Pasywny dom w Smolcu koło Wrocławia (15820)
2013-06-11Dzięki pasji architektów z Wrocławia, Miłosza i Ludwiki Lipińskich, w 2007 roku został zrealizowany pierwszy certyfikowany dom pasywny w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej.
Rodzaj inwestycji: Dom jednorodzinny w standardzie pasywnym.
Inwestor: M&L Lipińscy Biuro Projektowe, Lipińscy Domy.
Projektant i wykonawca: Dr inż. arch. Ludwika Juchniewicz-Lipińska oraz dr inż. arch. Miłosz Lipiński (projekt zrealizowany metodą gospodarczą przez biuro projektowe Lipińscy Domy).
Lokalizacja: Dom pasywny znajduje się w Smolcu koło Wrocławia, w woj. dolnośląskim.
Opis inwestycji: To pierwszy dom pasywny w Polsce, którego jakość została potwierdzona certyfikatem niemieckiego Passivhaus Institut Darmstadt. Inwestycja powstała przy współpracy z Instytutem Budynków Pasywnych przy Narodowej Agencji Poszanowania Energii (NAPE). Architektura domu nawiązuje do tradycji polskiego budownictwa. Budynek został zbudowany na narożnej działce o powierzchni 700 m2, położonej na osiedlu domów jednorodzinnych. Dom o powierzchni użytkowej 131,4 m2 przeznaczony jest dla 4-5 osobowej rodziny.
W budynku zastosowano nawiewno-wywiewną wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, która nie tylko zapewnia stały dopływ świeżego, ogrzanego powietrza do każdego pomieszczenia mieszkalnego, ale także odzyskuje ciepło ze zużytego powietrza (uciekające w tradycyjnych domach poprzez komin). Dodatkowo, aby polepszyć sprawność urządzeń wentylacyjnych, zastosowano gruntowy wymiennik ciepła. Zamontowane w ogrodzie urządzenie wykorzystuje stałą temperaturę gruntu na odpowiedniej głębokości i wstępnie podgrzewa powietrze wpływające do domu zimą, a ochładza latem. W budynku zastosowano kompaktowe urządzenie grzewcze, które odpowiada za wentylację, ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej. Podstawowym elementem urządzenia jest niewielka pompa ciepła o mocy 1,5 kW. Przygotowanie ciepłej wody użytkowej jest wspomagane próżniowym kolektorem słonecznym, zamontowanym centralnie na południowej połaci dachu.
Widok z ogrodu (fot. biuro projektowe Lipińscy Domy)
Zgodnie z obliczeniami wykonanymi przez Instytut Budynków Pasywnych przy NAPE, zapotrzebowanie domu na ciepło, przy założeniu idealnego posadowienia budynku względem stron świata, wynosi 13,7 kWh/m2 na rok. Budynek spełnia zatem normy wyznaczone dla domów pasywnych (zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania domu w standardowym sezonie grzewczym wynosi poniżej 15 kWh/m2/rok). Ten sam obiekt wybudowany zgodnie z obowiązującymi w Polsce normami będzie zużywał na cele grzewcze ok. 90-100 kWh/m2/rok, czyli 7-krotnie więcej. Dom pasywny charakteryzuje się również niskim zapotrzebowaniem na energię pierwotną wynoszącym 39,33 kWh/m2/rok. Ta ilość energii wystarcza na ogrzewanie budynku, przygotowanie ciepłej wody użytkowej, pracę urządzeń elektrycznych i oświetlenie (standardowe domy zużywają średnio czterokrotnie więcej).
Koszty wykonania, koszty eksploatacji oraz przewidywany okres zwrotu inwestycji: Kalkulacja kosztów przeprowadzona w 2006 roku wykazała, że w porównaniu do standardowego budynku nakłady poniesione na budowę domu pasywnego będą o 38% wyższe, a szacowany czas zwrotu inwestycji wyniesie 20-30 lat. Znacząca różnica w cenie wynikała m.in. z faktu małej dostępności na polskim rynku odpowiednich komponentów budowlanych. Jednak przewidywane koszty ogrzewania takiego domu to jedynie 12,5% wydatków, jakie ponosili wówczas mieszkańcy porównywalnych, standardowych domów jednorodzinnych.
Aktualny koszt realizacji domu do stanu deweloperskiego szacowany jest przez biuro projektowe na około 357 800 zł netto (około 25% więcej od domu standardowego), zaś szacunkowe roczne koszty ogrzewania na ok. 450 zł netto.
Przeszkody w realizacji inwestycji i problemy podczas budowy: Z informacji uzyskanych od biura projektowego wynika, że w momencie podjęcia decyzji o zaprojektowaniu i zrealizowaniu domu według ściśle określonych przez twórcę idei pasywności – Instytut Budynków Pasywnych w Darmstadt (Passivhaus Institut Darmstadt, PHI) – założeń, na rynku polskim nie było gotowych rozwiązań projektowych i technologicznych. Zespół Biura Lipińscy Domy postawił sobie za cel, aby zrealizowany obiekt uzyskał certyfikat PHI i to przy założeniu, że dom będzie możliwie tani i prosty w realizacji, a jednocześnie zapewni komfort użytkowania dla 4-osobowej rodziny.
Przez rok czasu zbierano potrzebne informacje i powstawały założenia do projektu domu o ekstremalnie niskim zapotrzebowaniu na ogrzewanie. Opracowano autorską technologię wznoszenia domów pasywnych z użyciem materiałów dostępnych na polskim rynku lub takich, które były już powszechnie używane na zachodzie, a w Polsce nie było dotąd potrzeby ich zastosowania. W tym domu po raz pierwszy zastosowano tzw. ciepły montaż okien (okna certyfikowane do domów pasywnych) oraz pierwszy raz w Polsce zamontowano kompaktową centralę grzewczą (również certyfikowaną do domów pasywnych). Oryginalna jak na ówczesne czasy była również np. grubość izolacji termicznej oraz montaż izolacji styropianowej na klej (bez używania kołków) w celu uniknięcia mostków termicznych.
Idea wzniesienia domu spotkała się z ciepłym przyjęciem wielu osób, pasjonatów budownictwa energooszczędnego, dla których niejednokrotnie stanowiła pierwszą możliwość zmierzenia się z tematem realizacji budynki pasywnego. Biuro projektowe podkreśla, że również firma wykonawcza ze zrozumieniem podchodziła do problemu uzyskania ekstremalnej szczelności budynku i bardzo dokładnego zachowania ciągłości izolacji termicznej, co sprawiało, że problemy pojawiające się na etapie budowy (np. z przebiciem się przez powłokę) były pomysłowo i skutecznie rozwiązywane. Obecnie na polskim rynku dostępne są już elementy, które w profesjonalny sposób pozwalają na uzyskanie tego samego efektu, ale zdaniem architektów zazwyczaj podwyższają one koszt realizacji.
ChronmyKlimat.pl
Energooszczędne 4 kąty
ChronmyKlimat.pl – portal na temat zmian klimatu dla społeczeństwa i biznesu. © Copyright Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju
Redakcja: ul. Nabielaka 15 lok. 1, 00-743 Warszawa, tel. +48 +22 8510402, -03, -04, fax +48 +22 8510400, portal@chronmyklimat.pl