Nauka o klimacie

Rolnictwo a zmiany klimatu (16673)

2014-01-10


rzepak Ch Pagenkopf wikipedia CCEuropejscy rolnicy coraz częściej z niepokojem wsłuchują się w prognozy pogody. Coraz bardziej gwałtowne zjawiska atmosferyczne budzą ich uzasadniony niepokój. Ale rolnictwo ma również swój udział w postępującym ociepleniu, które jest przyczyną tych anomalii pogodowych.

 Na co powinien być przygotowany kontynent europejski?

zmiany w EU

rys. ©Unia Europejska, 1995-2013

Jak wynika z powyższej mapki, najważniejsze wyzwania, z jakimi przyjdzie się zmierzyć to:

  • zmniejszenie średniorocznych i sezonowych opadów deszczu w wielu regionach,
  • gwałtowne zjawiska pogodowe takie jak fale upałów, susze, burze i powodzie na terenie całej UE.

O ile w niewielkim zakresie następujące zmiany mogą mieć pozytywny wpływ na północne regiony Europy, o tyle nie zrekompensują one efektów negatywnych, którymi najbardziej będzie dotknięte południe i południowy-wschód kontynentu.

Choć największe zmiany spodziewane są w drugiej połowie XXI w., to już w obecnie odczuwamy ich zapowiedzi, choćby w postaci orkanów, które ostatnio przeszły m.in. nad Anglią, Francją, Niemcami, Holandią, Szwecją czy Polską.

Jak rolnictwo wpływa na zmiany klimatu?

Rolnictwo nie jest, w porównaniu z innymi działami gospodarki, znaczącym emitentem CO2. Udział gospodarstw rolnych w produkcji gazów cieplarnianych wynosi obecnie ok. 9% i są to głównie:

  • metan, czyli CH4 (pochodzący z procesów trawiennych zwierząt hodowlanych i przechowywania ich odchodów),
  • podtlenek azotu, czyli N2O (jego źródłem są mineralne i organiczne nawozy azotowe).

W ciągu ostatnich 20 lat notuje się stały spadek emisji gazów cieplarnianych wytwarzanych przez rolnictwo. Wynika to głównie ze znacznego spadku liczby zwierząt gospodarskich oraz efektywnego stosowania nawozów zarówno sztucznych, jak i naturalnych. Trend ten najprawdopodobniej zostanie utrzymany dzięki:

  • modernizacji gospodarstw rolnych (głównie poprzez podnoszenie efektywności energetycznej maszyn rolniczych i zabudowań),
  • podnoszeniu świadomości rolników (np. przez usługi szkoleniowe i doradcze),
  • efektywne rozwijanie idei biogazowni,
  • umiejętną politykę krajów UE w zakresie wspierania inicjatyw mających na celu redukcję emisji (np. przez rekompensatę kosztów ponoszonych na inwestycje prośrodowiskowe).

Jak rolnictwo może przygotować się na nadchodzące zmiany?

Główne kierunki działań to:

  • stosowanie płodozmianu dostosowanego do zmieniających się warunków,
  • przesunięcie dat siewu i zbioru, tak, by z jednej strony zminimalizować ryzyko narażenia się na gwałtowne zjawiska pogodowe, z drugiej zaś zapewnić roślinom optymalną wegetację,
  • wykorzystywanie odmian roślin bardziej dostosowanych do nowych warunków (np. bardziej odpornych na wysokie temperatury i wymagające mniejszej ilości wody),
  • stosowanie naturalnych barier, pozwalających na zatrzymanie wody w gruncie lub ochraniających przed wpływem silnych wiatrów.

  

Marek Korzyński, ChronmyKlimat.pl
na podstawie: ec.europa.eu
fot. Ch. Pagenkopf, Creative Commons, BY-SA

 

 

Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada Fundacja – Instytut na rzecz Ekorozwoju, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.


ChronmyKlimat.pl – portal na temat zmian klimatu dla społeczeństwa i biznesu. © Copyright Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju
Redakcja: ul. Nabielaka 15 lok. 1, 00-743 Warszawa, tel. +48 +22 8510402, -03, -04, fax +48 +22 8510400, portal@chronmyklimat.pl