Zielona gospodarka
Mechanizm aukcyjny w EU ETS w pigułce (10282)
2010-09-23
Zgodnie z przepisami dyrektywy EU ETS podstawową metodą rozdziału uprawnień do emisji w latach 2013-2020 będzie ich sprzedaż w drodze aukcji. Wszystkie szczegółowe przepisy dotyczące przeprowadzenia całego procesu aukcyjnego reguluje przygotowany przez Komisję Europejską projekt rozporządzenia w sprawie harmonogramu, kwestii administracyjnych oraz pozostałych aspektów sprzedaży na aukcji uprawnień do emisji (…). Powyższy dokument oczekuje obecnie na przyjęcie przez Parlament Europejski i powinien wejść w życie w październiku tego roku. Poniżej zaprezentowano wszystkie kluczowe elementy tego rozporządzenia.
Umiejscowienie aukcji
Aukcja odbędzie się na jednej ogólnoeuropejskiej platformie aukcyjnej, z zastrzeżeniem, że te państwa członkowskie UE, które wyrażą wolę organizacji swoich własnych aukcji będą mogły skorzystać z tzw. opcji „opt-out”. Jednak decyzje takie muszą zostać podjęte w ciągu 3 miesięcy od wejścia rozporządzenia w życie. Każda wyłoniona w przetargu platforma musi zostać zatwierdzona przez odpowiednie organy krajowe wdrażające w szczególności przepisy dyrektywy MiFID1, jako tzw. rynek regulowany. Oznacza to, że do przeprowadzenia aukcji może posłużyć bieżąca infrastruktura rynku wtórnego (np. giełda), która wraz z organem nadzorującym aukcję (ang. auction monitor) ma zapewnić bezpieczeństwo przeprowadzania transakcji.
Harmonogram i częstotliwość aukcji
Każda platforma aukcyjna w porozumieniu z Komisją Europejską ponosi odpowiedzialność za przygotowanie i upublicznienie tzw. kalendarza aukcji2, w którym zawarte zostaną informacje o wolumenie uprawnień, datach poszczególnych sesji aukcyjnych, rodzajach transakcji oraz terminach dostaw uprawnień i płatności. Aukcje dla uprawnień EUA, rozdysponowanych równomiernie na cały rok kalendarzowy, powinny odbywać się przynajmniej raz w tygodniu3, z wyłączeniem Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku oraz przeznaczeniem mniejszego wolumenu uprawnień w okresie wakacyjnym.
Uczestnicy aukcji
Do ubiegania się o dopuszczenie do składania ofert na aukcjach mają prawo: operatorzy instalacji stacjonarnych i operatorzy statków powietrznych objęci systemem EU ETS; przedsiębiorstwa inwestycyjne i instytucje kredytowe, których działalność reguluje rynek finansowy; grupy przedsiębiorstw złożone z operatorów lub operatorów statków powietrznych oraz spółki joint venture i konsorcja działające jako przedstawiciel w imieniu swoich członków.
Przebieg pojedynczej sesji aukcyjnej
Aukcje organizowane będą w systemie jedno-rundowym (ang. single-round). Wszystkie składane oferty muszą być utajnione (ang. sealed-bid). Podczas trwania tzw. „okna ofertowego” (musi trwać nie dłużej niż 2 godziny) każdy oferent ma prawo złożyć kilka ofert kupna uprawnień po ustalonej przez siebie cenie. Po zakończeniu sesji aukcyjnej operator platformy aukcyjnej określa i ujawnia rynkowi tzw. cenę rozliczenia4 (ang. clearing price). Zwycięzcami aukcji są te podmioty, które zaoferowały cenę równą, bądź wyższą od ceny rozliczenia5. Niezależnie od zaproponowanej ceny w ofercie (nawet bardzo wysokiej) zapłacą oni dokładnie tyle ile wynosi cena rozliczenia (ang. uniform-price).
Forma transakcji
Sprzedaż uprawnień na aukcjach może odbyć się w formie 2-dniowych kontraktów typu spot (obowiązują zasady rynku kasowego) lub 5-dniowych kontraktów typu futures (obowiązują zasady rynku terminowego). O tym, które z powyższych rozwiązań zostanie zastosowane wyjaśni się podczas procedury wyznaczenia platformy aukcyjnej. Na aukcjach organizowanych przed 2013 rokiem, dla uprawnień EUA ważnych dla okresu 2013-2020 (na tzw. wcześniejszych aukcjach), obowiązywać będzie sprzedaż uprawnień w formie kontraktów terminowych typu forward lub futures z możliwością dostawy uprawnień do końca grudnia 2013 roku. O wyborze formy kontraktu zdecydują państwa członkowskie.
Przypisy:
1. Dyrektywa 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych zmieniająca dyrektywę Rady 85/611/EWG i 93/6/EWG i dyrektywę 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/22/EWG.
2. Wspólna platforma aukcyjna oraz platformy korzystające z opcji „opt-out” mają określić swój kalendarz aukcyjny odpowiednio do dnia 28 lutego oraz do dnia 31 marca w roku poprzedzającym rok przeprowadzenia aukcji. Terminy sesji aukcyjnych nie powinny ze sobą kolidować.
3. Odbywać się będą również aukcje dla lotnictwa (inny typ uprawnień - EUAA) z częstotliwością raz na 2 miesiące. Należy pamiętać, że na tego typu aukcjach mogą kupować wyłącznie operatorzy statków powietrznych, którzy również mogą korzystać z aukcji uprawnień EUA.
4. Aby wyznaczyć cenę rozliczenia system aukcyjny musi uszeregować oferty w porządku malejącym (od ceny najwyższej do najniższej). Następnie operator aukcji przyznaje uprawnienia kolejnym oferentom, aż do momentu wyczerpania podaży uprawnień.
5. Może się jednak zdarzyć, że ofert, które osiągnęły poziom równy cennie rozliczeniowej będzie więcej. W takiej sytuacji przeprowadzone zostanie losowanie, które wyłoni zwycięzców aukcji.
Sebastian Lizak,
KASHUE-KOBiZE dla ChronmyKlimat.pl
Sebastian Lizak pracuje w Zespole Strategii w Krajowym Administratorze Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji (KASHUE) oraz Krajowym Ośrodku Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) w Instytucie Ochrony Środowiska w Warszawie. Zajmuje się zagadnieniami związanymi z wdrożeniem pakietu energetyczno-klimatycznego UE, w szczególności zagadnieniem aukcji uprawnień w III okresie EU ETS.
Zastrzeżenie: Poglądy wyrażone w artykule są własnymi autora i nie należy ich utożsamiać z oficjalnym stanowiskiem KASHUE-KOBiZE lub polskiego rządu.
Aukcja odbędzie się na jednej ogólnoeuropejskiej platformie aukcyjnej, z zastrzeżeniem, że te państwa członkowskie UE, które wyrażą wolę organizacji swoich własnych aukcji będą mogły skorzystać z tzw. opcji „opt-out”. Jednak decyzje takie muszą zostać podjęte w ciągu 3 miesięcy od wejścia rozporządzenia w życie. Każda wyłoniona w przetargu platforma musi zostać zatwierdzona przez odpowiednie organy krajowe wdrażające w szczególności przepisy dyrektywy MiFID1, jako tzw. rynek regulowany. Oznacza to, że do przeprowadzenia aukcji może posłużyć bieżąca infrastruktura rynku wtórnego (np. giełda), która wraz z organem nadzorującym aukcję (ang. auction monitor) ma zapewnić bezpieczeństwo przeprowadzania transakcji.
Harmonogram i częstotliwość aukcji
Każda platforma aukcyjna w porozumieniu z Komisją Europejską ponosi odpowiedzialność za przygotowanie i upublicznienie tzw. kalendarza aukcji2, w którym zawarte zostaną informacje o wolumenie uprawnień, datach poszczególnych sesji aukcyjnych, rodzajach transakcji oraz terminach dostaw uprawnień i płatności. Aukcje dla uprawnień EUA, rozdysponowanych równomiernie na cały rok kalendarzowy, powinny odbywać się przynajmniej raz w tygodniu3, z wyłączeniem Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku oraz przeznaczeniem mniejszego wolumenu uprawnień w okresie wakacyjnym.
Uczestnicy aukcji
Do ubiegania się o dopuszczenie do składania ofert na aukcjach mają prawo: operatorzy instalacji stacjonarnych i operatorzy statków powietrznych objęci systemem EU ETS; przedsiębiorstwa inwestycyjne i instytucje kredytowe, których działalność reguluje rynek finansowy; grupy przedsiębiorstw złożone z operatorów lub operatorów statków powietrznych oraz spółki joint venture i konsorcja działające jako przedstawiciel w imieniu swoich członków.
Przebieg pojedynczej sesji aukcyjnej
Aukcje organizowane będą w systemie jedno-rundowym (ang. single-round). Wszystkie składane oferty muszą być utajnione (ang. sealed-bid). Podczas trwania tzw. „okna ofertowego” (musi trwać nie dłużej niż 2 godziny) każdy oferent ma prawo złożyć kilka ofert kupna uprawnień po ustalonej przez siebie cenie. Po zakończeniu sesji aukcyjnej operator platformy aukcyjnej określa i ujawnia rynkowi tzw. cenę rozliczenia4 (ang. clearing price). Zwycięzcami aukcji są te podmioty, które zaoferowały cenę równą, bądź wyższą od ceny rozliczenia5. Niezależnie od zaproponowanej ceny w ofercie (nawet bardzo wysokiej) zapłacą oni dokładnie tyle ile wynosi cena rozliczenia (ang. uniform-price).
Forma transakcji
Sprzedaż uprawnień na aukcjach może odbyć się w formie 2-dniowych kontraktów typu spot (obowiązują zasady rynku kasowego) lub 5-dniowych kontraktów typu futures (obowiązują zasady rynku terminowego). O tym, które z powyższych rozwiązań zostanie zastosowane wyjaśni się podczas procedury wyznaczenia platformy aukcyjnej. Na aukcjach organizowanych przed 2013 rokiem, dla uprawnień EUA ważnych dla okresu 2013-2020 (na tzw. wcześniejszych aukcjach), obowiązywać będzie sprzedaż uprawnień w formie kontraktów terminowych typu forward lub futures z możliwością dostawy uprawnień do końca grudnia 2013 roku. O wyborze formy kontraktu zdecydują państwa członkowskie.
Przypisy:
1. Dyrektywa 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych zmieniająca dyrektywę Rady 85/611/EWG i 93/6/EWG i dyrektywę 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/22/EWG.
2. Wspólna platforma aukcyjna oraz platformy korzystające z opcji „opt-out” mają określić swój kalendarz aukcyjny odpowiednio do dnia 28 lutego oraz do dnia 31 marca w roku poprzedzającym rok przeprowadzenia aukcji. Terminy sesji aukcyjnych nie powinny ze sobą kolidować.
3. Odbywać się będą również aukcje dla lotnictwa (inny typ uprawnień - EUAA) z częstotliwością raz na 2 miesiące. Należy pamiętać, że na tego typu aukcjach mogą kupować wyłącznie operatorzy statków powietrznych, którzy również mogą korzystać z aukcji uprawnień EUA.
4. Aby wyznaczyć cenę rozliczenia system aukcyjny musi uszeregować oferty w porządku malejącym (od ceny najwyższej do najniższej). Następnie operator aukcji przyznaje uprawnienia kolejnym oferentom, aż do momentu wyczerpania podaży uprawnień.
5. Może się jednak zdarzyć, że ofert, które osiągnęły poziom równy cennie rozliczeniowej będzie więcej. W takiej sytuacji przeprowadzone zostanie losowanie, które wyłoni zwycięzców aukcji.
Sebastian Lizak,
KASHUE-KOBiZE dla ChronmyKlimat.pl
Sebastian Lizak pracuje w Zespole Strategii w Krajowym Administratorze Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji (KASHUE) oraz Krajowym Ośrodku Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) w Instytucie Ochrony Środowiska w Warszawie. Zajmuje się zagadnieniami związanymi z wdrożeniem pakietu energetyczno-klimatycznego UE, w szczególności zagadnieniem aukcji uprawnień w III okresie EU ETS.
Zastrzeżenie: Poglądy wyrażone w artykule są własnymi autora i nie należy ich utożsamiać z oficjalnym stanowiskiem KASHUE-KOBiZE lub polskiego rządu.
ChronmyKlimat.pl – portal na temat zmian klimatu dla społeczeństwa i biznesu. © Copyright Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju
Redakcja: ul. Nabielaka 15 lok. 1, 00-743 Warszawa, tel. +48 +22 8510402, -03, -04, fax +48 +22 8510400, portal@chronmyklimat.pl