Unia Europejska nie może wykorzystywać spowolnienia gospodarczego jako pretekstu do opóźnienia działań w walce ze zmianami klimatycznymi – ostrzega Anne Glover sprawująca stanowisko pierwszego w historii Komisji Europejskiej głównego doradcy ds. naukowych.

Biolog molekularny, Anne Glover, która wcześniej pełniła funkcję głównego doradcy ds. naukowych w Szkocji, objęła nowoutworzone stanowisko na początku tego roku.

Do jej zadań należy niezależne doradztwo na wysokim szczeblu w sprawach naukowych na wszystkich etapach opracowywania i wdrażania polityki, a także doradzanie bezpośrednio przewodniczącemu Komisji Europejskiej oraz regularne przekazywanie aktualnych informacji na temat najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki i technologii.

Glover uważa, że pomimo cięć budżetowych w UE oraz ostrzeżeń ze strony sektora przemysłu dotyczących kosztów polityki klimatycznej, Europa nie może pozwolić sobie na przesunięcie jej działań na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych.

"To bardzo rozczarowujące, że wiele państw członkowskie zredukowało swoje wysiłki na rzecz ograniczania emisji, ze względu na recesję" – powiedziała.

"Nie popełniajmy tego błędu. Jeśli mielibyśmy do czynienia z nieustającymi zmianami klimatycznymi spowodowanymi przez człowieka, wówczas stanęlibyśmy w obliczu konfliktów i migracji, a światowa populacja zaczęłaby zmniejszać się bardzo szybko" – ostrzega Glover.

Skoro europejscy przywódcy zaczynają przekierowywać swoją uwagę z cięć wydatkach na pobudzanie wzrostu, ograniczone zasoby naturalne oznaczają również, że rządy nie mogą prowadzić tej samej polityki stymulacyjnej co w przeszłości.

Kurczące się zasoby

"Najprostszym sposobem na utworzenie miejsc pracy jest produkowanie więcej, by ludzie więcej kupowali. Trzeba jednak zwrócić uwagę na fakt, że zasoby się wyczerpują, więc nie można działań w ten sposób" – mówiła Glover.

Zwróciła uwagę na szacunki naukowców i działaczy ekologicznych, z których wynika, że jeśli wzorzec konsumpcji w UE zostałby przeniesiony na pozostałe części świata, wówczas potrzebne byłyby trzy planety, by nadążyć za obecnymi wskaźnikami wyczerpywania się zasobów.

"Musimy myśleć o innych sposobach korzystania z nauki, technologii i technik, by żyć na tej planecie" – powiedziała. "Myślę, że jest to największym wyzwaniem ludzkości".

Powołanie funkcjo doradcy ds. naukowych Glover postrzega jako pozytywny krok, po tym jak w 2009 roku przewodniczący Barroso złożył obietnicę podjęcia działań na rzecz poprawy sposobu gromadzenia i wykorzystywania wiedzy naukowej w UE.

"Obecnie większość doradców przewodniczącego to ekonomiści i jest to zrozumiałe. Teraz ma jednak również doradcę do spraw naukowych i myślę, że to była rozsądna decyzja".

Przemysłowe lobby

Różne sektory przemysłowe w Europie – od linii lotniczych i morskich po zakłady energetyczne i producentów aluminium – lobbują przeciwko unijnej polityce w zakresie emisji i innym środkom służącym przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym.

"Przemysł często stara się zyskać na czasie, więc z perspektywy biznesu można to zrozumieć" – mówiła Glover. Dodała, że jednocześnie nie wykorzystują możliwości zyskania na byciu pierwszymi.

Podała przykład przemysłu motoryzacyjnego w Europie, gdzie spodziewane są trudne negocjacje dotyczące celów redukcji emisji do 2020 roku dla pasażerów pojazdów, mające rozpocząć się w tym roku.

"Jeśli pytamy ludzi czy ich zdaniem w 2020 lub 2030 roku będą używać samochodów napędzanych olejem lub benzyną, większość osób odpowiada 'nie'. Wszyscy Europejczycy są przekonani, że ich samochody będą napędzane ekopaliwami, które nie będą zanieczyszczały środowiska" - zaznaczyła Glover.

Dla przemysłu motoryzacyjnego powinien to być sygnał do tego, by zastanowić się jak dostarczyć konsumentom to, czego oczekują – uważa. Jej zdaniem Komisja Europejska mogłaby wspierać innowacyjne myślenie w tych dziedzinach.