W październiku br. brytyjski rząd uzgodnił z koncernem EDF wsparcie dla dwóch nowych bloków jądrowych w elektrowni Hinkley Point C. Kontrakt wywołał poważne zaniepokojenie ekonomistów¹ obawiających się negatywnego wpływu kontaktu na obciążenie rachunków konsumentów energii.

Chodzi o budowę i oddanie do użytku dwu reaktorów EPR o mocy 1600 MW każdy (3,2 GW). Koszty inwestycyjne szacowane są na 16 mld funtów, a wsparcie ma polegać na zawarciu tzw. długoterminowego kontraktu różnicowego – quasi-stała taryfa na sprzedaż energii po cenie 92,5 funtów/MWh (ok. 462,5 zł/MWh) z indeksacją wskaźnikiem inflacji i kompensowaniem odchyleń na okres 35 lat.

Sprawa jest o tyle ważna i wymagająca refleksji, że Rada Ministrów wkrótce zatwierdzi program polskiej energetyki jądrowej (PPEJ), w którym koszty energii z pierwszej polskiej elektrowni jądrowej założono na poziomie 57 euro/MWh (waluta z 2005 r.), co w przeliczeniu na złotówki w walucie z 2013 roku daje koszt 276,1 zł/MWh. Jest to koszt ponad 60% niższy niż właśnie wynegocjowany w Wielkiej Brytanii. Warto też zwrócić uwagę, że inwestycja w Hinkley jest "retrofitem" istniejącej (jednej z 18 na Wyspach Brytyjskich) elektrowni jądrowych, a w Polsce ma być zbudowana od podstaw i to po raz pierwszy w historii, co musi pociągnąć za sobą dodatkowe koszty.

Instytut Energetyki Odnawialnej (IEO) przypomina, że w 2011 roku wykonał ekspertyzę2 dla fundacji Heinrich Böll Stiftung i Greenpeace Polska nt. kosztów budowy pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej (EJ), na przykładzie dwu bloków 2x1500 MW (3,0 GW), zlokalizowanej w miejscowości Żarnowiec. Koszty produkcji energii z EJ Żarnowiec zostały porównane z równoważną pod względem produkcji energii Morską Farmą Wiatrową (MFW) na Bałtyku o mocy 5,4 GW w okresie 40–50 lat (w kosztach uwzględniono demontaż i "repowering" MFW po 25 latach). Obliczone bezpośrednio po katastrofie w Fukushimie koszty produkcji energii (tzw. LCOE) były przedmiotem debaty i krytyki ze strony środowisk reprezentujących energetykę jądrową, które powołując się na PPEJ i dane historyczne, utrzymywały, że koszty z polskiej elektrowni jądrowej będą znacznie niższe.

W tabeli zestawiono wskaźniki kosztowe dla budowy EJ obliczone dla Polski (wg IEO) oraz już realne kontraktowe ceny w Wielkiej Brytanii, po dokonaniu odpowiednich przeliczeń walut, inflacji oraz kosztów jednostkowych.

 

 

Koszty energii według IEO policzone dla początkującej w tego typu inwestycjach Polski przy korzystnych założeniach okazały się tylko o 3% wyższe niż koszty kontraktowe EDF w Wielkiej Brytanii. IEO w tym samym raporcie wykazał, że koszty produkcji energii z MFW będą niższe niż z EJ i wyniosą 451,7 PLN/MWh (przeliczenie w walucie z 2013 roku).

Jednocześnie w ostatniej analizie dla Ministerstwa Gospodarki3 IEO wykazał, że większość nowych instalacji OZE oddawanych do użytku w latach 2018-2020 będzie produkować energię po koszcie niższym niż energia z EJ, która najwcześniej może być oddana do użytku w 2024 roku – tabela (kliknij, aby powiększyć):

 

 

Z analiz tych wynika, że większość OZE w 2020 roku będzie wytwarzać energię po kosztach znacznie niższych niż koszty energii z EJ i nie narazi odbiorców energii i podatników (ew. gwarancje rządowe) na tak długotrwałe zobowiązania finansowe.

Zdaniem IEO ww. relacje kosztów powinny być przedmiotem poważnej refleksji, głębokiej weryfikacji zasadności realizacji PPEJ z uwagi na koszty i z uwzględnieniem rozwiązań alternatywnych. Wyniki weryfikacji powinny być wzięte pod uwagę w szczególności przy określaniu priorytetów i tempa prac legislacyjnych w obszarze EJ i OZE, gdzie występują olbrzymie dysproporcje. Choć termin wdrożenia dyrektywy 28/2009/WE o OZE minął 3 lata temu, ustawa o OZE ciągle nie trafiła do sejmu, a obecne prace nad nią budzą wątpliwości, czy rzeczywiście wesprze inwestycje. Tymczasem pakiet ustaw jądrowych został uchwalony już w 2011 roku, a w listopadzie br. (w tym przypadku "zaledwie" 3 miesiące po terminie wdrożenia dyrektyw 2011/70/EURATOM) rząd skierował do sejmu "Prawo atomowe" i jeszcze w grudniu br. zamierza ostatecznie zatwierdzić program PPEJ. Po ewentualnej udanej próbie wynegocjowania z Komisją Europejską pomocy publicznej dla EJ w postaci kontraktu długoterminowego na stałą taryfę (bez procedury przetargowej, z indeksacją cen, czyli bez ryzyka) droga do realizacji inwestycji jądrowych w Polsce zostanie szeroko otwarta. Blokada prawna i dalsze utrudnienia administracyjne (ew. system aukcyjny z całym bagażem ryzyka i niepewności) obejmą tylko inwestycje w OZE.

 

Przypisy:

1. The Guardian: Hinkley Point: nuclear power plant gamble worries economic analysts. 30 October 2013. URL: http://www.theguardian.com/environment/2013/oct/30/hinkley-point-nuclear-power-plant-uk-government-edf-underwrite.
2. Instytut Energetyki Odnawialnej: Analiza porównawcza kosztów morskiej energetyki wiatrowej i energetyki jądrowej oraz ich potencjału tworzenia miejsc pracy. Greenpeace Polska, Warszawa 2011 r. URL: http://www.ieo.pl/pl/aktualnosci/576-qanaliza-porownawcza-kosztow-morskiej-energetyki-wiatrowej-i-energetyki-jdrowej-oraz-ich-potencjau-tworzenia-miejsc-pracyq-drugie-wydanie-opracowania-instytutu-energetyki-odnawialnej.html.
3. Instytut Energetyki Odnawialnej: Analiza dotycząca określenia niezbędnej wysokości wsparcia dla poszczególnych technologii OZE w kontekście realizacji Krajowego planu działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych. Ekspertyza dla Ministerstwa Gospodarki, Warszawa 2013 r. URL: http://www.ieo.pl/pl/aktualnosci/754-ministerstwo-gospodarki-opublikowao-ekspertyz-ieo-pt-qanaliza-dotyczca-okrelenia-niezbdnej-wysokoci-wsparcia-dla-poszczegolnych-technologii-oze-w-kontekcie-realizacji-krajowego-planu-dziaania-w-zakresie-energii-ze-rode-odnawialnychq.html.

 

źródło: Instytut Energetyki Odnawialnej
www.ieo.pl

 

 

Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada Fundacja – Instytut na rzecz Ekorozwoju, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.