W połowie listopada zostanie opublikowany raport pt. „Wpływ kompleksowej termomodernizacji na rynek pracy w Polsce", w którym analizie poddane zostały gospodarcze i środowiskowe skutki realizacji programu termomodernizacji budynków w Polsce. Badania międzynarodowego zespołu ekspertów z Central European University¹ oraz Fundacji na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii (FEWE) po raz kolejny pokazały poprawę efektywności energetycznej, jako najlepszy sposób zaspokajania potrzeb energetycznych. Wyniki raportu pokazują, iż realizacja programu „kompleksowej" termomodernizacji w Polsce, może przyczynić się do zmniejszenia zużycia energii w budynkach nawet o 80%, ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o 77%, powstania nawet 350 tysięcy nowych miejsc pracy, czy zmniejszenia importu paliw gazowych o 70%.

Podobne ze względu na tematykę i metodologię studium² zostało opracowane w 2010 roku dla Węgier. Było ono ważnym dokumentem, dyskutowanym podczas kampanii wyborczej. Jest też wykorzystywane w bieżących pracach węgierskiego rządu. Polskę, podobnie do Węgier i innych państw Europy, charakteryzuje wysoki potencjał oszczędności energii w sektorze budownictwa. Sektor ten odpowiada za blisko 40% całkowitego zużycia energii. W Polsce 32% zużycia energii przypada na gospodarstwa domowe. Zużycie energii w budynkach, mimo iż na przestrzeni ostatnich lat systematycznie w Polsce maleje (patrz: Tabela 1), jest jednym z najwyższych w Unii Europejskiej. W wielu krajach o podobnym do Polski klimacie (tj. Niemcy, Dania) nowo wybudowane budynki charakteryzuje standard energetyczny rzędu 70 kWh/m²/rok, podczas gdy w Polsce wartość ta przekracza 120 kWh/m²/rok. Aby zmienić tę sytuację, konieczne jest jak najszybsze podjęcie kompleksowych działań, przede wszystkim w zakresie termomodernizacji .

Tabela 1. Zużycie energii przez budynki w Polsce (w kWh/m²/rok)

W raporcie „Wpływ kompleksowej termomodernizacji na rynek pracy w Polsce" przeanalizowano pięć scenariuszy realizacji programu termomodernizacji budynków w Polsce, o różnym poziomie ambicji oraz czasie realizacji (Patrz: Tabela 2). „Dzięki zastosowaniu modelu makroekonomicznego możliwe było wyznaczanie dla poszczególnych scenariuszy potencjału tworzenia nowych miejsc pracy tworzonych bezpośrednio, pośrednio i w sposób indukowany" – powiedział prezes FEWE Szymon Liszka, jeden z autorów studium. (Patrz: Rys 1: opcjonalnie).

Tabela 2. Scenariusze programu termomodernizacji budynków dla Polski

Największe korzyści gospodarcze związane są z realizacją programu kompleksowej termomodernizacji (III). Może w jego ramach powstać nawet do 344 tysięcy nowych miejsc pracy netto³ w perspektywie roku 2020. Inwestycje w tym obszarze są również wysoce efektywne; każdy 1 milion PLN inwestycji przekłada się, bowiem na aż 10 nowych pełnoetatowych miejsc pracy⁴. Wśród pozytywnych efektów tego scenariusza można wymienić zmniejszenie zapotrzebowania na energię w budynkach nawet o 80%, co nierozerwalnie wiąże się z poprawą sytuacji budżetów gospodarstw domowych i jednostek publicznych, jak również ograniczenie problemu ubóstwa energetycznego.

Coraz więcej środków finansowych przeznaczanych jest na cele realizacji polityki zwiększania efektywności energetycznej w sektorze budownictwa (m.in. fundusz termomodernizacji i remontów, programy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i inne). Niemniej jednak obecna strategia wydatkowania tych środków jest mało efektywna i daleka od realizacji scenariusza kompleksowej termomodernizacji. Autorzy raportu zawracają uwagę, iż konieczne jest nie tylko zapewnienie stałych źródeł finansowania, ale również priorytetowego traktowania efektywności energetycznej. Szczególne ważne powinno być wprowadzenie sprzyjających warunków dla projektów kompleksowej termomodernizacji. Jest to ważny element ograniczenia zjawiska tzw. zablokowanego potencjału, który skutkuje przesunięciem nierozwiązanego problemu w przyszłość. W budynkach zmodernizowanych wg. obecnych standardów (do 30% oszczędności energii) nie będą, bowiem podejmowane dalsze inwestycje w kolejnych kilkunastu/kilkudziesięciu latach.

Rys 1. Potencjał tworzenia nowych miejsc pracy w Polsce w ramach realizacji scenariuszy programu termomodernizacji.

„Jakość prowadzonych programów termomodernizacyjnych, a w szczególności efektywność wydatkowania środków na ten cel, powinny znajdować się w centrum zainteresowania rządu. Obecnie realizowane projekty termomodernizacyjne sprowadzają się najczęściej do zmniejszenia zapotrzebowania na energię w budynkach o zaledwie 30%, podczas gdy możliwa jest kompleksowa termomodernizacja i zmniejszenie zapotrzebowania o 70%, a nawet 90%" – powiedział Szymon Liszka.