Transport zrównoważony, transport sąsiedzki (20545)
Katarzyna Wolańska2018-06-30
Zarówno w Polsce, jak i w Europie transport to po energetyce drugie pod względem wielkości źródło emisji gazów cieplarnianych w gospodarce [1].
Transport w miastach to także silne źródło hałasu. Około 80% wszystkich zagrożeń związanych z hałasem powoduje hałas komunikacyjny [2].
Tylko 1/3 ruchów transportowych w mieście związanych jest z transportem towarów. Natomiast transport ludzi - indywidualny i zbiorowy - stanowi 2/3 przewozów w miastach [3].
Między innymi z tego powodu Komisja Europejska proponuje, żeby do 2030 roku zmniejszyć o połowę liczbę samochód o napędzie konwencjonalnym, a do 2050 zupełnie wyeliminować je z ruchu miejskiego.
Dlatego warto rozwijać elektromobilność i budować infrastrukturę stacji ładowania dla samochodów o napędzie elektrycznym. Takie stacje ładowania mogliby budować deweloperzy na nowo powstających osiedlach – mogą to być np. słupki do ładowania pojazdów elektrycznych znajdujące się przy parkingach zewnętrznych lub gniazda do ładowania zamontowane w wewnętrznych halach garażowych.
Z każdym rokiem przybywa samochodów. Rośnie tym samym skala negatywnych efektów zewnętrznych powodowanych przez transport indywidualny.
Konieczne stało się prowadzenie działań w zakresie ograniczenia ruchu samochodowego poprzez np. opłaty za wjazd do centrum, strefy niskiej emisji, czy zakaz wjazdu dla samochód z silnikami diesel’a oraz popularyzacja alternatywnych form przemieszczania się ludzi w miastach.
Sposobem na odciążenie centrum miasta od nadmiernej ilości samochodów są parkingi "Parkuj i Jedź" zlokalizowane przy wlotowych ulicach w miastach, w pobliżu przesiadkowych węzłów komunikacji publicznej, które integrują równocześnie komunikację tramwajową, kolejową, autobusową i rowerową, a w Warszawie także metro. Znajdują się tam również często stojaki na rowery. Celem funkcjonowania systemu "Parkuj i Jedź" jest głównie przejęcie przez transport publiczny codziennych podróży wykonywanych samochodami osobowymi z terenów podmiejskich do centrum miasta. Na takich parkingach dojeżdżając np. do pracy, czy dowożąc dzieci do szkoły można zostawić samochód i poruszać się dalej w kierunku centrum środkami komunikacji publicznej. Im więcej osób przesiada się z samochodu na rower, tym mniejsze korki oraz emisja spalin i hałasu w miastach.
Praktycznie w każdym większym mieście jest już dziś możliwość z korzystania z wypożyczalni rowerów miejskich. Rowery miejskie są bardzo popularne. W samej tylko stolicy w 2017 roku z Warszawskiego Roweru Publicznego skorzystano ponad pięć milionów razy. To o 2,7 razy więcej niż przez cały rok 2016. Użytkownicy Warszawskiego Roweru Publicznego mają do dyspozycji 366 stacji i 5 292 rowerów, a łączna liczba wypożyczeń – od uruchomienia systemu w sierpniu 2012 roku – przekroczyła 12 milionów. [4]
Foto: Katarzyna Wolańska
Foto 1. Infrastruktura rowerowa przy stacji metra w Warszawie: przestronna ścieżka rowerowa, stacja wypożyczalni miejskiej rowerów, stojaki do przypinania i samoobsługowa stacja naprawy.
Miasta wspierają rozwój zrównoważonego transportu budując też infrastrukturę: np. ścieżki rowerowe, czy punkty do samodzielnej naprawy rowerów [Foto 1, 2].
Foto: Katarzyna Wolańska
Foto 2. Samoobsługowa stacja naprawy rowerów przy stacji metra w Warszawie
Organizują też specjalne akcje. Przykładem może być Wydział Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Krakowa, który prowadzi w 2018 roku już po raz drugi kampanię „Rowerem do pracy, czyli dom, rower, praca... i tak w kółko”. O sposobach na zachęcenie mieszkańców miasta do korzystania z rowerów podczas codziennych podróży do i z pracy rozmawialiśmy z Joanną Majdecką, która jest pomysłodawcą i koordynatorem tej akcji. Wywiad udostępniamy w zakładce Poradnik na stronie projektu „Eko-lokator”.
Pracodawcy chętnie włączyli się do akcji w Krakowie na zaproszenie Urzędu Miasta. Coraz częściej też w większych miastach możemy obserwować, że pracodawcy z własnej inicjatywy wspierają transport rowerowy, budując np. przy biurowcach zamykane parkingi rowerowe [Foto 3], stawiając stojaki rowerowe na zewnątrz, wieszaki rowerowe w garażach, czy udostępniając pracownikom dojeżdżającym do pracy na rowerze specjalne prysznice.
Administrując osiedlami i wspólnotami mieszkaniowymi też mamy wpływ na to, czy w naszym mieście rozwija się transport zrównoważony. Możemy np. zachęcać mieszkańców budynków wielorodzinnych do większego korzystania z rowerów.
Mieszkańcom osiedli potrzebna jest przestrzeń do wygodnego przechowywania rowerów, żeby nie musieli ich wnosić do swoich mieszkań. Mogą to być np. wiaty ze stojakami rowerowymi (w ekologicznej wersji z roślinnością posadzoną na dachu, czyli tzw. dachem zielonym - wtedy będą też retencjonować wody opadowe, czy z panelami fotowoltaicznymi), przechowalnie rowerów w częściach wspólnych budynków, czy stojaki i wieszaki rowerowe na parkingach podziemnych.
Można też stosować różne udogodnienia - np. ogólnodostępne stacje naprawcze, czy stanowiska do mycia rowerów, które wykorzystują deszczówkę [Foto 4]. O jednym z takich osiedli piszemy w naszym reportażu „Transport zrównoważony na przykładzie Osiedla Mickiewicza w Warszawie”, który również udostępniamy Państwu w ramach Poradnika na stronie projektu „Eko-lokator”.
Foto: Katarzyna Wolańska
Foto 4. Dla mieszkańców Osiedla Mickiewicza przy ul. Rudzkiej 9 w Warszawie deweloper przygotował i udostępnił stojak rowerowy, stację do mycia rowerów zasilaną wodą opadową oraz samoobsługową stację napraw.
Sposobem na zmniejszenie korków i ilości aut na ulicach miast jest również carsharing, czyli współdzielenie samochodów.
Według analiz Instytutu Keralla Research, w Polsce usługi carsharingu świadczy 8 firm, które oferują w sumie blisko 1000 pojazdów. Tylko w 2015 roku w usługi carsharingu skorzystało ponad 7 mln osób na świecie, a dostępnych było 112 tys. Do 2025 roku liczba użytkowników takich usług ma wzrosnąć do 36 mln, a flota dostępnych samochodów ma się zwiększyć do 427 tys. - szacuje Frost&Sullivan. Ale rynek ten bardzo dynamicznie się rozwija, co widać na przykładzie Niemiec. Na samym rynku niemieckim, dynamika liczby użytkowników wzrosła w 2016 roku o 36 proc. a liczba użytkowników wynosi 1,7 mln - podaje Berlińskie Federalne Stowarzyszenie Carsharingu. W Polsce w 2017 roku na rynku carsharingu dostępnych było 898 samochodów, a usługi były dostępne w 5 miastach: Warszawie, Krakowie, Lublinie, Gdańsku i Wrocławiu. [5]
przypisy:
1. W. Szymalski Transport [w:] Energia od nowa, Przyjazny rozwój Polski, Ludziom – gospodarce – środowisku, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa 2017
2. M. E. Sokołowicz, Z. Przygodzki Logistyka miejska i transport zrównoważony [w:] A. Nowakowska [red.], EkoMiasto#Gospodarka. Zrównoważony, inteligentny i partycypacyjny rozwój miasta, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016.
3. tamże
4. www.veturilo.waw.pl, dostęp 29.06.18
5. Car sharing w Polsce, Keralla Research Instytut Badań i Rozwiązań B2B, Wrocław 2017
źródła:
A. Kassenberg, E. Świerkula, Polska niskoemisyjna od idei do działania, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa 2015
Car sharing w Polsce, Keralla Research Instytut Badań i Rozwiązań B2B, Wrocław 2017
M. E. Sokołowicz, Z. Przygodzki Logistyka miejska i transport zrównoważony [w:] A. Nowakowska [red.], EkoMiasto#Gospodarka. Zrównoważony, inteligentny i partycypacyjny rozwój miasta, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016.
W. Szymalski Transport [w:] Energia od nowa, Przyjazny rozwój Polski, Ludziom – gospodarce – środowisku, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa 2017
www.veturilo.waw.pl, dostęp 29.06.18
ChronmyKlimat.pl – portal na temat zmian klimatu dla społeczeństwa i biznesu. © Copyright Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju
Redakcja: ul. Nabielaka 15 lok. 1, 00-743 Warszawa, tel. +48 +22 8510402, -03, -04, fax +48 +22 8510400, portal@chronmyklimat.pl