Janusz Lewandowski, europejski komisarz ds. budżetu i programowania finansowego, powiedział: „Moim głównym celem jest pobudzenie innowacji i wzrostu gospodarczego poprzez ułatwienie dostępu do finansowania z funduszy UE dla europejskich przedsiębiorstw, MŚP, naukowców i pozostałych beneficjentów. Komisja proponuje środki, które ograniczą koszty i obciążenia spowodowane zbyt złożonymi procedurami. W perspektywie krótkoterminowej proste rozwiązania, takie jak zniesienie obowiązku otwierania oddzielnych rachunków bankowych i zwrotu odsetek od płatności dokonywanych z góry, zmniejszą obciążenia administracyjne beneficjentów pomocy. W dłuższej perspektywie chciałbym, by finansowanie UE nie służyło tylko do spłaty rachunków, ale nagradzało osiągnięcia”.

Ograniczenie biurokracji

Poza zniesieniem obowiązku spłaty odsetek od płatności z góry („płatności zaliczkowych”), zmiany przedstawione przez Komisję Europejską obejmują propozycję podwyższenia pułapu, poniżej którego obowiązują uproszczone procedury administracyjne, z obecnego poziomu 25 000 EUR do 50 000 EUR. Beneficjentom będzie też łatwiej wykorzystywać dotacje do płacenia pozostałym partnerom projektu.

Proponuje się również środki upraszczające dla przedsiębiorstw, które ubiegają się o kontrakty Komisji. Komisja mogłaby na przykład korzystać z dokumentów złożonych wcześniej, zamiast wymagać ich przy każdym kolejnym zgłoszeniu.

Komisja stara się zachować w swoim wniosku równowagę pomiędzy środkami upraszczającymi a zapewnieniem skutecznego nadzoru nad pieniędzmi podatników. Ponieważ około 80 % budżetu UE wykorzystuje się na szczeblu krajowym, Komisja proponuje dalsze kroki, aby usprawnić rozliczanie państw członkowskich ze sposobu, w jaki wykorzystują one fundusze UE. Ich krajowe agencje płatnicze zajmujące się pomocą regionalną byłyby zobowiązane do wydawania oświadczeń w sprawie zarządzania dotyczących ubezpieczenia funduszy UE (jak ma to już miejsce w przypadku płatności UE dla sektora rolnictwa), podlegających niezależnej kontroli.

Finansowanie w zamian za efekty

Długookresowym celem Komisji jest modyfikacja systemu dotacji poprzez przesunięcie nacisku ze zwrotu poniesionych kosztów na zapłatę za wyniki. „W większości przypadków, mówi komisarz Lewandowski, beneficjentom spłaca się ich rzeczywiste koszty, co oznacza, że muszą oni wyszczególnić wszystkie wydatki, aby otrzymać ich zwrot. Wymaga to czasochłonnych i kosztownych formalności zarówno dla beneficjenta, jak i Komisji, która zamiast się skupić na wynikach musi sprawdzić otrzymane rachunki. Istnieją wprawdzie rozwiązania uproszczone (płatności lub wskaźniki ryczałtowe), ale nie były one do tej pory szeroko stosowane. Komisja proponuje zniesienie pułapu ograniczającego obecnie wartość dotacji, w przypadku których można stosować płatności ryczałtowe. Beneficjenci nie musieliby zgłaszać poszczególnych pozycji kosztów, lecz otrzymywaliby kwoty ryczałtowe na konkretne zadania, a następnie musieliby wykazać, że zrealizowali je skutecznie i oszczędnie”.

Fundusze powiernicze i partnerstwa publiczno-prywatne

W obszarze działań zewnętrznych UE będzie mogła tworzyć własne wielopodmiotowe fundusze powiernicze. Pozwoliłoby to na łączenie środków Unii Europejskiej, jej państw członkowskich i obywateli w celu zapewnienia skoordynowanej i szybkiej pomocy finansowej w warunkach kryzysu oraz po jego ustaniu, przy równoczesnej poprawie realizacji i widoczności pomocy UE. Fundusze powiernicze mogłyby być także użyte w przypadku konkretnych działań tematycznych.

Lepsze łączenie środków UE i prywatnych przedsiębiorstw ułatwią również partnerstwa publiczno-prywatne (PPP). Obecnie partnerstwa takie muszą przestrzegać wszystkich zasad budżetowych i finansowych UE. W przyszłości PPP mogłyby stosować przepisy kraju, w którym działają.

Wykorzystanie nowych instrumentów finansowych, w szczególności w przypadku łączenia środków finansowych (np. fundusze gwarancyjne, kapitał podwyższonego ryzyka, instrumenty łączące dotacje unijne z pożyczką lub gwarancją) zwielokrotni efekty funduszy unijnych, zapewniając ich większą skuteczność. Nowe zasady ułatwią również realizację wspólnych projektów i umożliwią potencjalne partnerstwa z grupą Europejskiego Banku Inwestycyjnego; współpraca z EBI zostałaby usprawniona, biorąc pod uwagę zwiększoną rolę jaką nadał mu traktat lizboński.

Kontekst

Rozporządzenie finansowe i jego przepisy wykonawcze określają zasady budżetowe UE oraz sposób wydawania środków budżetowych. Ostatniego przeglądu rozporządzenia dokonano w 2007 r.

Wniosek oparty jest na wynikach konsultacji społecznych (ec.europa.eu/budget/consultations/FRconsult2009_read_en.htm); musi on zostać przyjęty przez Radę i Parlament Europejski.

źródło: © Unia Europejska, 1995-2010
www.europa.eu