"Przekazujemy 400 mln zł do dyspozycji wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. One również będą brały udział we współfinansowaniu tego programu. Myślę więc, że wyłożą dodatkowe kilkaset milionów złotych, by poprawiać jakość powietrza, ważną z punktu widzenia zdrowia mieszkańców" – mówi Agencji Informacyjnej Newseria Małgorzata Skucha, prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

O wsparcie będzie można ubiegać się w ramach programu "KAWKA – Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii". To wynik przyjęcia zmian w ustawie Prawo ochrony środowiska związanych z dyrektywą w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy CAFE. Prawo to wprowadza nowe zasady zarządzania jakością powietrza w strefach i aglomeracjach oraz wymaga podjęcia działań naprawczych tam, gdzie pomiary wykażą przekroczenie norm.

"W ramach programu współfinansujemy razem z wojewódzkimi funduszami programy likwidacji niskiej emisji dla miast, gdzie są przekroczone limity – przede wszystkim pyłu PM2,5, pyłu PM10 i benzo(a)piranu. Tam, gdzie takie stężenia są przekroczone, będą programy ratunkowe, naprawcze, mające zapobiegać tym zanieczyszczeniom i dzięki inwestycjom zmniejszyć tę niską emisję" – wyjaśnia prezes NFOŚiGW.

Niska emisja (w przeciwieństwie do dużej emisji charakterystycznej dla sektora energetycznego) to szkodliwe gazy pochodzące z transportu oraz lokalnych kotłowni węglowych i domowych pieców grzewczych. W miejscowościach o słabej wentylacji jest główną przyczyną powstawania smogu, który zwiększa zachorowalność oraz śmiertelność związaną z chorobami układu krążenia i oddychania. Sprzyja on m.in. powstawaniu nowotworów.

Prezes Funduszu podkreśla, że jest duże zainteresowanie programem ze strony samorządów, zwłaszcza tych, gdzie zanieczyszczenie jest wysokie. Wśród 65 miast w Polsce, które zostały przebadane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), tylko sześć mieści się w normie. Najbardziej zanieczyszczone powietrze jest w Krakowie, Rybniku, Katowicach, Zabrzu i Nowym Sączu.

Bezzwrotne dotacje będą udzielane przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Kwota dofinansowania wyniesie do 90 proc. kosztów kwalifikowanych, w tym do 45 proc. kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia ze środków udostępnionych przez NFOŚiGW w formie dotacji. Pieniądze będą mogły zostać przeznaczone na takie projekty, jak wdrażanie systemów zarządzania ruchem w miastach, zastosowanie kolektorów słonecznych w celu obniżenia emisji w lokalnym źródle ciepła opalanym paliwem stałym, rozbudowa sieci ciepłowniczej i likwidacja lokalnych źródeł ciepła, czyli indywidualnych kotłowni lub palenisk węglowych.

Dofinansowane zostaną przedsięwzięcia zlokalizowane na obszarze miasta powyżej 10 tys. mieszkańców (to ograniczenie nie dotyczy miejscowości uzdrowiskowych).