Efektywność energetyczna w Europie boryka się obecnie z kilkoma problemami. Z jednej strony wolumen inwestycji energooszczędnych może być stopniowo powiększany przez czynniki rynkowe, które niosą wiele korzyści, jednak często zdarza się, że są sabotowane przez niedostateczne środki finansowe przeznaczane przez fundusze europejskie.

„Znajdujemy się w przełomowym momencie, kiedy inwestowanie w efektywność energetyczną może stanowić kluczowy czynnik w kształtowaniu konkurencyjności i innowacyjności UE oraz tworzeniu miejsc pracy” – można przeczytać w nowym badaniu przeprowadzonym przez EEFIG (Energy Efficiency – Financial Institutions Group). Raport EEFIG dostępny jest TUTAJ.

Obecnie „Europa nie realizuje wystarczającej liczby publicznych i prywatnych inwestycji, by w sposób rzeczywisty poprawiać wydajność energetyczną”, wynika z raportu. Jeżeli to się nie zmieni, państwa członkowskie Unii Europejskiej mogą nie sprostać długoterminowym celom na 2020 r. w zakresie efektywności energetycznej.

Działania na rzecz zwiększenia efektywności energetycznej

Ważny charakter przyjęły teraz inwestycje w sektorze budowlanym. Głównie spowodowane są one rosnącymi cenami energii, a także rosnącym uzależnieniem importu energii (którego wartość osiągnęła 55% całości importu w Europie w 2012 r.).

Inwestycje w efektywność energetyczną budynków nie tylko przyczynią się do poprawy jakości życia, ale również obniżą rachunki za energię. Tnąc 40% końcowego zużycia energii wykorzystywanego przez budynki, uzyskamy wyraźny postęp w redukcji emisji dwutlenku węgla w Europie. Zmniejszy to również rachunki za prąd mieszkańców.

Raport EEFIG rekomenduje m.in.: standaryzację najlepszych praktyk na rynku inwestycji efektywności energetycznej, uwzględniającą odpowiednie oznaczanie wydajności energetycznej na urządzeniach i szacowanie energooszczędności produktów czy wzmacnianie świadectw wydajności energetycznej (tzw. białe certyfikaty, mechanizmy stymulujące i wymuszające zachowania pro-oszczędnościowe).

Zwiększenie funduszy na inwestycje

W nowym budżecie UE w ramach Europejskiego Funduszu Strukturalnego i Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego przeznaczono co najmniej 23 mld euro na wsparcie przechodzenia przez państwa członkowskie na gospodarkę niskoemisyjną. Energooszczędne projekty kwalifikują się do strumienia dochodów, podobnie jak energia odnawialna i prace nad infrastrukturą publiczną.

Tegoroczny raport organizacji CERES, świadczącej certyfikacje norm środowiskowych (TUTAJ) przewiduje, że od bieżącego roku do 2020 r. ponad 461 mld euro rocznie zostanie przeznaczonych na działania w zakresie efektywności energetycznej w budynkach. Nawet jednak ta suma nie zniweluje skali problemu. W celu samego ograniczania globalnego ocieplenia do akceptowalnych poziomów (do maksimum 2 stopnie w stosunku do okresu industrializacji), potrzebne będzie jeszcze dodatkowe 218 mld euro.

Kwota ta pokrywa się z prognozą Międzynarodowej Agencji Energii (IEA). Według niej potrzebne będzie każdego roku, aż do 2050, ponad 1 mld dolarów wydatków na czystą energię, aby zapobiec zmianom klimatu.

Zwiększanie inwestycji w zakresie efektywności energetycznej przyniesie „znaczne korzyści publiczne, m.in. wzrost zatrudnienia, obniżenie emisji zanieczyszczeń, zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego i zmniejszenie uzależnienia danego państwa od importu energii od zagranicznych dostawców. Poprawi się również saldo budżetowe danego kraju” – podkreśla raport EEFIG.

Według Knauf Insulation, jednej z najszybciej rozwijających się marek z branży izolacyjnej, prawie 11% ludności Europy w najbliższych latach nie będzie w stanie odpowiednio ogrzewać swoich domów. – Ceny energii elektrycznej i gazu wzrosły średnio o 5-6% w latach 2008-2012. Kwestia poprawy efektywności energetycznej i paliwowej, może mięć ogromny wpływ na ubóstwo – powiedział Tony Robson z Knauf Insulation.

Ubóstwo energetyczne to sytuacja w której gospodarstwa domowe nie mają dostępu do energii, głównie z powodów finansowych. W stanie ubóstwa energetycznego w Europie znajduje się około 125 mln osób, wynika z publikacji EPEE (The European Partnership for Energy and the Enviromental, Europejskie Partnerstwo na rzecz Energii i Środowiska (TUTAJ).

Ukraiński kryzys

21 z 28 państw UE jest uzależnionych od rosyjskiego gazu. Kryzys na Ukrainie jeszcze wyraźniej podkreślił fakt, że Rosja nie jest wiarygodnym partnerem i że UE oraz państwa członkowskie muszą starać się uniezależniać energetycznie od Rosji.

Na posiedzeniu rady ministrów ds. energii UE, które odbyło się 21 marca, oraz spotkaniu Rady Energetycznej UE-USA z 2 kwietnia, dominującym tematem była kwestię bezpieczeństwa energetycznego. Obie rady poszukiwały konstruktywnych rozwiązań mających przygotowywać kraje do samodzielności surowcowej. Według nich sprawa efektywności energetycznej jest „głównym elementem” w przyszłych ograniczeniach dostaw gazu z Rosji.

Efektywność energetyczna w Polsce

W Polsce w ciągu ostatnich 10 lat dokonał się ogromny postęp w zakresie efektywności energetycznej. Energochłonność PKB (iloraz konsumowanej energii pierwotnej lub finalnej i wartości produktu krajowego brutto) spadła o jedną trzecią. Nadal jednak efektywność polskiej gospodarki energetycznej jest trzy razy niższa niż w najbardziej rozwiniętych państwach UE i dwa razy niższa od średniej unijnej. Pomimo powyższych danych Polska posiada duży potencjał w zakresie oszczędzania energii, co jest charakterystyczne dla gospodarek intensywnie rozwijających się.

Według Tomasza Chmala, eksperta w obszarze energetyki z Instytutu Sobieskiego, prace nad poprawą efektywności energetycznej w Polsce nie są jednak skuteczne. – Polski rząd koncentruje się raczej na ograniczaniu emisji CO₂, nie przykładając równie dużej wagi do wszystkich, niemniej ważnych komponentów na rzecz zwiększania efektywności energetycznej – powiedział w rozmowie z EurActiv.pl.

Według Ministerstwa Gospodarki należy wzmocnić organy rządowe zajmujące się klimatem i energią, przestrzegać strategii energetycznej na rok 2050 i rozpocząć dialog na poziomie „władza-sektor-społeczeństwo”, co pozwoli na prowadzenie bardziej aktywnej polityki energetycznej.

 

źródło: EurActiv.pl
www.euractiv.pl