Potrzeba wychodzenia do mieszkańców z praktyczną wiedzą, jak mogą zmniejszyć zużycie energii w swoich domach. Konieczność angażowania przez urzędy lokalnych organizacji pozarządowych w działania informacyjne i edukacyjne oraz wzmocnienia kadry wydziałów zajmujących się kwestiami środowiskowymi w mniejszych miastach i gminach. To tylko kilka najważniejszych wątków poruszonych podczas czwartkowej debaty w Siedlcach na temat budowania gospodarki niskoemisyjnej na poziomie lokalnym.

Podczas debaty pt. „Budowa gospodarki niskoemisyjnej – praktyka na poziomie lokalnym w Polsce i w Niemczech”, która odbyła się 13 września br., zaprezentowano dobre praktyki Siedlec oraz niewielkiego niemieckiego miasteczka Schwabmünchen. Głównym celem przedsięwzięcia była wymiana doświadczeń i poszukiwanie rozwiązań służących jednocześnie ograniczaniu emisji i poprawie jakości życia mieszkańców. Pod uwagę zostały wzięte działania, które mogą przynieść największe korzyści społeczne, środowiskowe i gospodarcze.

Jako przykład skutecznych działań prowadzonych w Schwabmünchen zaprezentowano założenia programu „Energetyczna karawana” (niem. „Energiekarawane”), który miał na celu podniesienie świadomości w zakresie efektywności energetycznej. W ramach projektu konsultanci rozmawiali indywidualnie z właścicielami domów. Podczas wizyty sprawdzali budynek od piwnicy po dach i ujawniali, gdzie dochodzi do największych strat energii. Odpowiadali też na pytania, np. dotyczące konstrukcji ścian budynku oraz doradzali jakie działania modernizacyjne będą najkorzystniejsze i skąd wziąć środki finansowe na ich przeprowadzenie. Wskazywali również możliwości wykorzystania energii odnawialnej.

„Aż 60% właścicieli domów uczestniczących w sesjach konsultacyjnych zainwestowało w rozwiązania służące poprawie zarządzania energią. Średni koszt jednej takiej inwestycji wyniósł 15000 euro.” – podkreśla Nicholas Evans z Instytutu Ecologic.

„Kluczowym elementem projektu było ogrzewanie budynków. Ważny jest bowiem nie tylko klimat, ale też energetyczne potrzeby mieszańców i koszty, jakie ponoszą. Postanowiliśmy im pomóc poprzez profesjonalne konsultacje, dzięki którym będą wiedzieć, jak ograniczyć zużycie energii, co przełoży się nie tylko na komfort mieszkania, ale też zmniejszenie opłat za energię.” – dodaje ekspert z Instytutu Ecologic.

W ostatnich latach Siedlce w ramach imponującej inwestycji w modernizacje oczyszczalni ścieków znacznie ograniczono objętość powstających odpadów, poprawiono efektywność energetyczną i rozpoczęto wytwarzanie energii na własne potrzeby. Zmniejszono też uciążliwość oczyszczalni. Miasto posiada też Plan Gospodarki Niskoemisyjnej, chce modernizować oświetlenie uliczne, instalować urządzenia OZE na obiektach publicznych, przeprowadzać termomodernizacje budynków, rozwijać system „parkuj i jedź” oraz centra przesiadkowe, promować komunikację publiczną itp. Budowane są ścieżki rowerowe, a na stronie urzędu można znaleźć „Poradnik rowerzysty”.

Widać zmiany na lepsze, ale przedstawiciele urzędu przyznają, że mogliby zrobić więcej, gdyby nie brak ludzi i środków. Do wszystkich spraw środowiskowych na terenie miasta mają tylko dwie osoby i nie wystarcza im czasu, np. na działania edukacyjne. Liczą zatem na wsparcie organizacji pozarządowych. Ze strony lokalnych organizacji padło potwierdzenie chęci współpracy, a także głos poparcia dla wniosku o powiększenie kadry Referatu Ochrony Środowiska. Podczas debaty wspomniano również o możliwości zatrudniania specjalistów do analogicznych działań, jak te prowadzone w Schwabmünchen, na potrzeby kilku gmin, np. przez Lokalną Grupę Działania zrzeszającą jednostki samorządu terytorialnego.

W trakcie dyskusji uczestnicy wspominali też o kwestiach polityki krajowej, w tym między innymi o różnicach w podejściu do polityki energetycznej w Polsce i Niemczech, które wpływają na możliwość przeprowadzenia działań na poziomie lokalnym. Padło nawet stwierdzenie, że Niemcy od lat prowadzą stabilną politykę w obszarze odnawialnych źródeł energii, a w Polsce mamy tylko ustawę wiecznie odnawialną. Podkreślono, że jest to koszmar dla inwestorów, którzy nie są w stanie funkcjonować przy ciągle zmieniających się przepisach.

„W Polsce brakuje strategicznego podejścia do problemów. Potrzebujemy długofalowej polityki odnośnie transportu, poprawy jakości powietrza, walki z niską emisją. Jednak przede wszystkim powinniśmy wymagać zmian w polityce energetycznej państwa. Ten sektor jest obecnie źródłem znacznej części emitowanych przez Polskę gazów cieplarnianych.” – podsumował Marek Józefiak z Polskiej Zielonej Sieci.

Ekspert podkreślił, że od roku funkcjonuje tak zwana ustawa antysmogowa i jest stosowana tylko w jednym mieście. Są samorządy, które domagają się wprowadzenia uchwał na szczeblu wojewódzkim i na ich przykładzie widać, że każdy może stać się ambasadorem pozytywnych zmian w regionie czy własnej miejscowości.

„Będąc organizacją pozarządową czy nawet pojedynczym obywatelem można zmieniać rzeczywistość. Każdy ma szansę dorzucić dwoje trzy grosze i uczestniczyć w faktycznie dobrej zmianie. Chciałbym gorąco zachęcić wszystkich do udzielania się w ważnych dla społeczności lokalnej kwestiach.” – dodał.

ZOBACZ PEŁNĄ INFOGRAFIKĘ pt. Mniej odpadów i więcej energii, czyli dobre praktyki w Siedlcach. Zachęcamy do publikowania inforgrafiki na własnych portalach i profilach mediów społecznościowych.

Debata oraz infografika zostały przygotowane w ramach projektu "Niemiecko-polska współpraca dotycząca transpozycji europejskiej polityki klimatycznej oraz budowy gospodarki niskoemisyjnej" finansowanego przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec.

Źródło: PKEOM