Raport organizacji pozarządowej Friends of the Earth Europe opisuje pięć przykładów społeczności, które odzyskały swoje systemy żywnościowe.

Władza nad systemami żywnościowymi jest dziś skupiona w rękach nielicznych podmiotów. Ta skoncentrowana kontrola nad nasionami, produkcją żywności i przetwórstwem rozbija związek między konsumentami a ich żywnością, co z kolei wpływa na procesy podtrzymywania kulturowej wiedzy i umiejętności, powiązania lokalne i lokalne gospodarki.

Jednak w wielu miejscach w całej Europie społeczności łączą się, aby pokazać, że można to robić inaczej – lepiej. Raport Friends of the Earth opisuje pięć przykładów społeczności, które z powodzeniem podjęły wyzwanie.

W północnej Hiszpanii istnieje Avicultura Campesina – kooperatywa ekologicznych hodowców kurczaków. Wspiera suwerenność żywnościową, środowisko i lokalną gospodarkę. Składa się z trzech rolników, którzy kontrolują proces hodowli i przetwarzania kurczaków oraz 31-osobowej spółdzielni, która dostarcza je konsumentom.

We Włoszech działają grupy konsumentów zwane Gruppi di Acquisto Solidale (GAS). Nabywają oni produkty rolne w oparciu o kryteria ekologiczne i pomagają „przywrócić bezpośredni związek między konsumentem a rolnikiem”.

Raport podaje: „grupy GAS chcą przyczynić się do stworzenia społeczeństwa, w którym ludzie mogą znaleźć czas, aby poznać innych i budować z nimi relacje. W efekcie szereg grup jest zaangażowanych w całą gamę innych czynności, jak promowanie sieci i dzielnic gospodarki społecznej. Poprzez zaangażowanie obywatelskie chcą zmienić podejście i zachowania produkcyjne, nabywcze i konsumpcyjne, sięgając poza rolnictwo i żywność”.

Francuskie La Ruche Qui Dit Oui (po francusku: „ul, który mówi tak”) jest internetową platformą „uli” producentów żywności i konsumentów. Pozwala ona małej liczbie producentów i dziesiątkom konsumentów w ramach każdego „ula” koordynować zamówienia i dostawy, i dzięki temu oszczędzać pieniądze.

„Projekt przyczynia się do obrony zrównoważonego rolnictwa, które stawia żywność w centrum zainteresowania. Jest częścią pojawiającego się ekosystemu sąsiadujących ze sobą inicjatyw, które uzupełniają się nawzajem i podążają w tym samym kierunku” – mówi Jérémi Anxionnaz z La Ruche. – „Wzięte łącznie, wartości te mogą mieć silny wymiar polityczny i ekonomiczny i wywierać pewien wpływ na system na poziomie europejskim”.

Targi rolnicze w Pradze, stolicy Republiki Czeskiej dają także przykład alternatywnego paradygmatu. Jana Spilkovà, profesor nadzwyczajna wydziału Geografii Społecznej i Rozwoju Regionalnego na Uniwersytecie Karola w Pradze, nazwała je „pierwszym prawdziwym przykładem alternatywnych sieci żywności… w Republice Czeskiej. Wyznaczają one początek zauważalnie nowej kultury konsumentów i producentów, stworzonej na podstawie związku między konsumpcją żywności, etyką, różnorodnością społeczną i odnową miejską”.

Społeczeństwo obywatelskie na Węgrzech aktywnie promuje lokalną żywność, co sprzyja rozwojowi targów rolniczych oraz festiwali żywności i pozwala konsumentom mieć „zdrowszą dietę i wybierać coraz częściej lokalne składniki”. Raport dodaje: „Strategia żywnościowa rządu zidentyfikowała lokalne systemy żywności jako podstawowe narzędzie lokalnego rozwoju gospodarczego”.

Matthew Hayes, członek Open Garden Foundation (Fundacji Otwartego Ogrodu) i badacz na uniwersytecie Szent István w Budapeszcie podaje w raporcie: „Tworzymy ogród rynku ekologicznego, skupiony na produkcji małej skali dla rynków lokalnych. Ślad ekologiczny naszej żywności jest mały, podczas gdy jakość jest bardzo wysoka, a zyski środowiskowe i społeczne są ogromne”.

Raport podaje: „przykłady zebrane tutaj powinny inspirować decydentów do uznawania licznych korzyści krótkich łańcuchów dostaw żywności dla ludzi i środowiska. Lokalnie produkowana i przystępna cenowo ekologiczna żywność powinna być podstawą systemu żywnościowego, który zwiększa naszą suwerenność w kwestii żywności. Dotychczasowy model nie może już być uważany za podstawę dobrze funkcjonującego systemu żywnościowego w przyszłości”.

Nie tylko systemy żywnościowe są dziś odzyskiwane przez ludzi i społeczności. Raport opublikowany niedawno przez Instytut Transnarodowy podkreślił wagę społeczności, które odzyskują kontrolę nad swoją wodą od firm prywatnych, a niedawna publikacja Grain i La Via Campesina przyjrzała się temu, jak rolnicy na całym świecie opierają się wysiłkom rządów i korporacyjnych agrobiznesów, aby ograniczyć praktykę zachowywania i wymiany nasion.

Andrea Germanos

Artykuł Reclaiming, Relocalizing, Reconnecting: The Power of Taking Back Local Food Systems ukazał się na stronie Common Dreams na licencji CC-BY-SA. Przeł. Tomasz Szustek.

Źródło: Zielone Wiadomości