Fundacja Greenpeace Polska 8 sierpnia złożyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, skargę dotyczącą [pogramu polskiej energetyki jądrowej (PPEJ), zatwierdzonego 28 stycznia 2014 przez Radę Ministrów. Premier Donald Tusk, mimo powtarzających się próśb, nie udzielił satysfakcjonujących odpowiedzi na pytania dotyczące programu [1].

Greenpeace stwierdza, że PPEJ został przyjęty i zatwierdzony z naruszeniem prawa krajowego, jak i międzynarodowego [2]. Elementy istotne dla ostatecznego kształtu programu nie zostały uwzględnione podczas podejmowania decyzji o jego przyjęciu.

Nie tylko Greenpeace zauważa to zaniechanie. Wiele spośród około 60 000 uwag, nadesłanych do Ministerstwa Gospodarki z Polski, Austrii, Finlandii, Danii, Niemiec i innych krajów w czasie konsultacji społecznych, wskazywało na to, że w projekcie pominięte zostały istotne kwestie.

Jan Haverkamp, ekspert Greenpeace w zakresie energii jądrowej, jak również implementacji konwencji z Espoo i konwencji z Aarhus w sektorze energetyki jądrowej wyjaśnia:

– Poprzez brak uwzględnienia istotnych informacji w swojej ocenie, rząd nie posiada kompletnych informacji niezbędnych do uzasadnienia wprowadzenia energii jądrowej w kraju. Rząd nie może po prostu odrzucić informacji niezgodnych z przyjętą linią decyzyjną. Wybór energii jądrowej – z ryzykiem jakie niesie, nierozwiązywalnym problemem odpadów radioaktywnych i ogromnymi kosztami – potrzebuje poważnej i pogłębionej oceny oraz rzetelnego porównania z innymi sposobami wytwarzania energii. Greenpeace ma prawo do uzyskania werdyktu sądowego w kwestii odmowy rządu, niepopartej uzasadnieniem, dotyczącej wypełnienia tego obowiązku.

Najważniejsze brakujące kwestie w prognozie oceny oddziaływania na środowisko PPEJ obejmują:

• Brak właściwych i pełnych analiz porównawczych z alternatywnymi kierunkami polityki energetycznej, szczególnie związanych z efektywnością energetyczną i rozwojem energetyki odnawialnej. Nie dokonano żadnej systematycznej analizy oddziaływań na środowisko, społeczeństwo i gospodarkę różnych opcji energetycznych [3].
• Program polskiej energetyki jądrowej nie bierze pod uwagę możliwości wystąpienia jakichkolwiek poważnych awarii w elektrowniach jądrowych, ponieważ zakłada, że żadna awaria nie może doprowadzić do wycieku znacznych ilości substancji radioaktywnych [4].
• Program polskiej energetyki jądrowej niewystarczająco opisuje w jaki sposób będzie składowane wypalone paliwo jądrowe i inne odpady radioaktywne, pomimo, iż nie istnieje żadne gotowe i uniwersalne rozwiązanie, z którego można by skorzystać. Odpady takie powstaną na pewno, jeśli program zostanie zrealizowany. Natomiast strategie radzenia sobie z potencjalnymi odpadami muszą zostać przygotowane nawet wtedy, gdy istnieje możliwość uniknięcia ich produkcji.

Iwo Łoś, koordynator kampanii Klimat i Energia Greenpeace Polska dodaje:

– Greenpeace, jak i inne podmioty, opierając się na analizach i badaniach ekspertów jasno stwierdzają, energia jądrowa nie pomoże zapewnić bezpieczeństwa energetycznego Polski oraz nie pomoże w wale ze zmianami klimatu. Atom przegrywa z prawdziwie skutecznymi rozwiązaniami, które opierają się na rozwoju efektywności energetycznej i czystych, odnawialnych źródeł energii. Energia jądrowa jest po prostu bardzo kosztowna i dostarcza za mało i zbyt późno. Oprócz tego wystawia nas na ryzyko poważnych wypadków i pozostawia kolejne pokolenia z nierozwiązanym problemem odpadów radioaktywnych.

Greenpeace stwierdza, że rząd, nie biorąc pod uwagę istotnych punktów oraz uwag wskazanych podczas konsultacji społecznych prognozy oddziaływania na środowisko PPEJ, działał niezgodnie z art.6(8) Konwencji z Aarhus [5], art. 11(1) Protokołu Kijowskiego do konwencji Espoo [7], art.8 Dyrektywy EU SEA 2001/42/EC i art.42 oraz 55(1) polskiej ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku [8].

Greenpeace zwraca się do sądu o stwierdzenie nieważności decyzji wydanej przez Radę Ministrów oraz przygotowanie nowej prognozy oceny oddziaływania na środowisko PPEJ z koniecznością uwzględnienia brakujących uwag, zanim podjęta zostanie decyzja o kierunku polskiej polityki energetycznej.

 

Przypisy:

[1] Skarga Greenpeace oraz pismo z odrzuceniem uwag dostępne na życzenie.

[2] Greenpeace reprezentuje w tej sprawie Kancelaria Pietrzak Sidor & Wspólnicy sp.j. Pełen tekst skargi: http://www.greenpeace.org/poland/PageFiles/271319/GreenpeacePL_skarga_na_program_jadrowy.pdf

[3] Ekspertyza „[R]ewolucja energetyczna dla Polski - scenariusz zaopatrzenia Polski w czyste nośniki energii w perspektywie długookresowej": http://www.greenpeace.org/poland/pl/co-robimy/Klimat-i-energia/Rewolucja-energetyczna/

[4] Greenpeace zlecił badanie, pokazujące, że poważne wypadki mogą zdarzać się także w najbardziej zaawansowanych reaktorach jądrowych, takich jak tych proponowanych dla Polski, a ryzyko jest wystarczająco duże, by wziąć je pod uwagę.
http://www.greenpeace.org/poland/pl/wydarzenia/polska/Awaria-polskiej-elektrowni-jadrowej-zagrozi-Trojmiastu-i-Warszawie/

[5] Konwencja Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNECE) o Dostępie do Informacji, Udziale Społeczeństwa w Podejmowaniu Decyzji oraz Dostępie do Sprawiedliwości w Sprawach Dotyczących Środowiska, podpisana 25 czerwca 1998 w Aarhus (w skrócie Konwencja z Aarhus) została ratyfikowana przez Polskę 31 grudnia 2001 roku. Greenpeace ma prawo do zaskarżenia wyników Prognozy oddziaływań na środowisko dla Programu polskiej energetyki jądrowej na podstawie art. 9 tej konwencji.

[6] Konwencja UNECE o Ocenach Oddziaływania na Środowisko w Kontekście Transgranicznym podpisana w Espoo dnia 25 lutego 1991 (w skrócie Konwencja z Espoo), została ratyfikowana przez Polskę 30 kwietnia 1997.

[7] Protokół UNECE w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko do Konwencji o Ocenach Oddziaływania na Środowisko w Kontekście Transgranicznym, uchwalony w Kijowie dnia 21 marca 2003 (w skrócie Protokół Kijowski) został ratyfikowany przez Polskę 21 czerwca 2011.

[8] Dyrektywa 2001/42/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (skrót: Dyrektywa SEA 2001/42/EC) została wdrożona do polskiego prawa w Ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. (Dziennik Ustaw 2008, nr 199, poz. 1227 z późniejszymi zmianami, w skrócie Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku).

 

źródło: Greenpeace Polska
www.greenpeace.pl