W najnowszym raporcie HEAL Polska „Subwencje dla energetyki węglowej a koszty zdrowotne. Studium przypadku projektu elektrowni Łęczna” dokonano analizy bieżącej sytuacji w sektorze energetyki opartej na węglu w Polsce, pod kątem emisji zanieczyszczeń powietrza, generującej znaczące koszty zewnętrzne dla zdrowia Polaków – mieszkańców jednego z krajów o najwyższych stężeniach zanieczyszczeń powietrza w Unii Europejskiej.

Koszty te rozumieć można zarówno jako niebezpośrednie subwencje rządowe dla funkcjonowania elektrowni węglowych, jak również koszty ponoszone przez całe społeczeństwo. Obliczenia wykonane na potrzeby niniejszej publikacji dowodzą, że każdego roku energetyka węglowa w Polsce dotowana jest łączną kwotą od 17,5 do 39,4 mld złotych. Wartość ta uwzględnia zewnętrzne koszty zdrowotne zanieczyszczeń powietrza, również stanowiące dotacje pośrednie. Subwencje energetyki węglowej są zatem wyższe niż roczny budżet wszystkich szpitali publicznych w Polsce (wynoszący 28,4 mld złotych).

Szczególnie krótkowzrocznym przykładem wydatkowania pieniędzy publicznych na produkcję „niezdrowej energii” jest projekt elektrowni węglowej Łęczna w województwie lubelskim. Inwestycja francuskiej spółki Engie zagrażać będzie czystości powietrza oraz środowisku niezwykle atrakcyjnego turystycznie i rekreacyjnie regionu. Przeprowadzone przez HEAL studium przypadku planowanej elektrowni, zakładając okres jej funkcjonowania na ok. 40 lat, dowodzi, iż inwestycja wygeneruje od 1,2 do 3,9 mld złotych zewnętrznych kosztów zdrowotnych. A są to i tak niezwykle ostrożne szacunki, pomijające niektóre skutki zdrowotne. Obliczenia wskazują, że zasięg oddziaływania elektrowni Łęczna obejmie cały kraj, a najbardziej narażone będą osoby mieszkające w promieniu 100 km od planowanej inwestycji. Raport ten publikuje pierwszą tego rodzaju kalkulację krajowych i regionalnych skutków zdrowotnych.

Pomimo zapewnień francuskiego inwestora (Engie) o wycofywaniu się ze szkodliwych dla zdrowia inwestycji węglowych na całym świecie, a także protestów lokalnych mieszkańców, realizacja inwestycji w Polsce wciąż jest możliwa.

Publikacja "Subwencje dla energetyki węglowej a koszty zdrowotne. Studium przypadku projektu elektrowni Łęczna" skłania do refleksji nad przyszłością systemu energetycznego naszego kraju oraz szkodliwością dokonywanych wyborów energetycznych, odbijających się na zdrowiu publicznym Polaków.

Raport dostępny jest tutaj.