Rodzaj inwestycji: Dom jednorodzinny w standardzie pasywnym.

Inwestor: Bartosz Pawliczek, mieszkaniec pasywnego domu i właściciel firmy MultiComfort.

Projektant i wykonawca: Dom zaprojektował architekt Marek Wenklar, a jego wykonaniem zajęła się firma MultiComfort (specjalizująca się w budowie energooszczędnych i pasywnych domów w technologii prefabrykowanej).

Lokalizacja: Dom znajduje się w miejscowości Boruszowice, położonej w województwie śląskim (w okolicach Tarnowskich Gór).

Opis inwestycji: Dom jednorodzinny, wybudowany w Boruszowicach na działce o powierzchni ok. 500 m², to pierwszy w Polsce certyfikowany budynek pasywny wykonany w technologii prefabrykowanego szkieletu drewnianego. Technologia prefabrykacji, wykorzystywana przez firmę MultiComfort przy budowie domów energooszczędnych i pasywnych, polega na wcześniejszym przygotowaniu elementów konstrukcyjnych, które następnie składane są na placu budowy. Montaż takiego domu trwa zaledwie 2-3 dni, później zaś realizowane są prace związane z rozprowadzeniem instalacji i wykończeniem budynku. W przypadku domu w Boruszowicach budowa trwała 3 miesiące i zakończyła się w lutym 2010 roku.

Budowa domu z prefabrykowanych elementów (fot. MultiComfort)

Dom o powierzchni użytkowej 124 m² zamieszkuje czteroosobowa rodzina. Przestrzeń została zaaranżowana dość klasycznie i bardzo funkcjonalnie. Na parterze zaplanowano typową dla współczesnego budownictwa otwartą strefę dzienną – salon połączony z kuchnią i jadalnią, a także gabinet, łazienkę, przedpokój oraz pomieszczenie gospodarcze. Na piętrze znajdują się trzy sypialnie, większa łazienka, garderoba oraz pralnia.

Pasywny dom w Boruszowicach (fot. MultiComfort)

W październiku 2011 r. dom uzyskał certyfikat Instytutu Budynków Pasywnych w Darmstadt. Co ciekawe, inwestor, wraz z krakowską Akademią Rolniczą, prowadzi w obiekcie pięcioletni projekt badawczy, którego celem jest m.in. ocena zużycia energii, kosztów ogrzewania oraz warunków panujących wewnątrz pomieszczeń. W tym celu w domu zamontowano ponad 100 różnego rodzaju czujników (głównie temperatury i wilgotności), a kontrolowane parametry można sprawdzać za pośrednictwem strony: www.buduj-pasywnie.pl/dom_online.

Zastosowane rozwiązania energooszczędne i technologie OZE: Dom został wybudowany w technologii prefabrykowanej, opartej na szkielecie drewnianym. Zwarta bryła budynku oraz prosty, dwuspadowy dach minimalizują ryzyko występowania mostków cieplnych. Przed niepotrzebnymi stratami ciepła budynek chroni ponadstandardowa izolacja (wykonana przy użyciu m.in. wełny mineralnej i styropianu). Drewniana konstrukcja ścian została wypełniona wełną mineralną o grubości 15 cm, a następnie dodatkowo zaizolowana 25 cm warstwą styropianu z dodatkiem grafitu. Dach ocieplono wełną mineralną o grubości 50 cm, zaś pod posadzką ułożono 40 cm warstwę płyt perymetrycznych.

Istotnym elementem projektu są także przestronne przeszklenia, zlokalizowane szczególnie od strony południowej. Pasywne trzyszybowe okna (o współczynniku przenikania ciepła dla okna Uw = 0,8 W/m²K) zamontowano w warstwie ocieplenia, aby zminimalizować ryzyko powstawania mostków termicznych. Cofnięta krawędź dachu nad oknami umożliwia maksymalne doświetlenie wnętrza i wykorzystanie zysków solarnych zimą. W lecie ochronę przed przegrzewaniem zapewniają zewnętrzne rolety.

Cofnięta krawędź dachu i okna wyposażone w zewnętrzne rolety (fot. MultiComfort)

Z wyjątkiem przeszklonego wyjścia na taras, wszystkie okna zamontowano na stałe (nie otwierają się). Świeże powietrze doprowadzane jest do pomieszczeń systemem wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, który wyposażony jest w rekuperator (o sprawności 95%) oraz gruntowy wymiennik ciepła. Do ogrzewania pomieszczeń wykorzystywana jest nagrzewnica powietrza nawiewanego, której pracę umożliwia gruntowa pompa ciepła. Zastosowanie pompy ciepła umożliwia także przygotowanie ciepłej wody użytkowej. W okresach największych mrozów dom może być dodatkowo ogrzewany za pomocą niskotemperaturowego ogrzewania podłogowego.

Dom w Boruszowicach spełnia wymogi stawiane budownictwu pasywnemu, co oznacza, że jego zapotrzebowanie na energię do ogrzewania nie przekracza 15 kWh/m²/rok. Zapotrzebowanie na energię pierwotną wynosi 120 kWh/m²/rok.

Koszty wykonania, koszty eksploatacji oraz przewidywany okres zwrotu inwestycji: Budowa domu kosztowała niecałe 500 tys. zł i zdaniem inwestora w porównaniu do standardowego budynku była wówczas droższa o ok. 10-15%. Koszty eksploatacyjne są jednak znacznie niższe – łączne rachunki za energię (uwzględniające ogrzewanie, pracę układu wentylacyjnego, oświetlenie i korzystanie z urządzeń elektrycznych) wynoszą ok. 3 200 zł rocznie (w tym koszty ogrzewania to ok. 450 zł, a koszty podgrzewania wody użytkowej niecałe 700 zł w skali roku). Okres zwrotu poniesionych nakładów szacowany jest na ok. 15-17 lat. Zdaniem inwestorów poza niskimi kosztami utrzymania zaletą mieszkania w tego typu domu jest wysoki komfort i „bezobsługowość” domu (inteligentne systemy sterują pracą poszczególnych urządzeń, tak aby w domu utrzymywana była stała temperatura ok. 21°C). Dobrą jakość powietrza (zarówno pod względem komfortu cieplnego, jak i poziomu wilgotności) potwierdzają także prowadzone badania.

Przeszkody w realizacji inwestycji i problemy podczas budowy: Główne problemy związane z realizacją inwestycji w standardzie pasywnym związane były z lokalizacją domu na zacienionej działce (od strony południowej znajduje się dom sąsiada, który ogranicza dostęp do słońca). Ponieważ zyski z energii słonecznej są podstawowym źródłem ciepła w budynkach pasywnych, konieczne było wprowadzenie zmian w początkowym projekcie.

Jak wyjaśnia inwestor: – Dom spełniający wymogi budownictwa pasywnego (posiadający certyfikat Instytutu Budynków Pasywnych w Darmstadt) powinien być zlokalizowany na działce w taki sposób, aby dostęp promieni słonecznych był odpowiedni. Oznacza to, że należy jak największą ilość okien umieścić na elewacji południowej. Jeżeli dostęp do słońca jest utrudniony, np. przed domem pasywnym znajduje się inny dom lub wysokie drzewa, a budynek dodatkowo jest odchylony od kierunku południowego, wówczas zyski słoneczne są mniejsze i mogą okazać się niewystarczające do zapewnienia odpowiedniego bilansu energetycznego. Tak właśnie było w naszym przypadku – z uwagi na położenie domu zyski z energii słońca były mniejsze, niż powinny. Dlatego też, aby uzyskać certyfikat, musieliśmy polepszyć inne parametry domu, tzn. izolacja termiczna musiała zostać powiększona o 5 cm (z projektowanych 20 cm na 25 cm), a test szczelności musiał wyjść o 10% lepiej, niż przewidywano.

ChronmyKlimat.pl
Energooszczędne 4 kąty