Nauka o klimacie

Nowe mapy pokazują Europejczykom bardziej szczegółowy obraz zanieczyszczeń powietrza (12531)

2011-05-27


Ogólnoeuropejski rejestr ma zwiększyć zaangażowanie Europejczyków w proces podejmowania decyzji wywierających wpływ na środowisko. Nowe mapy, opublikowane przez Komisję Europejską i Europejską Agencję Środowiska, w ścisłej współpracy ze Wspólnym Centrum Badawczym, wewnętrznym instytutem naukowym Komisji, pozwalają obywatelom po raz pierwszy dokładnie zlokalizować główne rozproszone źródła zanieczyszczenia powietrza, takie jak transport czy lotnictwo.
Nowy zestaw 32 map pokazuje miejsca, w których uwalniane są pewne substancje zanieczyszczające, takie jak tlenki azotu czy pył zawieszony. Stanowią one uzupełnienie danych dotyczących emisji z poszczególnych instalacji przemysłowych zawartych w Europejskim Rejestrze Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń (E-PRTR).

Unijny komisarz ds. środowiska Janez Potočnik podkreślił: „Wiedza ma podstawowe znaczenie dla uznania wiarygodności podejmowanych przez nas działań. Ponadto, w ten sposób nasi obywatele uzyskują dostęp do ważnych informacji. Te mapy stanowią dowód na to, że jesteśmy naprawdę zaangażowani w rozpowszechnianie wiedzy na temat źródeł zanieczyszczenia wśród wszystkich obywateli”.

Profesor Jacqueline McGlade, dyrektor wykonawczy Europejskiej Agencji ds. Środowiska, dodała: „Zanieczyszczenie powietrza stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza u grup szczególnie narażonych, takich jak dzieci i osoby cierpiące na choroby układu oddechowego. Obywatele, którzy za pomocą tych map uzyskali dostęp do informacji na temat znajdujących się w pobliżu ich miejsca zamieszkania źródeł zanieczyszczenia powietrza takich jak transport, gospodarstwa domowe i inne, mogą podejmować działania i żądać od władz poprawy sytuacji”.

Zainicjowany w 2009 r. E-PRTR, mający dać lepszy dostęp do informacji dotyczących środowiska, zawiera dane przekazywane przez poszczególne instalacje przemysłowe (źródła punktowe) oraz od dzisiaj, informacje na temat emisji z transportu drogowego, żeglugi, lotnictwa, ogrzewania budynków, rolnictwa i z małych przedsiębiorstw (źródła rozproszone).

Rozproszone źródła zanieczyszczenia znajdują się na dużej powierzchni lub są skoncentrowane na gęsto zaludnionych terenach. Duża ilość niewielkich emisji z poszczególnych domostw lub pojazdów tworzy jedno duże rozproszone źródło zanieczyszczenia, w szczególności na terenie miast.

Nowy, kompleksowy zestaw 32 map umożliwia Europejczykom ogląd w skali 5x5 km miejsc, z których uwalniane są emisje. Mapy te zawierają informacje na temat emisji tlenków azotu (NOX), tlenków siarki (SOX), tlenku węgla (CO), amoniaku (NH3) i pyłu zawieszonego(PM10).

Co można znaleźć na mapach?


Pomimo że dane dotyczące jakości powietrza są udostępniane publicznie zarówno przez krajowych, jak i europejskich dostawców danych1, to jednak nie zawierają one informacji dotyczących różnych źródeł zanieczyszczenia. Nowe mapy w większym stopniu informują o lokalnych źródłach zanieczyszczenia powietrza oraz umożliwiają obywatelom uzyskanie powiększonego obrazu ich sąsiedztwa. Ponadto eksperci od jakości powietrza mogą wykorzystywać te dane dla celów modelowania, a tym samym do oceny skutków lokalnych emisji dla środowiska.

Dzięki mapom przedstawiającym rozmieszczenie przestrzenne źródeł emisji można się przekonać, że poważnym źródłem emisji amoniaku (NH3) jest rolnictwo w dolinie Padu we Włoszech, w Bretanii we Francji i w krajach Beneluksu. Wysoki poziom emisji amoniaku szkodzi środowisku, ponieważ zwiększa stopień zakwaszenia gleby i wody słodkiej, i przyczynia się do ich eutrofizacji.

Mapy pokazują również zasięg występowania emisji NOX i PM10 pochodzących z transportu drogowego w dużych ośrodkach miejskich i wzdłuż głównych dróg. Szczególnie w miastach transport drogowy znacznie podnosi poziom PM10 we wdychanym przez nas powietrzu.

Mapy dostępne są na stronie: prtr.ec.europa.eu/DiffuseSourcesAir.aspx
 
***

W 2003 r. strony konwencji z Aarhus – w tym UE – przyjęły Protokół w sprawie rejestrów uwalniania i transferu zanieczyszczeń (PRTR), który wszedł w życie 8 października 2009 r. UE wyszła poza zobowiązania podjęte w ramach protokołu PRTR, nakładając na państwa członkowskie wymóg przedstawiania informacji na temat pięciu dodatkowych substancji zanieczyszczających, zamiast 85 uwzględnionych w wykazie, i nakładając bardziej surowe wymogi w zakresie sprawozdawczości dotyczącej kolejnych sześciu substancji.

Informacje zebrane w E-PRTR są aktualizowane co roku w maju. Oprócz danych pochodzących z 27 państw członkowskich Unii Europejskiej, obejmuje on również dane ze Szwajcarii, z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii. Od 2011 r. swoje dane do E-PRTR przekazuje również Serbia. Na stronie internetowej można teraz znaleźć nowe informacje na temat emisji do powietrza głównych substancji zanieczyszczających ze źródeł rozproszonych za 2008 r. W nadchodzących latach w rejestrze znajdą się informacje dotyczące emisji ze źródeł rozproszonych do wody i gleby.


Przypisy:
1. Np. strona internetowa Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) pokazująca zanieczyszczenie powietrza ozonem:
www.eea.europa.eu/maps/ozone/map oraz wykaz lokalnych i krajowych danych dotyczących jakości powietrza w czasie niemal rzeczywistym: www.eea.europa.eu/maps/ozone/resources/about-the-data


źródło: © Unia Europejska, 1995-2011
www.europa.eu


ChronmyKlimat.pl – portal na temat zmian klimatu dla społeczeństwa i biznesu. © Copyright Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju
Redakcja: ul. Nabielaka 15 lok. 1, 00-743 Warszawa, tel. +48 +22 8510402, -03, -04, fax +48 +22 8510400, portal@chronmyklimat.pl