W 2009 r. w Innsbrucku zrealizowano największy wówczas na świecie projekt z zakresu budownictwa pasywnego – osiedle „Lodenareal”. Celem inwestycji było wybudowanie komfortowych i możliwie najtańszych w utrzymaniu mieszkań, które docelowo byłyby wynajmowane osobom o niskich dochodach.

Rodzaj inwestycji: Osiedle wielorodzinnych budynków pasywnych.

Inwestor: Neue Heimat Tirol (austriacka organizacja specjalizująca się w budowie energooszczędnych domów dla osób o niskich dochodach oraz zarządzaniu mieszkaniami socjalnymi).

Projektant i wykonawca: Kompleks mieszkaniowy został zaprojektowany przez pracownie „DIN A4 Architektur” oraz „K2 Architekten”.

Lokalizacja: Osiedle znajduje się w północno-wschodniej części Innsbrucku, położonego w zachodniej Austrii.

Opis inwestycji: W 2005 r. urząd miasta Innsbruck wraz z tamtejszą Izbą Architektów zorganizowali konkurs na zagospodarowanie 3-hektarowego terenu położonego wzdłuż rzeki Inn, gdzie niegdyś mieściła się fabryka tkanin. Zwycięski projekt obejmował 3 zespoły mieszkaniowe, każdy złożony z dwóch budynków w kształcie litery „L”. Dwa z nich zostały zaprojektowane dla Neue Heimat Tirol przez pracownie „DIN A4 Architektur” i „K2 Architekten”, które zajęły odpowiednio pierwsze i drugie miejsce w konkursie. Trzeci z zespołów mieszkaniowych został zaprojektowany dla innego austriackiego dewelopera firmy ZIMA przez biuro Wulz & König.

Budynki zaprojektowane dla Neue Heimat Tirol (źródło: Neue Heimat Tirol)

Pasywny kompleks mieszkaniowy zaprojektowany dla Neue Heimat Tirol tworzą cztery pięciopiętrowe budynki w kształcie litery „L”, ustawione po dwa w sposób tworzący między nimi duże wewnętrzne patio. W ramach inwestycji, obejmującej łącznie 26 tys. m² powierzchni użytkowej, wybudowano 354 mieszkania. Wokół budynków zaprojektowano także park o powierzchni ok. 8 200 m², a na północno-zachodniej krawędzi osiedla (na brzegu rzeki) powstała przystań.

Standard pasywnego osiedla został poświadczony certyfikatem Instytutu Budynków Pasywnych w Darmstadt.

Zastosowane rozwiązania energooszczędne i technologie OZE: Projekt austriackich architektów charakteryzuje m.in. prosta bryła, stosunkowo duże przeszklenia i obszerne balkony (odpowiednio zamontowane i ocieplone, aby uniknąć tworzenia się mostków cieplnych). Do izolacji budynków wykorzystano głównie styropian (m.in. 24-30 cm ocieplenie na ścianach zewnętrznych, 30-36 cm na dachu i 18 cm na podłodze). Z punktu widzenia zmniejszenia strat ciepła znaczenie ma także zastosowanie energooszczędnych okien (potrójnie szklonych o współczynniku przenikania ciepła Uw = 0,72 W/m²K) oraz prawidłowy ich montaż.

Jednym z istotnych założeń projektu były przestronne balkony (źródło: Neue Heimat Tirol)

Budynki wyposażono w system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła funkcjonujący w połączeniu z gruntowymi wymiennikami ciepła i pompami ciepła. W zależności od potrzeb, pompa wykorzystywana jest do ogrzewania powietrza nawiewanego do pomieszczeń bądź do jego dodatkowego chłodzenia. Każda klatka schodowa jest wyposażona w centralę wentylacyjną, która zasysa powietrze z zewnątrz przez wieże wentylacyjne znajdujące się na podwórku. Świeże powietrze dostarczane jest do sypialni i do salonów przez specjalny system rur (rozmieszczonych w ścianach), a zużyte jest wyprowadzane przez łazienkę, WC i kuchnię.

Do ogrzewania mieszkań i podgrzewania wody wykorzystywany jest także kocioł na pellet (o mocy 300 kW), a w sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania na ciepło (w okresie zimowym) używany jest ponadto kocioł gazowy (o mocy 326 kW). Ponad połowę zapotrzebowania na ciepłą wodę pokrywają zamontowane na dachu kolektory słoneczne (pow. 1 050 m²).

Wizualizacja osiedla (źródło: Neue Heimat Tirol)

Zastosowanie m.in. wyżej opisanych rozwiązań pozwoliło ograniczyć zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania i wentylacji do poziomu 14 kWh/m²/rok i uniknąć emisji ok. 680 ton CO₂ rocznie. Zapotrzebowanie na energię pierwotną wynosi 117 kWh/m²/rok.

Koszty wykonania, koszty eksploatacji oraz przewidywany okres zwrotu inwestycji: Realizacja inwestycji kosztowała 52 mln euro. Inwestorzy szacowali wówczas, że w porównaniu do standardowych budynków było to ok. 5-6 % więcej (uwzględniając otrzymaną dotację – ok 1,5% więcej). Przewidywany okres zwrotu w tym przypadku wynosi poniżej 10 lat.

Analiza kosztów użytkowania budynków pokazała, że koszty ogrzewania mieszkań w budynkach pasywnych wynoszą miesięcznie ok. 15 centów/m². Dla porównania w domach o standardzie energooszczędnym opłaty te kształtują się na poziomie ok. 45 centów/m²/miesiąc.

Po pierwszym roku użytkowania budynków ocenie poddano także komfort życia i zadowolenie mieszkańców osiedla. Przeprowadzone badania potwierdziły, że bardzo niskie zużycie energii nie wiąże się z obniżeniem komfortu. Wewnątrz budynku panuje przyjemna temperatura 24°C, nawet jeśli na zewnątrz temperatury dochodzą do -15°C. Pomiary jakości powietrza także przyniosły przekonujące rezultaty: w sypialniach wyposażonych w system wentylacji zawartość CO₂ w powietrzu nie przekraczała dopuszczalnej granicy 1500 ppm. Dla porównania, w mieszkaniach bez wentylacji zawartość CO₂ przekracza często nawet 4000 ppm. Na pytanie dotyczące ogólnego zadowolenia ponad 90% odpowiedziało „bardzo zadowolony” lub „zadowolony”. Jeśli chodzi o ogrzewanie, 96% było „bardzo zadowolonych” albo „zadowolonych”. Ocena systemu wentylacji z odzyskiem ciepła pokazała, że około 80% mieszkańców ocenia ją jako „bardzo dobrą” lub „dobrą”.

Niskie koszty eksploatacyjne i wysoki komfort sprawiają, że zainteresowanie budownictwem pasywnym w tym regionie bardzo szybko rośnie. Przykładowo w 2009 roku na terenie Tyrolu jedynie 2% nowo wybudowanych domów miało standard budynku pasywnego, w 2010 było to już 10%, a w 2011 aż 50%¹.

Przypisy:
1. źródło: Instytut Budynków Pasywnych w Darmstadt, www.passivhaustagung.de/fuenfzehnte/englisch/download/Presse/15PHT_PM_15Tagung_EN_20110609.pdf.

 

ChronmyKlimat.pl
Energooszczędne 4 kąty