Według najnowszych badań większość (56 proc.) Europejczyków uważa, że w ciągu ostatnich 10 lat jakość powietrza uległa pogorszeniu. We Włoszech twierdzi tak aż 81 proc. respondentów, a na Cyprze, we Francji, w Grecji, Rumunii, Hiszpanii i na Węgrzech taką opinię wyraża około 70-75 proc. uczestników sondażu. Badanie Eurobarometru, zatytułowane "Attitudes of Europeans towards Air Quality" (Poglądy Europejczyków na temat jakości powietrza), pokazało, że istnieje silne poparcie dla dalszych działań na poziomie UE. Prawie czterech na pięciu uczestników (79 proc.) jest zdania, że UE powinna zaproponować dodatkowe środki w celu zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza.

Uczestników sondażu zapytano, czy wiedzą o istnieniu unijnych norm jakości powietrza i krajowych pułapów emisji, a spośród osób, które znały oba instrumenty (25 proc. w obu przypadkach), ponad połowa (58 proc i 51 proc.) była zdania, że powinny one zostać wzmocnione. Wyniki zostaną wykorzystane do prowadzonego obecnie przez Komisję przeglądu unijnej polityki w zakresie jakości powietrza, którego zakończenie jest planowane na drugą połowę 2013 r.

– Obywatele domagają się od nas działania, więc w 2013 r. dokonamy przeglądu polityki w zakresie jakości powietrza. Proszą też o więcej środków w kluczowych sektorach i o lepszą jakość informacji na temat skuteczności polityki. Aby sprostać tym wyzwaniom, musimy współpracować na wszystkich poziomach polityki – i podejmować działania następcze na poziomie lokalnym – powiedział Janez Potočnik, europejski komisarz ds. środowiska.

Ankieta ujawniła powszechne niezadowolenie z działań podejmowanych obecnie w celu rozwiązania problemów dotyczących jakości powietrza – siedmiu na dziesięciu Europejczyków (72 proc.) nie czuło się zadowolonych ze starań władz publicznych na rzecz poprawy jakości powietrza. Respondenci mieli również ogólne poczucie, że poziom informacji na temat jakości powietrza jest niewystarczający; prawie sześciu na dziesięciu (59 proc.) Europejczyków nie uważa się za odpowiednio poinformowanych o jakości powietrza, a 31 proc. uczestników w Hiszpanii i 27 proc. w Luksemburgu, na Cyprze i Łotwie w ogóle nie czuło się poinformowanych.

Jeśli chodzi o najskuteczniejszy sposób walki z zanieczyszczenia powietrza, 43 proc. zapytanych proponuje bardziej rygorystyczne kontrole emisji dla przemysłu i produkcji energii. Respondenci uważają, że największy wpływ na zanieczyszczenie powietrza mają emisje z pojazdów (96 proc.), przemysłu (92 proc.) i transportu międzynarodowego (86 proc.).

Wpływ zanieczyszczenia powietrza na zdrowie i przyrodę jest także powodem do niepokoju. Prawie 9 na 10 Europejczyków uważa, że choroby związane z jakością powietrza, takie jak choroby układu oddechowego oraz sercowo-naczyniowego, stanowią poważny problem. Około 8 proc. jako poważne problemy postrzega zakwaszenie i eutrofizację.

Samochody elektryczne i hybrydowe z napędem elektryczno-benzynowym są uważane za najbardziej korzystne dla jakości powietrza, a energia elektryczna – za najbardziej ekologiczny sposób ogrzewania gospodarstw domowych, przed biomasą drzewną, gazem i granulatem z biomasy. Siedmiu na dziesięciu uczestników uważa, że odnawialne źródła energii powinny być traktowane priorytetowo, jako główny sposób produkcji energii w przyszłości. Około 85 proc. Europejczyków popiera zasadę „zanieczyszczający płaci", zgodnie z którą ci, którzy zanieczyszczają powietrze, powinni również ponosić koszty negatywnych skutków dla zdrowia i środowiska. Pytani o to, co można robić indywidualnie w celu poprawy jakości powietrza, uczestnicy w większości (63 proc.) wymieniali ograniczenie korzystania z samochodów i zastępowanie starych urządzeń wykorzystujących energię bardziej efektywnymi (54 proc.), jako najważniejsze działania na poziomie jednostki.

Kontekst

Pomimo postępu, jaki dokonał się w ostatnich latach, kilka norm jakości powietrza jest nadal w znacznym stopniu przekraczanych na najgęściej zaludnionych obszarach UE, zwłaszcza pod względem takich zanieczyszczeń jak cząstki stałe, ozon w warstwie przyziemnej i dwutlenek azotu. Rok 2013 będzie rokiem przeglądu obecnej polityki Komisji w zakresie jakości powietrza, ze szczególnym naciskiem na poszukiwanie sposobów poprawy jakości wdychanego przez nas powietrza.

W ramach tego przeglądu Komisja rozpoczęła również internetowe konsultacje z zainteresowanymi podmiotami, w których obywatele UE, a także organizacje i przedsiębiorstwa, mogą przedstawić swoje opinie i pomysły dotyczące przeglądu polityki. Konsultacje internetowe potrwają do dnia 4 marca 2013.

Badanie Eurobarometru dotyczące jakości powietrza, w którym ponad 25 000 obywateli UE ze wszystkich państw członkowskich było proszonych o odpowiedź na pytania na temat jakości powietrza, zostało przeprowadzone jesienią 2012 r. Pełne wyniki badania Eurobarometru znajdują się na stronie: ec.europa.eu/public_opinion/archives/flash_arch_360_345_en.htm#360.