Czy dom liczący przeszło 150 lat można przekształcić w budynek pasywny? Oto przykład z serca Londynu. Zmodernizowany wiktoriański dom zużywa teraz 83% mniej energii, emituje 70% mniej CO₂ i dzięki niższym rachunkom za energię pozwala zaoszczędzić mieszkańcom ponad 1200 funtów (ok. 6000 zł) rocznie.

Rodzaj inwestycji: Modernizacja domu szeregowego do standardu budynku pasywnego.

Inwestor: Octavia Housing (brytyjska organizacja zajmująca się m.in. budownictwem socjalnym). Projekt został zrealizowany dzięki rządowemu wsparciu (w ramach programu "Retrofit for the Future").

Projektant i wykonawca: Plan modernizacji został zaprojektowany przez biuro architektoniczne Paul Davis + Partners, zaś wykonawcą była firma Princedale EcoHaus.

Lokalizacja: Dom położony jest w centralnej części Londynu (Wielka Brytania) w pobliżu Holland Park (100 Princedale Road).

Opis inwestycji: Wybudowany w latach 60. XIX w. trzypiętrowy dom przy 100 Princedale Road to pierwszy zmodernizowany budynek w Wielkiej Brytanii, który otrzymał certyfikat domu pasywnego. Wielkość, wiek zabudowań oraz lokalizacja w centrum Londynu stanowiły dodatkowe wyzwania przy planowaniu prac modernizacyjnych. Ponieważ dom jest stosunkowo nieduży (całkowita powierzchnia wewnętrzna to 115 m²), a ocieplić można go było tylko od wewnątrz (wymogi konserwatorskie nie pozwalały na zmianę elewacji), priorytetem było oszczędne zaplanowanie przestrzeni. Kilkumiesięczne prace remontowe zakończono w październiku 2010 roku, a w marcu 2011 do zmodernizowanego budynku wprowadzili się pierwsi lokatorzy (4-osobowa rodzina).

Modernizacja budynku (wraz z dwoma innymi domami wyremontowanymi przez Octavia Housing w celach porównawczych) to element innowacyjnego projektu "Princedale", finansowanego w ramach rządowego programu ograniczania emisji w istniejących budynkach socjalnych. Zrozumienie i wdrożenie najlepszych praktyk w zakresie modernizacji budynków jest, zdaniem brytyjskiego rządu, kluczem do realizacji celu redukcji emisji CO₂ w Wielkiej Brytanii o 80% do roku 2050. Aby zrealizować przyjęte cele, rząd (za pośrednictwem Technology Strategy Board – brytyjskiej agencji wspierającej rozwój innowacji) przygotował program "Retrofit for the Future" i zorganizował konkurs dla wzorcowych projektów modernizacyjnych (w rezultacie dofinansowano modernizację ponad 100 budynków).

Front zmodernizowanego budynku (źródło: www.octaviahousing.org.uk)

Zastosowane rozwiązania energooszczędne i technologie OZE: Głównym wyzwaniem dla architektów było przygotowanie projektu spełniającego standardy budynku pasywnego dla wiktoriańskiego domu o statusie zabytku. Przed modernizacją budynek był w bardzo złym stanie technicznym (nierówne belki, niestabilne schody, nieszczelne okna, zawilgocona piwnica). Planując modernizację, projektanci mieli na względzie nie tylko ograniczenie zapotrzebowania na energię, lecz także poprawę jakości powietrza w pomieszczeniach, lepsze wykorzystanie przestrzeni i spełnienie wymogów konserwatorskich. W efekcie w całym domu udało się zastosować innowacyjne rozwiązania, wykorzystując dostępne materiały i tradycyjne techniki budowlane.

Wnętrze domu po modernizacji (źródło: www.octaviahousing.org.uk)

Jednym z podstawowych elementów przebudowy była poprawa izolacji termicznej. Ze względu na wymogi konserwatorskie materiały izolacyjne zastosowano wewnątrz budynku. Szczelna warstwa izolacji wewnętrznej znacząco ogranicza ucieczkę ciepła, jednak wiąże się z pewnym ograniczeniem powierzchni użytkowej budynku. Aby zminimalizować te straty, usunięte zostały ściany kominkowe (co wpłynęło także na ogólną szczelność budynku). Dzięki temu na wyższych piętrach utracono tylko 2 m² powierzchni, a ponadto dotychczas niezamieszkałą piwnicę przekształcono w kuchnię i dodatkową łazienkę. W kuchni zamontowano okno, co umożliwiło wykorzystanie światła dziennego również w tym pomieszczeniu.

Na potrzeby inwestycji zaprojektowano specjalne trzyszybowe okna, imitujące tradycyjne dla tej epoki okna otwierane pionowo. Szczelne drzwi wejściowe także zostały zaprojektowane z uwzględnieniem wymagań konserwatora zabytków. Unikanie powstawania mostków termicznych i eliminowanie wszelkich potencjalnych nieszczelności widoczne jest w każdym detalu projektu, np. nowa skrzynka na listy (w przeciwieństwie do starej zamontowanej w drzwiach) jest wbudowana w ścianę i w ten sposób nie ingeruje w zewnętrzną przegrodę termiczną budynku.

Nowe i szczelne okna (źródło: www.octaviahousing.org.uk)

Wentylację i ogrzewanie w budynku zapewnia system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, który nie tylko usuwa powietrze z budynku, lecz także dostarcza świeże powietrze zewnętrzne. Powietrze wpadające do budynku jest ogrzewane/chłodzone przez gruntowy wymiennik ciepła wbudowany pod podłogą piwnicy. Gdy temperatura na zewnątrz spada, zamontowana pompa ciepła może wspomóc ogrzewanie powietrza wchodzącego do budynku. Eliminuje to konieczność instalacji kotłów, kaloryferów czy ogrzewania podłogowego.

Ponadto w budynku zainstalowano system płaskich kolektorów słonecznych, wykorzystujący technologię zbiornika buforowego. Około 2/3 ciepłej wody użytkowej zapewnia właśnie zbiornik buforowy połączony z trzema kolektorami słonecznymi zainstalowanymi na południowej stronie dachu. Pomimo surowych restrykcji co do zmiany wyglądu budynku, pozwolono zainstalować kolektory słoneczne, a to ze względu na kształt dachu, dzięki któremu kolektory nie są widoczne z ulicy.

W ramach projektu przeprowadzono kompleksową modernizację budynku. Poza opisanymi wyżej rozwiązaniami wymianie poddano także podłogi, schody i taras. Na nowo zaprojektowano i urządzono przestrzeń. O poprawie efektywności energetycznej myślano także podczas wyboru wyposażenia (wszystkie urządzenia o standardzie minimum A++). W budynku zastosowano również energooszczędne oświetlenie.

Dzięki zastosowaniu zasad budownictwa pasywnego zapotrzebowanie na energię do ogrzewania zmniejszono do 15 kWh/m²/rok, zaś zapotrzebowanie na energię pierwotną do 81 kWh/m²/rok.

Taras zlokalizowany na tyłach domu (źródło: www.octaviahousing.org.uk)

Koszty wykonania, koszty eksploatacji oraz przewidywany okres zwrotu inwestycji: Całkowity koszt modernizacji (w tym robocizna i materiały) wyniósł około 178 tys. funtów, z czego prawie 90 tys. funtów to koszty związane z oszczędzaniem energii. Projekt otrzymał jednak dofinansowanie w wysokości 150 tys. funtów z rządowego programu "Retrofit for the Future".

Przebudowa domu do standardu pasywnego sprawiła, że opłaty za ogrzewanie i energię spadły o ok. 60%, co pozwala zaoszczędzić mieszkańcom ponad 1200 funtów rocznie (ok. 6000 zł). W zależności od zakładanego wzrostu cen energii (5 lub 10% rocznie) szacuje się, że koszt modernizacji budynku zwróci się w oszczędnościach po odpowiednio 26 lub 17 latach. Ograniczenie kosztów eksploatacyjnych jest szczególnie ważne w przypadku budownictwa socjalnego.

Poza informacjami dotyczącymi poziomu zużycia energii czy wielkości rachunków przez pierwsze 2 lata użytkowania monitorowano także prawidłowe funkcjonowanie budynku. Pomiary warunków panujących w pomieszczeniach (temperatura, wilgotność, stężenie CO₂) potwierdziły, że bez względu na porę roku w zmodernizowanym budynku odczuwa się wysoki komfort życia.

ChronmyKlimat.pl
Energooszczędne 4 kąty