Przyszłość europejskiego przemysłu, unijna dyplomacja wobec dyktatur oraz ochrona klimatu – te wielkie zagadnienia wpływają na europejską politykę surowców naturalnych. Parlament Europejski przyjął właśnie w tej sprawie swoje stanowisko.

PE przyjął wniosek Reinharda Bütikofera, eurodeputowanego z ramienia Partii Zielonych. Komisja Europejska przedstawiła natomiast w ubiegłym roku, jakie surowce mogą doprowadzić do sytuacji krytycznej w zaopatrzeniu europejskich przedsiębiorstw. Chodzi m.in. o coraz droższe "metale technologiczne", tzw. metale ziem rzadkich, które są wykorzystywane w komórkach czy żarówkach ledowych.

Metale ziem rzadkich: Chiny ograniczają eksport

W PE głośno o tym, iż zdobycie dla europejskiej gospodarki surowców naturalnych staje się coraz trudniejsze. Dotyczy to przede wszystkim 14 surowców uznanych przez KE za krytyczne. "Rosnący światowy popyt, połączony ze zmniejszoną podażą ze względu na długi okres planowania i coraz częściej stosowanymi ograniczeniami wywozu, zwiększają nie tylko ceny, przykładowo miedzi, lecz mogą także prowadzić do kłopotów z zaopatrzeniem". Najlepszym tego przykładem są metale ziem rzadkich, światowe wydobycie których w 97 proc. zależy obecnie od Chin. Pekin ogranicza także ich eksport.

Recykling jako gospodarcza szansa

Choć w Unii Europejskiej najbardziej wzrasta popyt na surowce naturalne, najbardziej można w niej jednak zyskać na poprawie dotychczasowego wykorzystania surowców. Szanse gospodarcze istnieją w ponownym wykorzystaniu surowców, a także na wykorzystywaniu ich substytutów. Sektor recyklingu oferuje ponadto już teraz wiele miejsc pracy, a może oferować jeszcze więcej. "Należy zatem ten sektor wspierać i rozwijać, chociażby przez to, że recykling ma mieć pierwszeństwo przed spaleniem śmieci" – czytamy w stanowisku europarlamentu. Recykling ma też ogromny potencjał w kwestii ochrony klimatu. "Według danych gospodarczych, odzyskanie aluminium podczas recyklingu powoduje 95 proc. mniej emisji dwutlenku węgla niż podczas pierwotnego pozyskiwania".

Eurodeputowani domagają się teraz od Komisji ustalenia kwot śmieci elektronicznych oraz przedstawienia wyraźnych celów wykorzystania metali ziem rzadkich, tak jak czyni to np. Japonia, która zamierza zmniejszyć zużycie tych metali o jedną trzecią. Eurodeputowani domagają się także jednolitej unijnej strategii dotyczącej surowców naturalnych, lepszego monitorowania rozwoju rynku, zwiększenia wydobycia surowców w ramach Unii, międzynarodowego certyfikowania kraju pochodzenia i aktywnej "dyplomacji surowcowej" w różnych dziedzinach, takich jak polityka zagraniczna, handlowa, środowiskowa i rozwojowa.

Ostrożnie z podatkiem od surowców naturalnych

W kwestii podatkowej Parlament Europejski zajął takie stanowisko: "Parlament reprezentuje pogląd, iż opodatkowanie zasobów mineralnych nie jest odpowiednim instrumentem podatkowym powodującym większą efektywność ich wykorzystania. Wzywa jednak Komisję do przygotowania opracowania dotyczącego wpływu podatku na zużycie wody i powierzchni. Szczególnie chodzi o możliwe, niezamierzone konsekwencje dla działalności gospodarczej, a także dla wytwarzania w UE energii ze źródeł odnawialnych".

Zieloni: Europa musi sobie stawiać ambitne cele

Reinhard Bütikofer, sprawozdawca i zastępca przewodniczącego frakcji Zielonych w PE: "Unia powinna prowadzić innowacyjną strategię, bazującą na efektywności surowcowej i ponownym wykorzystaniu surowców naturalnych, aby w ten sposób wspierać trwałość i konkurencyjność gospodarki. Europa musi sobie przy tym stawiać ambitne cele. Decydująca jest przy tym dobra współpraca między Unią a państwami członkowskimi".

Przy wydobyciu surowców należy wziąć pod uwagę interesy rolnicze oraz ochronę przyrody. Obszary wrażliwe ekologicznie powinny podlegać ochronie. Uwzględniane muszą być również interesy społeczne. "W naszych krajowych kopalniach, w wielu szufladach, także leżą stare laptopy i komórki. W tej kwestii opowiadamy się za koncepcją cradle to cradle, w której słowo "śmieć" jest już staromodne."

***

Zasada cradle to cradle, w dużej mierze opracowana przez niemieckiego profesora, M. Baumgarta, opiera się na przekonaniu, iż ochrona środowiska może być skuteczna jedynie w przypadku, gdy produkty są opracowywane w odniesieniu do całego cyklu życia. Dlatego też Cradle to Cradle® nie wytwarza odpadów i odpowiada na pilne wyzwania naszych czasów. Koncepcja cradle to cradle jest postrzegana jako strategia zmian na drodze do nowego systemu gospodarczego, w którym produkty są projektowane w taki sposób, aby nie musiały być regulowane.

(cradle to cradle – z j. ang. "od kołyski do kołyski")