500 mln euro z nowego unijnego budżetu na likwidację przestarzałych elektrowni jądrowych w Bułgarii, na Litwie i Słowacji ma zaproponować w tym tygodniu Komisja Europejska. Nadal nie rozstrzygnięto jednak, czy kraje odpowiednio wydatkowały otrzymane już na ten cel środki.

Likwidacja starych elektrowni była jednym z warunków przystąpienia Bułgarii, Litwy i Słowacji do Unii Europejskiej. W obecnej perspektywie budżetowej do roku 2013 na likwidację przeznaczonych zostało 2,8, mld euro. W nowym budżecie na lata 2014-2020 Komisja chce przeznaczyć cel kolejne 500 mln euro.

To wyraz "solidarności i przyczynia się do ogólnego bezpieczeństwa nuklearnego w Unii Europejskiej" – argumentuje Komisja.

W kwietniu Parlament Europejski w swojej rezolucji zaapelował do Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, by ten sprawdził, czy fundusze przeznaczone na likwidację starych elektrowni zostały odpowiednio wykorzystane. Parlament obawia się, że część środków wykorzystanych zostało niezgodnie ze swoim celem, na projekty energetyczne, które nie są związane z likwidacją elektrowni.

Likwidacją elektrowni w Bułgarii, na Litwie i Słowacji zajmuje się rada funduszu, w skład której wchodzą przedstawiciele państw członkowskich UE, Komisji Europejskiej oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Te trzy kraje mają obowiązek raportowania swojego wydatkowania do rady. Później Komisja przedstawia raport PE.

Premier Bułgarii Bojko Borisov zaapelował o odpowiednie finansowanie likwidacji elektrowni do przewodniczącego Parlamentu Jerzego Buzka w swoim liście we wrześniu. Zdaniem premiera, bezpieczna dla środowiska likwidacja elektrowni w Kozłoduju do roku 2030, wymaga wsparcia finansowego w wysokości 450 mln euro w latach 2014-2020.

W 2004 roku Litwa zamknęła pierwszy reaktor elektrowni Ignalina, zaś drugi w roku 2009. Słowacja dwa reaktory w elektrowni Bohunice zamknęła w 2006 i 2008 roku, a Bułgaria pierwsze dwa reaktory zamknęła w 2002 roku, a dwa kolejne w 2006 roku.