Wybudowane w 2013 roku Muzeum Sztuk Pięknych w niemieckim Ravensburgu nie tylko gromadzi cenne dzieła sztuki, ale też samo w sobie jest obiektem wartym uwagi. Jest to bowiem jedno z pierwszych muzeów na świecie, jakie wzniesiono w standardzie budynku pasywnego.

Rodzaj inwestycji: Pasywny budynek użyteczności publicznej.

Inwestor: Miasto Ravensburg oraz lokalny przedsiębiorca budowlany Georg Reich.

Projektant i wykonawca: Budynek zaprojektowali architekci ze Stuttgartu: prof. Arno Lederer, Jórunn Ragnarsdóttir oraz Marc Oei (pracowania Lederer+Ragnarsdóttir+Oei). W realizacji inwestycji (m.in. dostosowaniu projektu do wymagań budownictwa pasywnego i certyfikacji) uczestniczyła także niemiecka pracownia Herz & Lang. Generalnym wykonawcą była firma Reisch-Bau Gbr.

Lokalizacja: Muzeum znajduje się centralnej części Ravensburgu, położonego w południowych Niemczech (w pobliżu granicy ze Szwajcarią).

Opis inwestycji: Lokalizacja w zabytkowej części miasta, kształt działki oraz nachylenie terenu to jedne z najważniejszych wyzwań, z jakimi musieli zmierzyć się architekci. Udało im się jednak stworzyć projekt, który jest dowodem na to, że współczesne budownictwo pasywne nie musi oznaczać pożegnania z tradycyjną estetyką. Nowo wybudowane muzeum idealnie „wtapia się” w średniowieczne centrum miasta, sprawiając wrażenie, jakby od zawsze było jego częścią.

Wnętrze holu głównego (fot. Wynrich Zlomke, źródło: Kunstmuseum Ravensburg)

W muzeum można podziwiać przede wszystkim dzieła sztuki współczesnej – głównie malarstwo oraz fotografię. Obecnie najważniejszą część zbiorów stanowi kolekcja należąca do miejscowych kolekcjonerów – Gudrun i Petera Selinki, prezentująca prace niemieckich ekspresjonistów i malarzy należących do założonej w 1948 r. awangardowej grupy artystycznej „Cobra”.

Sala wystawowa na drugim piętrze (fot. Wynrich Zlomke, źródło: Kunstmuseum Ravensburg)

Przestrzeń wystawowa (800 m²) została rozplanowana na trzech kondygnacjach budynku o całkowitej powierzchni ok. 1 900 m². Na parterze dostępne są m.in. dzieła prezentujące spojrzenie różnych artystów na Ravensburg. Przestrzeń wystawową na pierwszym piętrze poświęcono wybranym (i zmieniającym się) częściom kolekcji Selinki, zaś na trzeciej kondygnacji organizowane są wystawy czasowe. Toalety, magazyn oraz pomieszczenia biurowe znajdują się w piwnicy budynku.

Prace związane z realizacją inwestycji rozpoczęły się w 2010 roku, a uroczyste otwarcie muzeum nastąpiło w marcu 2013 roku. Projekt został wyróżniony prestiżową niemiecką nagrodą (Deutscher Architekturpreis 2013). Muzeum uzyskało także certyfikat budynku pasywnego, przyznawany przez Instytut Budynków Pasywnych w Darmstadt.

Zastosowane rozwiązania energooszczędne i technologie OZE: Budynek muzeum w Ravensburgu łączy zabytkowe elementy z najnowocześniejszymi rozwiązaniami, pozwalającymi znacząco obniżyć zapotrzebowanie na energię. Ponadczasowa fasada obiektu została wykonana z dwustuletnich cegieł odzyskanych ze zburzonego klasztoru w Belgii. Uwagę przyciąga także falista krawędź niezwykłego kolebkowego sklepienia dachu. Wykorzystanie ceglanej fasady wymagało od projektantów zastosowania specjalnej konstrukcji ścian, tak aby zminimalizować ryzyko tworzenia się mostków cieplnych. Gruba na 24 cm izolacja z wełny mineralnej została umieszczona pomiędzy betonową bryłą budynku a ścianą zewnętrzną. Wełnę wykorzystano także do izolacji dachu (warstwa 30 cm).

Ceglana fasada budynku (fot. Wynrich Zlomke, źródło: Kunstmuseum Ravensburg)

Kolejnym wyzwaniem dla pasywnego budynku była konieczność zaprojektowania niewielkich okien, ponieważ dzieła sztuki nie tolerują światła dziennego i najlepiej prezentują się w sztucznym oświetleniu. Ograniczało to co prawda zyski z energii słonecznej, jednak ten utracony potencjał udało się odzyskać w postaci ciepła, które wnoszą do budynku osoby odwiedzające muzeum. W budynku zastosowano energooszczędne oświetlenie LED. Stosunkowo nowym dla budownictwa pasywnego rozwiązaniem, zaaprobowanym przez Instytut Budynków Pasywnych w Darmstadt, są także obrotowe drzwi wejściowe.

Z uwagi na przeznaczenie budynku, istotnym elementem projektu było także utrzymywanie stałych warunków klimatycznych panujących w pomieszczeniach wystawowych (w tym przypadku powietrze o temperaturze 20°C i wilgotności 50% +/- 5%). W tym celu zastosowano system wentylacji z odzyskiem ciepła i wilgoci, który nie tylko zapewnia optymalne warunki dla wrażliwych dzieł sztuki, ale także przyjemny klimat dla odwiedzających.

Energooszczędne oświetlenie jednej z sal wystawowych (fot. Wynrich Zlomke, źródło: Kunstmuseum Ravensburg)

Do ogrzewania i chłodzenia budynku wykorzystywany jest system kontroli temperatury w betonowym rdzeniu, funkcjonujący dzięki rozprowadzeniu w stropach rur z wodą. System ten zapewnia delikatne ogrzewanie budynku w zimie i chłodzenie w lecie, jednak bez wyraźnych zmian temperatur. Dodatkowo powietrze może być ogrzewane lub chłodzone za pomocą pompy ciepła z geotermalnymi sondami. Zamiast tradycyjnej elektrycznej pompy ciepła zastosowano pompę gazową, dzięki czemu w lecie może ona pełnić funkcje chłodzące.

Roczne zapotrzebowanie budynku na energię do ogrzewania i wentylacji wynosi 15 kWh/m²/rok, zaś zapotrzebowanie na energię pierwotną 122 kWh/m² rocznie.

Koszty wykonania, koszty eksploatacji oraz przewidywany okres zwrotu inwestycji: Jak podaje portal DETAIL.de, z obliczeń przeprowadzonych przez firmę wykonawczą wynika, że pasywny standard budynku podniósł koszty budowy o 8-10%. Mimo że inwestor nie udziela szczegółowych informacji na ten temat, można oczekiwać, że inwestycja wkrótce się zwróci. Głównym argumentem, który przekonał miasto do budowy muzeum w standardzie pasywnym, były bowiem niższe koszty użytkowania budynku. Odkąd muzeum mieści się w budynku pasywnym, jego funkcjonowanie to koszt ok. 240 tysięcy euro rocznie dla miejskiego budżetu.

 

ChronmyKlimat.pl
Energooszczędne 4 kąty