogrzewanie.

INFOGRAFIKA Dobre praktyki energetyczne w Schwabműnchen

Miasto postawiło na edukację, dostarczając rzetelnej, obiektywnej wiedzy bezpośrednio do miejsca zamieszkania. Schwabműnchen zorganizowało serię profesjonalnych i bezpłatnych konsultacji dla mieszkańców. Niezależny ekspert przeprowadzali wizyty w domach, podczas których sprawdzali budynek od piwnicy aż po dach pod względem energetycznym. Wyjaśniali przy tym między innymi gdzie występują największe straty energii, jakie działania modernizacyjne mogą zmniejszyć jej zużycie oraz ile dzięki tym inwestycjom można w przyszłości zaoszczędzić. Wskazywali również z jakich programów finansowania można skorzystać.

3) Zrównoważony biznes w Wiesbaden

Jakie korzyści mogą osiągnąć lokalne przedsiębiorstwa wprowadzając zarzadzanie środowiskowe i tworząc lokalne sieci na rzecz zrównoważonego rozwoju? Już ponad 100 firm z Wiesbaden przekonało się, że działania proekologiczne przynoszą niebagatelne oszczędności.

Od 2000 roku w ramach projektu „ÖKOPROFIT” miasto organizuje szkolenia dla lokalnych przedsiębiorców, podczas których omawiane są wszystkie obszary funkcjonowania firm mające znaczenie dla ochrony środowiska. Każda tura kładzie nacisk na bezpieczeństwo prawne (szybka adaptacja do ciągłych zmian w prawie ochrony środowiska). Sporą zaletą programu jest jego elastyczność i możliwość dopasowania do potrzeb firm różnej wielkości (od 5 do 4900 pracowników).

INFOGRAFIKA Zrównoważony biznes w Wiesbaden

Wskutek działań zaledwie jednej tury projektu zaoszczędzono aż 4 mln kWh energii elektrycznej, 1 mln kWh energii cieplnej, 900 000 litrów paliwa, 43 mln kartek papieru i ograniczono emisję CO2 o 8100 ton na rok. Powyższy wynik został osiągnięty dzięki podjęciu przez firmy ponad 200 rożnych działań proekologicznych.

4) Dzień działań na rzecz klimatu w Rostock

Raz do roku z głównej ulicy miasta znikają samochody, a ich miejsce zajmuje niezwykła impreza, angażująca nawet ponad 7000 mieszkańców. Przedsięwzięcie powiązane jest z Europejskim Tygodniem Mobilności i ma za zadanie promocję zrównoważonego transportu miejskiego.

INFOGRAFIKA Dzień działań na rzecz klimatu w Rostock

Głównym celem projektu jest podnoszenie świadomości mieszkańców poprzez rozrywkę, czyli inicjowanie debaty publicznej na temat miejskiej mobilności i ochrony klimatu. Wśród elementów programu znajdują się: promocja ruchu rowerowego, e-mobilności, prezentacja działań władz miasta w zakresie ochrony środowiska i klimatu. Wszyscy są zapraszani do udziału w planowaniu imprezy. Mieszkańcy, lokalne firmy i artyści mogą też prezentować swoje działania podczas wydarzenia.

5) Bottrop – odnowa Zagłębia Ruhry

Zaplanowano klimatyczną modernizację miasta, która ma stanowić wzorzec dla odnowy regionu. Projekt InnovationCity Ruhr pełni kluczową rolę w aktywizacji mieszkańców, lokalnych przedsiębiorców i innych zainteresowanych stron. Przedsięwzięcie obejmuje wszystkie pola działania.

Kluczowym elementem jest energetyczna modernizacja budynków mieszkalnych. Dzięki aktywizacji i konsultacjom wskaźnik wspomnianej modernizacji sięgnie 3%, czyli będzie trzy razy wyższy niż jego średnia wartość dla całych Niemiec.

INFOGRAFIKA Bottrop - odnowa Zagłębia Ruhry

Celem projektu jest ograniczenie CO2 o 38% do 2020 roku, czyli dokładnie o 100 000 ton. Taka objętość gazu mogłaby zostać wchłonięta przez kilkudziesięcioletni las o powierzchni 100 km2, co odpowiada mniej więcej wielkości całego miasta Bottrop.

Szczegóły na temat powyżej wymienionych praktyk można znaleźć w raporcie pt. Budowa gospodarki niskoemisyjnej - praktyka na poziomie lokalnym w Polsce i Niemczech. Opracowanie jest podsumowaniem projektu „Niemiecko-polska współpraca dotycząca transpozycji europejskiej polityki klimatycznej oraz budowy gospodarki niskoemisyjnej”, dofinansowanego przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec.

Źródło: PKE OM