Polityka klimatyczna

Nadchodzący raport IPCC (21680)

Alicja Jankowska
2021-02-02


galeria

Pomimo spowolnienia wywołanego pandemią COVID-19, Międzynarodowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC) zbliża się do ukończenia szóstego już raportu z serii, którą rozpoczęto w 1990 roku. 

Raporty IPCC, opracowywane przez setki naukowców pracujących jako wolontariusze, są najbardziej aktualnymi wiadomościami na temat zmiany klimatu wywołanej przez człowieka. IPCC nie przeprowadza własnych badań, tylko opracowuje zbiorczy raport w oparciu o szeroką gamę recenzowanych prac z czasopism naukowych. Przed publikacją projekty raportów są analizowane przez ekspertów i urzędników rządów państw członkowskich. Zarysy rozdziałów sugerują szersze spojrzenie na to jak kryzys klimatyczny wpływa
na społeczeństwo oraz jak społeczeństwo na niego reaguje.

Rządy poszczególnych krajów będą korzystać z nowego raportu przygotowując się do zmiany swoich celów w zakresie emisji w pierwszym pięcioletnim podsumowaniu Porozumienia Paryskiego, zaplanowanym na rok 2023.

Podobnie jak poprzednie, szósty raport ukaże się w czterech częściach: pierwsza poświęcona naukom fizycznym, druga dotycząca adaptacji i podatności na zmiany klimatyczne, trzecia opisująca sposoby łagodzenia skutków i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, a czwarta to sprawozdanie podsumowujące. Pierwsza część ma być opublikowana już w kwietniu 2021, drugą w kolejności
do publikacji ma być część trzecia w lipcu, przed częścią drugą w październiku, natomiast podsumowanie planowane jest na maj 2022. Daty te mogą ulec przesunięciu ze względu na pandemię. Tym razem raport był przygotowywany aż 8 lat, w przeciwieństwie do poprzednich, na które poświęcono po 6 lat.

W okresie pomiędzy raportami piątym i szóstym Zespół wydał trzy raporty specjalne: jeden dotyczący lodu i oceanów oraz drugi, mówiący o skutkach na lądzie. Najważniejszym z trzech był raport
z 2018 roku, mówiący o skutkach wzrostu średniej globalnej temperatury o 1,5°C. Wniosek z niego nie pozostawiał wątpliwości: świat musi obniżyć emisje o ponad połowę do 2030 roku, aby zachować dwie trzecie szans na ograniczenie ocieplenia do 1,5°C.

Nazwanie pracy IPCC wymagającą to za mało. Naukowcy tylko w przypadku tych trzech raportów specjalnych musieli przeanalizować około 20 000 publikacji i wziąć pod uwagę około 100 000 komentarzy od ponad 2500 recenzentów (według obecnego przewodniczącego IPCC Hoesunga Lee).

Szósty raport będzie kładł większy nacisk na rozwiązania i działania na rzecz klimatu. Szczególny nacisk położono na miasta, które są bardzo wrażliwe na zmiany klimatyczne. Od czasu pierwszego raportu liczba ludzi w miastach wzrosła o około 2 miliardy.[1] Raport uwzględni też wpływ pandemicznego spadku emisji o 7% na wyniki modeli klimatycznych. Jeśli cel redukcji emisji o 60% do 2030 roku ma zostać osiągnięty, to w latach 20 XXI wieku konieczny jest coroczny spadek emisji zbliżony do tego z 2020, lecz jest to naprawdę trudne zadanie. Wraz z zerową emisją netto do 2050 roku dałby nam szansę na realizację ścieżki RCP1.9, czyli najbardziej optymistycznej z zakładanych przez IPCC.

W prawie każdej ocenie IPCC wrażliwość klimatyczna (zmiana średniej rocznej globalnej temperatury przy powierzchni Ziemi będąca skutkiem podwojenia ekwiwalentnego stężenia CO2) zawierała się w przedziale 1,5°C – 4,5°C. Niedawne badania przeprowadzone przez Stevena Sherwooda (University of New South Wales Sydney) wykazały skurczenie tego zakresu do 2,6°C – 4,1°C. Podniesienie dolnej poprzeczki jest jedną z komplikacji, które nowy raport będzie musiał rozwikłać.

Inne ważne elementy nowego raportu to: większy nacisk na regionalne warunki pogodowe
i ekstremalne warunki klimatyczne, szersze spojrzenie na ścieżki prowadzące do zrównoważonego rozwoju i równość społeczną w obliczu kryzysu, sposoby adaptacji zmniejszające nierówności
i poprawiające dobrobyt. Raport zwraca też uwagę na to, jakie potrzeby i pragnienia społeczne mogą napędzać lub utrudniać redukcję emisji. Czynniki, które bierze pod uwagę to m.in.: dostęp do usług, przystępność cenowa, społeczna akceptowalność rozwiązań, zmiany źródeł energii.

Ogromny wpływ prac IPCC został doceniony w 2007 roku, gdy Zespół został nagrodzony Pokojową Nagrodą Nobla wraz ze swoim ówczesnym prezydentem Alem Gore’m. Każdy raport IPCC to wspólne dzieło wielu naukowców, pracujących latami nad znalezieniem wspólnych wątków w stale rozwijających się badaniach nad klimatem.



[1] https://ourworldindata.org/urbanization#number-of-people-living-in-urban-areas


ChronmyKlimat.pl – portal na temat zmian klimatu dla społeczeństwa i biznesu. © Copyright Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju
Redakcja: ul. Nabielaka 15 lok. 1, 00-743 Warszawa, tel. +48 +22 8510402, -03, -04, fax +48 +22 8510400, portal@chronmyklimat.pl