Grupa naukowców z Umeå University w Szwecji odkryła, że żerowanie reniferów ma wpływ na wysokość i zagęszczenie roślinności na obszarach arktycznej tundry. W efekcie większa ilość energii słonecznej (promieniowania krótkofalowego) odbija się od powierzchni Ziemi.

Jak tłumaczy dr Mariska te Beest, główna autorka raportu, intensywne żerowanie reniferów wpływa na zdolność odbijania promieni przez powierzchnię Ziemi, a w efekcie na bilans energetyczny planety. Wyniki badania sugerują, że odpowiednie zarządzanie populacjami zwierząt roślinożernych może stać się narzędziem do ograniczania wzrostu globalnej temperatury w przyszłości.

Większość obszaru arktycznej tundry jest miejscem wypasu reniferów – zarówno dzikich jak i tych udomowionych. Rola tych zwierząt w kształtowaniu lokalnych warunków klimatycznych zależy od wielu czynników – m.in. od liczebności stada czy jego wpływu na poszczególne piętra roślinności w całej tundrze.

Autorzy badania połączyli komputerowe modelowanie powierzchni ziemi z wynikami pomiarów albedo (czyli stosunku ilości promieniowania odbitego do padającego) oraz danymi dotyczącymi cech charakterystycznych lokalnej roślinności. Badania terenowe przeprowadzono w Tromso w północnej Norwegii, na obszarach, gdzie występują cztery zdefiniowane topograficznie typy roślinności różniące się między sobą wysokością i gęstością.

Aby oddzielić od siebie obszary o różnym natężeniu żerowania reniferów, wykorzystano ponad pięćdziesięcioletni płot. Badacze pracowali w okresie letnim, badając zachowanie zwierząt na podstawie śladów pozostawionych na roślinności oraz zebranych odchodów. Pomiary obejmowały także zagęszczenie szaty roślinnej, pokrycie liściowe, wilgotność gleby oraz poziom albedo.

Z badań wynika, że wysoka liczebność reniferów wpływa na zagęszczenie roślinności. W efekcie zmienia się także m.in. wskaźnik pokrycia liściowego, oraz wskaźnik wegetacji (ang. Normalized Difference Vegetation Index, NDVI). Zaobserwowane zmiany w kondycji roślinności skutkują wzrostem albedo w okresie wegetacyjnym. Wyniki modelowania sugerują, że obszary, na których renifery żerują bardziej intensywnie, pochłaniają znacznie mniej promieniowania.

Można więc wnioskować, że dzięki swojemu wpływowi na albedo powierzchni ziemi w okresie letnim, renifery mogą mieć "chłodzący" wpływ na klimat. Mimo że zidentyfikowane przez naukowców różnice mogą wydawać się stosunkowo niewielkie, są one wystarczające, aby wpłynąć na lokalny bilans energetyczny.

Skutki zmiany klimatu nie oszczędzają nawet reniferów. Podczas gdy zwierzęta zamieszkujące kontynentalną część Norwegii nie narzekają na brak pożywienia, ich pobratymcy z administrowanego przez Norwegię arktycznego archipelagu Svalbard tracą na wadze właśnie z powodu ograniczenia dostępu do pokarmu spowodowanego zmianą klimatu. Na skutek globalnego ocieplenia opady śniegu coraz częściej zastępuje deszcz, który zamarza i tworzy lodową skorupę, a przez nią zwierzętom dużo trudniej jest się przebić, aby dosięgnąć pożywienia. Bez niego nie będą mogły przetrwać trwającej osiem miesięcy zimy.

Agata Golec, ChronmyKlimat.pl
na podstawie: Climate News Network