Autorzy raportu Międzyrządowego Panelu do spraw Zmian Klimatu (IPCC) wymieniają kilka zagrożeń związanych z globalnym ociepleniem[1]. Jednym z nich jest ryzyko zwiększonego wymierania gatunków. Nie jest to jedyne poważne źródło wskazujące na widmo nadchodzącej katastrofy ekologicznej o skali nieznanej dotąd ludzkości. Podobne ostrzeżenia pojawiają się już od początku wieku. Niestety, wiele wskazuje na to, że nie są to głosy pesymistów bez poparcia w dowodach, a przepowiednia tragedii, która rozpoczyna się na naszych oczach.

            Opublikowany dosłownie przed kilkoma dniami przegląd[2] nie pozostawia wiele miejsca na optymizm. Zespół pod kierownictwem Gerardo Ceballosa przedstawia przerażające dane dotyczące zasięgu i liczebności kręgowców na przestrzeni lat 1900-2015. 32% wszystkich gatunków uwzględnionych w przeglądzie w tym okresie zmniejszyło swój zasięg i liczebność. 40% gatunków straciło ponad 80% swojego terytorium. Rozważając te dane, należy mieć na uwadze również ich znaczenie dla ekosystemów, w których funkcjonują dotknięte gatunki. Konsekwencje tak znacznego spadku liczebności i zasięgu są trudne do przewidzenia, jednak jedno jest pewne – będą znaczne i odczuwalne przez długi czas, nawet gdyby już dziś podjęto wzmożone wysiłki mające zapobiec eskalacji problemu.

            Jak zauważają sami autorzy wspomnianego przeglądu, przyczyny wymierania i zmniejszania liczebności gatunków są wielorakie. Od kilkudziesięciu lat ludzkość podejmuje pewne kroki mające na celu ograniczyć ten proces, eliminując część z jego przyczyn, na przykład obejmując siedliska ochroną, bądź wręcz odwrócić go, dokonując reintrodukcji na terenach, gdzie dany gatunek wcześniej występował. Z drugiej strony, coraz bardziej odczuwalne zaczynają być skutki globalnego ocieplenia. Poza wymienionym we wstępie raportem IPCC, głosów wskazujących na niszczycielski wpływ zmian klimatu na faunę i florę Ziemi jest wiele. Mark Urban z Uniwersytetu Connecticut na podstawie meta-analizy[3] prognoz wymierania związanego z globalnym ociepleniem przewiduje, że grozi ono 6.2 do 9.8% gatunków, niezależnie od grupy taksonomicznej. Jay Malcolm i Adam Markham sporządzili raport[4] dla World Wildlife Fund, w którym przedstawiają mechanizmy, poprzez które zmiany klimatu mają odcisnąć piętno na biosferze. Ich prognozy, podobnie jak opisane wcześniej badania, są bardzo pesymistyczne.

            Obserwacje zawarte w wymienionych opracowaniach przedstawiają ponurą wizję przyszłości. Procesy w nich opisane trwają już teraz i wiele wskazuje na to, że zmienią świat który znamy. Należy przy tym mieć na uwadze, że wpływ zmian klimatu na funkcjonowanie biosfery jest bardzo złożony i trudno jest o jednoznaczne, proste modele reakcji na nie. Co więcej, modelowanie samych zmian klimatu jest zadaniem niezmiernie trudnym, zwłaszcza że wiele państw od jakiegoś czasu podejmuje wzmożone wysiłki mające na celu ograniczenie emicji CO₂ do atmosfery. Niestety, niedawne wyłamanie się Stanów Zjednoczonych z respektowania Porozumień Paryskich sprawia, że najtrafniejsze okażą się modele najbardziej pesymistyczne.