Jesteśmy w Krakowie w Muzeum Inżynierii Miejskiej. Trwa tutaj Climathon, 24-godzinny warsztat tzw. hackathon, w ramach którego powstają rozwiązania na rzecz ochrony klimatu. Wydarzenie ma wymiar globalny, odbywa równocześnie się w 113 miastach na całym świecie.

W Krakowie tego typu wydarzenie organizowane jest po raz trzeci. W tym roku Kraków oraz Warszawa znalazły się w gronie 113 miast z całego świata łączących siły, by podjąć działania w sprawie zmiany klimatu. Tegoroczny Climathon w Krakowie odbywa się 26-27 października i zgromadził 50 uczestników.

Samo wydarzenie w Krakowie było poprzedzone czasem ok. 6 miesięcy przygotowań. Projekt będzie też trwał po Climathonie, kiedy to nastąpi wdrożenie pomysłu, wsparcie, rozwój i popularyzacja projektów.

Climathon to rodzaj kreatywnych warsztatów, podczas których powstają ciekawe pomysły. Ale jest to też wydarzenie w czasie którego, a także wcześniej (w czasie przygotowań) i później (podczas wdrażania zwycięskich pomysłów) dochodzi do wymiany informacji i komunikacji na tematy związane z ochroną środowiska pomiędzy różnymi grupami społecznymi - studentami, mieszkańcami miasta i aktywistami miejskimi, urzędnikami, pracownikami naukowymi, organizacjami pozarządowymi i przedstawicielami mediów.

Wejście do Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie, gdzie odbywał się tegoroczny Climathon w Krakowie, fot. Katarzyna Wolańska

Jak powiedziała nam Joanna Mieszkowicz założycielka i prezes Fundacji Aeris Futuro - Głównym kanałem komunikacji jest Internet, w tym roku jeszcze mocniej postawiliśmy na e-learning przed, stworzyliśmy grupę na FB, ale zorganizowaliśmy cykl wykładów i szkoleń, w których udział wzięli przedstawiciele fundacji, startupów, z zaangażowaniem urzędników było gorzej. Tutaj bardziej rozmowy telefoniczne były najbardziej efektywne. Najlepszy jest kontakt osobisty i to umożliwił Climathon i kontakt z gronem ekspertów, coachów z różnych branż. Po Climathonie nadal będziemy prowadzić komunikację  różnymi środkami, szczególnie ciekawą formą będą wystąpienia na konferencjach, kongresach, a później praca nad konkretnymi rozwiązaniami we współpracy z jednostkami miejskimi odpowiedzialnymi za zieleń i retencję wód.

Wydarzenie jest też relacjonowane na bieżąco w mediach społecznościowych.

Tegoroczny Climathon 2018 w Krakowie zjednoczył wokół idei ochrony klimatu aktywistów, studentów, a także urzędników oraz przedstawicieli nauki i biznesu, którzy występowali w roli mentorów - ekspertów, doradzających drużynom biorącym udział w konkursie. Celem było wypracowanie rozwiązań dla ochrony klimatu miasta. 

Climathon 2018 w Krakowie rozpoczyna się w piątek 27.10.2018 o godzinie 15.00, a kończy w sobotę 26.10.2018 koło godziny 15.00. Przebieg tego wydarzenia można podzielić na 3 części.

W czasie każdej z nich możemy obserwować bardzo ciekawe i skuteczne działania polegające na wymianie informacji i komunikację na tematy związane z ochroną środowiska.

Podczas rejestracji podajemy w jaki sposób dotarliśmy na Climathon i jak długi dystans musieliśmy pokonać. Organizatorzy pytają czy przyjechaliśmy pociągiem, samochodem, miejską komunikacją publiczną, rowerem, czy też dotarliśmy pieszo. Informacje te posłużą do obliczenia śladu węglowego tego wydarzenia.

Informacje zbierane podczas rejestracji uczestników - posłużą do obliczenia śladu węglowego tegorocznego Climathonu w Krakowie, fot. Katarzyna Wolańska

Jak poinformowano uczestników organizacja przebiegała w sposób zrównoważony – catering podawany był na papierowych (a nie plastikowych) naczyniach. Kawa pochodziła z ekologicznych upraw. Uczestnicy segregowali odpady, które były przeznaczone do recyklingu. Komunikacja odbywała się za pomocą mediów elektronicznych, aby uniknąć drukowania dokumentów. Jeśli konieczny był druk, to wykorzystywano papier pochodzący z recyklingu.

Agenda wydarzenia wydrukowana na papierze pochodzącym z recyklingu, fot. Katarzyna Wolańska

Część 1 – powitanie uczestników, prezentacje, pytania, dyskusja

Climatgon 2018 w Krakowie otworzyła Joanna Mieszkowicz, prezes Fundacji Aeris Futuro, która powitała wszystkich uczestników i gości.

Panel otwierający z udziałem gości, fot. Katarzyna Wolańska

Faza wprowadzająca polegała na wystąpieniach i prezentacjach prowadzonych przez gości.

Mieliśmy okazję wysłuchać m.in. wystąpienia Agnieszki Górniak (kierownika zespołu Małopolskiego Obserwatorium Rozwoju Regionalnego), Andrzeja Łazęckiego (zastępcy dyrektora Wydziału Gospodarki Komunalnej, Urzędu Miasta Krakowa) oraz Łukasza Pawlika (zastępcy dyrektora Zarządu Zieleni Miejskiej w Krakowie).

Prezentacja Agnieszki Górniak, kierownika zespołu Małopolskiego Obserwatorium Rozwoju Regionalnego, fot. Katarzyna Wolańska

Pytania i dyskusja w części z prezentacjami i wystąpieniami gości, fot. Katarzyna Wolańska

Bardzo dużym zainteresowaniem cieszyła się prezentacja prof. dr hab. Piotra Skubały z Uniwersytetu Śląskiego, który mówił o przygotowaniach do COP24 - szczytu klimatycznego, który odbędzie się w grudniu 2018 w Katowicach, alarmującym raporcie IPCC oraz o konieczności podjęcia radykalnych i szybkich działań w celu ograniczenia emisji dwutlenku węgla do atmosfery. Profesor Piotra Skubała był też najbardziej obleganym rozmówcą w czasie przerwy kawowej.

Część wprowadzającą zakończyło wystąpienie Klaudii Klonowskiej i Agaty Krząstek – młodzieżowych delegatek RP do ONZ.

Wystąpienie Młodzieżowych Delegatek RP do ONZ, które w ramach nagrody obiecały bilety na konferencję Visegrad Youth for Climate Actions, fot. Katarzyna Wolańska

Koło godziny 18.00 w piątek następuje przerwa kawowa, a po niej przejście do części drugiej wydarzenia. W programie kreatywna praca w grupach, ale też ciekawe przerywniki i niespodzianki. Na początku ma miejsce prezentacja zakresu tematycznego oraz przedstawienie ekspertów i coachów. Następuje sformowanie grup i omówienie zasad pracy. Jest też czas na zadawanie pytań. Do godziny około  21:30 trwa praca w grupach i faza koncepcyjna. Odbywają się indywidualne konsultacje z coachami i ekspertami.

Zmiana aranżacji sali i ustawienia krzeseł, rozpoczyna się część warsztatowa, fot. Katarzyna Wolańska

Późnym wieczorem jest czas na kolację i do 24:00 dalszy ciąg pracy w grupach – faza projektowania. Dalszy przebieg Climathonu w Krakowie to już sobota 27 października. Koło północy niespodzianka, przerywnik aktywizujący uczestników. W godzinach 1:00 do 4:00 nadal praca w grupach – faza planowania i czas na pracę własną wg potrzeb grup.  Po godzinie 8:00 rano poranne aktywności na pobudkę oraz śniadanie.

Warsztaty, dopracowywanie pomysłów i praca z mentorami, źródło: Fundacja Aeris Futuro, fot. Marek Piątkowski

Na zakończenie tej części nadal praca w grupach – finalizacja. Uczestnicy przygotowują opisy projektów i prezentacje. Następują ostatnie konsultacje z coachami i ekspertami.

Część 3 to prezentacja i ocena pomysłów, ogłoszenie wyników konkursu i zakończenie wydarzenia.

Następuje prezentacja projektów. Każda grupa ma 5 min. na prezentację projektu oraz 10 min. na pytania i odpowiedzi. Kolejny etap to obrady komisji konkursowej, lunch i część artystyczna wydarzenia. Na zakończenie w godzinach 14:00 – 15:00 następuje ogłoszenie wyników i uroczyste zakończenie Climathon Kraków 2018 – uczestnicy pozują do pamiątkowego zdjęcia.

Na zakończenie pamiątkowe zdjęcie nagrodzonych i uczestników po ogłoszeniu wyników, źródło: Fundacja Aeris Futuro, fot. Marek Piątkowski

W tym roku Climathon, 24-godzinny event na rzecz ochrony klimatu w Krakowie wygrał projekt „Ogrody deszczowe”. Jak powiedział Waldemar Boczar, zwycięzca - Przyszedłem na Climathon i dowiedziałem się, że w wyniku zmiany klimatu będziemy mieli coraz mniej wody w Krakowie – dlatego postanowiłem wykreować rozwiązanie, by chronić te zmniejszające się zasoby środowiska naturalnego i pomóc mieszkańcom cieszyć się zielenią. Chcę stworzyć ogród, broszurę informacyjną z instrukcją budowy ogrodu oraz zaprosić mieszkańców do tworzenia takich miejsc.

Główną nagrodą w ramach Climathon Kraków 2018 było 4000 złotych na realizację pomysłu.

Jak powiedziała Joanna Mieszkowicz z Aeris Futuro zwycięski zespół może również liczyć na wsparcie promocyjne, organizacyjne i merytoryczne w rozwoju projektu.

Drugie miejsce przyznano za projekt „Szkoła na roślinach” autorstwa Joanny Lotkowskiej i Marcina Tischnera. Chcemy zachęcić szkoły, by dzieci raz w tygodniu jadły obiad roślinny. I nie chodzi tu o rybkę czy naleśniki z dżemem, a o wartościowy posiłek – tłumaczy Joanna, która jest dietetykiem. Taka zamiana w menu oznacza szereg korzyści, m.in.: mniej emisji CO₂ do atmosfery. To także większe zróżnicowanie posiłków przy zachowaniu takiej samej lub większej wartości odżywczej - wylicza Marcin.

Kolejne miejsce zajął projekt „Mandala Klimatyczna” autorstwa Piotra Więckowskiego, Artura Wieczorka, Łukasza Kowalczyka oraz Ignacego Januszka. Jest to gra miejska, w której można będzie odwiedzić przyjazne dla klimatu miejsca w Krakowie. Brakuje w mieście współpracy, a nawet wiedzy o tym, kto co robi dla ochrony środowiska – chcemy tę wiedzę zebrać i upowszechnić w atrakcyjnej formie.

Jak powiedział zaangażowany w Climathon Andrzej Łazęcki, z-ca dyrektora Wydziału Gospodarki Komunalnej w Urzędzie Miasta Krakowa - Konieczne są działania na szczeblu lokalnym w celu przeciwdziałania zmianie klimatu. Miasta już przyczyniają się do ponad 70% globalnej emisji dwutlenku węgla, a te emisje szybko rosną. Już niebawem, bo do 2050 roku 70% światowej populacji ma mieszkać w miastach.

Wydarzenie odbyło się w kilka dni po publikacji raportu IPCC. To bardzo ważny kontekst tegorocznego Climathonu. Podkreślał to prof. dr hab. Piotr Skubała z Uniwersytetu Śląskiego w swoim wystąpieniu. Organizatorzy Climathon Kraków 2018 udostępnili również wypowiedź Kirsten Dunlop, CEO, EIT Climate-KIC, która jest pomysłodawcą Climathonu. W swojej wypowiedzi Kirsten Dunlop podkreśla rolę raportu IPCC: Niedawny raport IPCC rzucił wyzwanie rządom i miastom na całym świecie. Wyzwania związane z utrzymaniem się znacznie poniżej 2°C są tak ogromne, że trudno jest zrozumieć skalę i zakres koniecznych zbiorowych przemian. Mamy dziesięć lat, aby definitywnie wprowadzić radykalne zmiany we wszystkich sektorach i, co najważniejsze, w naszych własnych umysłach i codziennych wyborach.

W tym roku w skali ogólnoświatowej w Climathonie wzięło udział 113 miast, a zarejestrowało się ponad 5000 uczestników. Komunikacja odbywała się głównie w mediach społecznościowych (poprzez  Facebook, Instagram i Twitter), gdzie w sumie uczestnicy wygenerowali ponad 20 000 postów. Odbywały się również transmisje i połączenia na żywo pomiędzy poszczególnymi miastami.

Finał Climathonu w Krakowie był częścią projektu Fundacji Aeris Futuro pod nazwą "Kreatywnie dla Klimatu". Na projekt składa się też cykl szkoleń i wykładów z dziedziny ochrony klimatu i innowacji społecznych. Przedsięwzięcie zostało dofinansowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie oraz Climate-KIC. Partnerem było Muzeum Inżynierii Miejskiej, które ugościło po raz drugi Climathon w swoich progach.

Jednym z patronów medialnych wydarzenia był portal ChronmyKlimat.pl prowadzony przez Instytut na rzecz Ekorozwoju.

Reportaż przeprowadziła Katarzyna Wolańska, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Eko-lokator, ChronmyKlimat.pl