Nauka o klimacie

Krótka lekcja klimatologii (13223)

2011-09-14


clouds_sxcDokument "Climate science explained" sporządzony przez Green Alliance podsumowuje najważniejsze problemy stawiane przed nauką o klimacie. Jego autorzy wyliczają czynniki, które go zmieniają, w tym działalność człowieka. Przedstawiają zaobserwowane już oraz potencjalne skutki zmian klimatycznych, a także przypominają o ostatnich kontrowersjach powstałych wokół rzekomo sfałszowanych badań naukowych.

Raport wykonany przez Green Alliance zbiera dane opublikowane w pracach naukowych Royal Society, Komitetu ds. Zmian Klimatu oraz Met Office. Autorzy podkreślają, że dokument nie ma być wyznacznikiem prawd o klimacie, a jedynie pomocą przy dyskusji o poruszanych w nim kwestiach.

Od wielu lat trwa spór o udział człowieka w powstawaniu efektu cieplarnianego i jego potencjalnych skutków dla ziemskiego klimatu. System klimatyczny Ziemi podlega ciągłym wahaniom – przez ostatnich 800 tys. lat nasz glob na przemian pokrywał się lodem i uwalniał od niego: w tym czasie poziom CO2 w atmosferze (jednego z głównych gazów cieplarnianych – GHG) był znacznie niższy niż obecnie i wahał się w granicach 180-300 ppm. Epoki lodowcowe i okresy cieplejsze to najprawdopodobniej efekty zmian kąta nachylenia orbity ziemskiej, od których zależy ilość promieniowania słonecznego docierającego latem do wyższych szerokości geograficznych.

W krótszych okresach czasu za główny czynnik wpływający na klimat uważa się dwutlenek węgla i parę wodną. Rośliny, gleba oraz oceany mają ograniczoną zdolność do akumulacji CO2. To, czego nie są w stanie zaabsorbować, pozostaje w atmosferze.

W okresie przedindustrialnym zawartość CO2 w atmosferze wynosiła około 280 ppm. Głównie za sprawą spalania paliw kopalnych i masowej deforestacji poziom ten osiągnął dzisiaj 390 ppm. Można to stwierdzić badając stosunek zawartości różnych izotopów węgla w atmosferze. Od 1850 roku średnia temperatura globalna wzrosła o 0,8 st. C ± 0,2 st. – dane te z dużym prawdopodobieństwem wskazują, że ludzka gospodarka ma znaczący wpływ na klimat naszego globu.

Naukowcy wymieniają także inne czynniki wpływające na system klimatyczny, działające w różny sposób i w różnym czasie. Należą do nich:

• natężenie promieniowania słonecznego docierającego na Ziemię, zależne od zmienności aktywności Słońca oraz zmian orbity ziemskiej

• współczynnik odbicia powierzchni Ziemi, zależny od jej ukształtowania i obecności chmur

• obecność i zawartość aerozoli w atmosferze, w tym ozonu w stratosferze.

Za teorią globalnego ocieplenia przemawiają nasilające się w ostatnich latach zjawiska topnienia pokrywy lodowej biegunów i wzrost poziomu oceanu światowego, które można zmierzyć instrumentalnie. Uważa się również, że w wyniku zmian klimatycznych ekstremalne pogodowe (susze, powodzie) przybiorą na sile i będą występować częściej. Zmiany te mogą stanowić poważne zagrożenie dla zachowanie bioróżnorodności i równowagi ekosystemów ziemskich.

Raport wspomina również głośne afery w środowisku klimatologów z 2009 roku, które rozgorzały wokół podejrzeń o fabrykowanie danych naukowych. Przedmiotem pierwszej z nich była wykradziona korespondencja naukowców z Climatic Research Unit (CRU) na Uniwersytecie Wschodniej Anglii, a drugiej nieścisłości w sprawozdaniu przygotowanym przez Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). Żadne z wielu przeprowadzonych w tych sprawach śledztw nie wykazało manipulacji danymi.

Elementów warunkujących klimat jest zbyt wiele na precyzyjne określenie efektów zmian, jakie może wywołać zachwianie równowagi jednego z czynników. Wiadomo już, że zwiększona ilość GHG w powietrzu wzmacnia naturalny efekt cieplarniany. Możliwe, że na skutek sprzężenia zwrotnego w cieplejszym klimacie mniej CO2 będzie absorbowane, więc więcej gazu trafi do atmosfery.

Wciąż jeszcze przed naukowcami stoi wiele znaków zapytania. Jaki będzie zasięg zmian w przyszłości i jakie będą one miały wpływ na organizmy żywe? Niepewność dotyczy w szczególności skali topnienia lodowców, zmian cyrkulacji oceanicznej oraz zdolności ziemi i wód do magazynowania CO2.

 

Pobierz plik:

Raport "Climate science explained" (w jęz. ang.)

 

  

OB, ChronmyKlimat.pl
na podstawie raportu "Climate science explained", fot. www.sxc.hu

 

Redakcja ChronmyKlimat.pl zezwala na przedruk tego artykułu, pod warunkiem podania źródła tekstu i zamieszczenia linku do portalu lub podlinkowanego logotypu.


ChronmyKlimat.pl – portal na temat zmian klimatu dla społeczeństwa i biznesu. © Copyright Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju
Redakcja: ul. Nabielaka 15 lok. 1, 00-743 Warszawa, tel. +48 +22 8510402, -03, -04, fax +48 +22 8510400, portal@chronmyklimat.pl