Nauka o klimacie
Starożytny Egipt - zmiany klimatu przyczyną upadku (8876)
2011-02-07
Przez 4 tys. lat przyczyny upadku cywilizacji starożytnego Egiptu były zagadką dla naukowców. Teorie były różne: uważano, że starożytny Egipt upadł głównie na skutek walk wewnętrznych lub z powodu kryzysu gospodarczego. Ostatnie badania prof. Karola Myśliwca z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW prowadzone w Sakkarze rzucają zupełnie inne światło na dzieje starożytnego Egiptu.
Odkrycie polskich archeologów wskazuje, że prawdopodobną przyczyną upadku Cywilizacji, były gwałtowne zmiany klimatu i anomalie pogodowe. Czy globalne ocieplenie mogło przyczynić się do zagłady imperium?
Starożytny Egipt – zmiany klimatu i anomalie pogodowe
Egipt kojarzy się nam z suchym, piaszczystym krajobrazem oraz miejscem, gdzie zawsze świeci słońce. Jednak nie było tak zawsze. Ponad 4 tys. lat temu, Egipt nawiedziły gwałtowne zmiany klimatu. Opady deszczu stały się intensywne i nieprzewidywalne. Okresowe rzeki potrafiły wezbrać, gwałtownie zalewając duże tereny i powodując śmierć wielu ludzi. Egipcjanie starali się chronić przed zagrożeniami, które powodowały często pojawiające się anomalie pogodowe, budując m. in. tamy. Większość tych obiektów była jednak zbyt słaba by powstrzymać siły przyrody.
Około 200 – 300 lat później klimat zaczął się osuszać. Jeziora powoli wracały do swoich brzegów, a Egipt zaczął przypominać sawannę. Wiele malowideł skalnych z tamtego okresu zachowanych w grobowcach przedstawia wielkie, porośnięte trawą i drzewami tereny, po których wędrują lwy i żyrafy. Jednak wraz z osuszaniem klimatu sawanna wracała na swoje pierwotne tereny. Dla Egipcjan musiał być to ciężki czas, wraz z sawanną odchodziły bowiem zwierzęta, na które mogli polować. Zapanował głód.
Być może Egipcjanie zdołaliby przystosować się do życia w nowym środowisku, ale nastąpiły kolejne zmiany klimatu. Egipt znów nawiedziły ulewy. Miało to duży wpływ na ówczesne budownictwo. Większość budowli starożytnego Egiptu, w tym budynki urzędowe, a nawet sam pałac królewski, zbudowane były z cegły, która na skutek przeciągających się opadów po prostu zmieniała się w błoto. Kamień był budulcem przeznaczonym jedynie do wznoszenia obiektów sakralnych takich jak świątynie i grobowce. Destrukcji ulegały nie tylko budynki mieszkalne, ale co gorsza magazyny z żywnością i urzędy. Zniszczenie spichlerzy i utrudniony dostęp do pól uprawnych w okresach pomiędzy normalnymi wylewami Nilu musiał doprowadzić do kolejnej klęski głodu.
Starożytny Egipt - upadek cywilizacji
Niezwyciężony niegdyś Egipt rozpadł się na małe, nic nieznaczące państewka, które ciągle ze sobą walczyły. Sytuacje pogarszał fakt, że po latach długotrwałych opadów klimat stawał się ponownie suchy i gorący. Poziom Nilu obniżył się znacznie, rzeka wylewała coraz rzadziej. Państwo było nękane przez kolejne klęski nieurodzaju oraz głodu, które pustoszyły kraj dopóty, dopóki ludzie znów nie przystosowali się do panujących warunków. Dzięki współpracy archeologów i geologów udało się odkryć prawdopodobne przyczyny, dla których upadła Cywilizacja Egipska. Badania nie tłumaczą jednak tego, czemu Egipt był pod wpływem tak gwałtownych zmiany klimatu. Pokazują jednak, jak bardzo rozwój cywilizacji, w tym także obecnej, zależy od stabilności klimatu oraz jak wielkie zagrożenie mogą powodować jego zmiany.
fot. www.sxc.hu
Starożytny Egipt – zmiany klimatu i anomalie pogodowe
Egipt kojarzy się nam z suchym, piaszczystym krajobrazem oraz miejscem, gdzie zawsze świeci słońce. Jednak nie było tak zawsze. Ponad 4 tys. lat temu, Egipt nawiedziły gwałtowne zmiany klimatu. Opady deszczu stały się intensywne i nieprzewidywalne. Okresowe rzeki potrafiły wezbrać, gwałtownie zalewając duże tereny i powodując śmierć wielu ludzi. Egipcjanie starali się chronić przed zagrożeniami, które powodowały często pojawiające się anomalie pogodowe, budując m. in. tamy. Większość tych obiektów była jednak zbyt słaba by powstrzymać siły przyrody.
Około 200 – 300 lat później klimat zaczął się osuszać. Jeziora powoli wracały do swoich brzegów, a Egipt zaczął przypominać sawannę. Wiele malowideł skalnych z tamtego okresu zachowanych w grobowcach przedstawia wielkie, porośnięte trawą i drzewami tereny, po których wędrują lwy i żyrafy. Jednak wraz z osuszaniem klimatu sawanna wracała na swoje pierwotne tereny. Dla Egipcjan musiał być to ciężki czas, wraz z sawanną odchodziły bowiem zwierzęta, na które mogli polować. Zapanował głód.
Być może Egipcjanie zdołaliby przystosować się do życia w nowym środowisku, ale nastąpiły kolejne zmiany klimatu. Egipt znów nawiedziły ulewy. Miało to duży wpływ na ówczesne budownictwo. Większość budowli starożytnego Egiptu, w tym budynki urzędowe, a nawet sam pałac królewski, zbudowane były z cegły, która na skutek przeciągających się opadów po prostu zmieniała się w błoto. Kamień był budulcem przeznaczonym jedynie do wznoszenia obiektów sakralnych takich jak świątynie i grobowce. Destrukcji ulegały nie tylko budynki mieszkalne, ale co gorsza magazyny z żywnością i urzędy. Zniszczenie spichlerzy i utrudniony dostęp do pól uprawnych w okresach pomiędzy normalnymi wylewami Nilu musiał doprowadzić do kolejnej klęski głodu.
Starożytny Egipt - upadek cywilizacji
Niezwyciężony niegdyś Egipt rozpadł się na małe, nic nieznaczące państewka, które ciągle ze sobą walczyły. Sytuacje pogarszał fakt, że po latach długotrwałych opadów klimat stawał się ponownie suchy i gorący. Poziom Nilu obniżył się znacznie, rzeka wylewała coraz rzadziej. Państwo było nękane przez kolejne klęski nieurodzaju oraz głodu, które pustoszyły kraj dopóty, dopóki ludzie znów nie przystosowali się do panujących warunków. Dzięki współpracy archeologów i geologów udało się odkryć prawdopodobne przyczyny, dla których upadła Cywilizacja Egipska. Badania nie tłumaczą jednak tego, czemu Egipt był pod wpływem tak gwałtownych zmiany klimatu. Pokazują jednak, jak bardzo rozwój cywilizacji, w tym także obecnej, zależy od stabilności klimatu oraz jak wielkie zagrożenie mogą powodować jego zmiany.
fot. www.sxc.hu
ChronmyKlimat.pl – portal na temat zmian klimatu dla społeczeństwa i biznesu. © Copyright Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju
Redakcja: ul. Nabielaka 15 lok. 1, 00-743 Warszawa, tel. +48 +22 8510402, -03, -04, fax +48 +22 8510400, portal@chronmyklimat.pl