Budynki odpowiadają za około 30% zużywanej energii oraz emisji dwutlenku węgla, związanych z działalnością człowieka na świecie, a w Polsce liczba ta sięga 40%. W związku z tym powstają inicjatywy, których celem jest obniżenie negatywnego wpływu na otoczenie nowopowstających oraz już istniejących budynków, a także promocja dobrych praktyk.

EEB 2.0 to miejsce wymiany doświadczeń różnych firm i instytucji, które wspólnie szukają rozwiązań w dziedzinie zwiększenia efektywności energetycznej budynków. Dotychczas tego typu działania miały miejsce m.in. w USA, Indiach, Chinach i właśnie w Polsce.

Po Szanghaju i San Francisco kolejnym miejscem realizacji projektu była Warszawa, gdzie od 10 do 12 czerwca 2014 roku. odbywało się Laboratorium EEB 2.0. Celem spotkania było wskazanie korzyści z inwestowania w efektywność energetyczną w budownictwie oraz określenie zobowiązań uczestników do rozwinięcia takiej działalności. Postanowiono stworzyć plan działań dla Polski, który zgromadziłby doświadczenia i kompetencje sieci interesariuszy w celu wprowadzenia tematu efektywności energetycznej budynków do agendy rządowej i działań biznesowych. Ten właśnie plan został zaprezentowany 5 grudnia 2014 roku. podczas spotkania Warszawie.

Raport EEB Laboratory Poland – Collaborative action towards achieving improved energy security for Poland (Laboratorium EEB Polska – wspólne działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa energetycznego w Polsce) wyznacza 20 działań, wśród których znalazły się takie zobowiązania, jak: stworzenie platformy współpracy publiczno-prywatnej, przygotowanie materiałów edukacyjnych czy dzielenie się praktykami.

Warto zwrócić uwagę, że to nie jedyny dokument powstały w ostatnim czasie związany z efektywnością energetyczną budynków. W październiku tego roku został zaprezentowany Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej dla Polski 2014. Wynika on z obowiązku nałożonego na Ministerstwo Gospodarki w związku z wdrożeniem dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej. Jest to zbiór planowanych działań dotyczących poprawy efektywności energetycznej w poszczególnych sektorach gospodarki, w tym osiągnięcia celów oszczędnego gospodarowania energią na 2016 rok, oraz celu związanego z uzyskaniem 20% oszczędności w zużyciu energii pierwotnej w Unii Europejskiej do 2020 roku.

Tym ciekawsze wydaje się prześledzenie działań dotyczących efektywności energetycznej budynków podejmowanych już dziś przez różnorodne firmy.

Zielony wieżowiec

Firma Skanska w ramach inwestycji o nazwie Atrium 1 już na etapie projektu, ale też budowy, starała się zachować najwyższe standardy ekologiczne. Atrium 1 jest najbardziej zielonym budynkiem w Europie Centralnej, posiada nie tylko najwyższy poziom certyfikatu LEED (Leadership in Energy and Enviromental Design, gwarantującego zaprojektowanie, wybudowanie oraz zarządzanie budynkiem zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju), ale wychodzi również ponad ten standard. Zostało to osiągnięte między innymi dzięki takim nowoczesnym rozwiązaniom, jak geotermalne wymienniki ciepła, które sięgają 200 m w głąb ziemi, aby pobrać ciepło lub chłód zależnie od pory roku. Daje to o 40% niższe zużycie energii w porównaniu do budynków referencyjnych.

Dom pasywny

Budynek pasywny jest to obiekt bardzo dobrze izolowany, z odpowiednim systemem wentylacyjnym, który pozwala na ogromne oszczędności w ramach np. ogrzewania. Taka realizacja powstała w Smolcu pod Wrocławiem: dom ten zużywa tylko jedną ósmą energii wykorzystywanej w analogicznym, nowym budynku „niepasywnym”. Powietrze jest tam cyrkulowane dzięki systemowi wentylacji bez utraty ciepła, m.in. dzięki rekuperatorowi. Dodatkowo zastosowano nowoczesne okna, które pochłaniają energię promieniowania słonecznego i zatrzymują ją wewnątrz budynku. Materiały wykorzystywane do ocieplenia tego budynku są jednym z flagowych rozwiązań firmy BASF promującej efektywność energetyczną budynków.

Modernizacja budynków

Wyzwaniem w kontekście ograniczania zużycia energii jest nie tylko kwestia wznoszenia nowych, ale również modernizacja istniejących budynków. Firma Siemens oferuje modernizację budynków według formuły Performance Contracting, czyli inwestycji samospłacającej się, co zapewnia znaczącą redukcję kosztów. Przykładowo, w budynkach takich, jak szpitale i przedszkola wykorzystuje strefowe potrzeby ciepła – znajdują się tam bowiem miejsca, które muszą być ogrzewane bardziej lub wręcz przeciwnie – w których ma być chłodniej. Firma łączy zatem izolację budynku z zarządzaniem energią oraz efektywnym jej przetwarzaniem i dystrybucją. Budynki zmodernizowane przez Siemensa emitują 34 kg CO2 mniej na każdy metr kwadratowy. Przykładem tego typu inwestycji są cztery szkoły i przedszkola w mieście i gminie Radzionków, zmodernizowane w ramach partnerstwa prywatno-publicznego. Inwestycja polegała nie tylko na izolacji ścian i stropów, wymianie okien, modernizacji oświetlenia, węzłów cieplnych, kotłowni i instalacji, ale też obejmowała montaż systemu monitorowania zarządzania energią i systemu komfortu pomieszczeniowego.

Kolejnym przykładem ekologicznych rozwiązań wykorzystanych w modernizacji jest działalność firmy Long Inc. Zbigniew Czmuda, która podczas renowacji pałacu w Wiechlicach zastosowała zasady zrównoważonego budownictwa. Okoliczni mieszkańcy wykonywali prace w ramach rewitalizacji zrujnowanego zabytkowego pałacyku i sąsiednich obiektów. Zastosowano energooszczędne rozwiązania (solary), wybudowano też własną ekologiczną oczyszczalnię ścieków. Wprowadzono oszczędną gospodarkę wodną oraz gospodarkę odpadami.

Magdalena Andrejczuk, Forum Odpowiedzialnego Biznesu dla ChronmyKlimat.pl