28 listopada br. w Rytwianach koło Staszowa odbędzie się siódma regionalna konferencja klimatyczna realizowana w ramach projektu "Dobry klimat dla powiatów". Organizatorami są Instytut na rzecz Ekorozwoju i Związek Powiatów Polskich. Z tej okazji przedstawiamy wywiad ze starostą buskim, Jerzym Kolarzem.

W konferencji wezmą udział starostwie z województwa świętokrzyskiego, którzy zajmą się sprawami związanymi z ochroną klimatu w kontekście regionalnym, możliwościami dofinansowania projektów związanych z ochroną klimatu z dotacji unijnych w latach 2014-2020 oraz istniejącymi źródłami wsparcia finansowego na tego typu działania w Polsce.

Zaproszeni na konferencję eksperci doradzą samorządowcom, w jaki praktyczny sposób powinni rozpocząć na swoim terenie działa związane z ochroną klimatu, jak gminy i powiaty powinny ze sobą współpracować w tych sprawach oraz jakie korzyści na poziomie gospodarczym, społecznym oraz poprawy zdrowia mieszkańców uzyskają.

Przedstawiamy wywiad ze starostą buskim, Jerzym Kolarzem.

Jako powiat prowadzą państwo różnorodne programy i projekty proekologiczne. Zauważa pan już w swoim najbliższym otoczeniu, czy szerzej – na terenie powiatu – efekty tych działań?

Powiat buski jest bardzo zaangażowany w problematykę ochrony środowiska. W celu ochrony otaczającej nas przyrody, prowadzone są różnorodne działania, bierzemy min. udział w licznych programach i projektach proekologicznych, należą do nich:

- termomodernizacja obiektów w jednostkach powiatu w ramach projektu "Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej na terenie powiatu buskiego i powiatu pińczowskiego"
- ograniczenie emisji spalin do atmosfery w tym wymiana pieców C.O. z opalanych paliwem stałych na gaz
-sSolary – Szwajcarski Program "Instalacja systemów energii odnawialnej na budynkach użyteczności publicznej i domach prywatnych w gminach powiatu buskiego i pińczowskiego"
- edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży w 2013r. w ramach programu ekologicznego "Ziemia dla człowieka – człowiek dla Ziemi" oraz powiatowy etap konkursu Marszałka Województwa Świętokrzyskiego "Zielona Energia".

W 2013 r. zostanie zakończona termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej, w ramach której w wielu budynkach w tym również w szpitalu powiatowym, została wykonana wymiana instalacji grzewczej, co przyczyni się do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń do powietrza.

Natomiast efekt realizacji szwajcarskiego programu widoczny będzie dopiero w 2014 r. W ramach projektu na terenie powiatu zostanie zamontowanych około 4,5 tys. instalacji solarnych na domach osób fizycznych.

Co jest motorem napędowym działań proekologicznych w powiecie buskim?

Motorem napędowym działań proekologicznych w naszym powiecie jest specyfika miasta powiatowego Busko-Zdrój i gminy Solec Zdrój, czyli uzdrowiskowy oraz rolniczy charakter powiatu, który zapisany jest w strategii woj. świętokrzyskiego oraz strategii powiatu buskiego. Należy dążyć do ochrony środowiska, ponieważ im czystsze powietrze i mniej zanieczyszczeń tym więcej osób przebywających na kuracjach oraz większa liczba turystów korzystających z naturalnych dobór powiatu. Czyste powietrze i dobry klimat sprzyjają również rozwojowi regionu, powstają tu nowe sanatoria i pensjonaty, które dają miejsca pracy dla mieszkańców.

Podczas debaty klimatycznej projektu DOKLIP pojawiła się koncepcja wykorzystania potencjału geotermicznego tych wód w powiecie. Czy planowane są jakieś inwestycje w tym kierunku?

Koncepcja wykorzystania potencjału geotermicznego w powiecie jest bardzo interesująca, jednak na razie nie mamy całkowitej pewności co do istnienia zasobów tych wód. Wykonanie badań potwierdzających jest bardzo kosztowne, natomiast samorządom brakuje środków finansowych na ich wykonanie. W związku z tym problem ten należy rozwiązać poprzez pozyskanie inwestora zainteresowanego tym tematem. Być może w kolejnej perspektywie finansowej na lata 2014-2020 zostanie uwzględnione wykorzystanie wód geotermalnych oraz powstaną baseny geotermalne w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. Doskonałym przykładem jest powstanie basenów mineralnych w Solcu Zdroju, gdzie prywatny przedsiębiorca współpracuje z gminą. Niezbędne jest jednak pozyskanie przedsiębiorcy, który będzie chciał zainwestować pieniądze w baseny geotermalne na terenie powiatu.

Co starostwo robi, aby w odnawialne źródła energii było łatwiej inwestować na jego terenie?

W związku z podziałem kompetencji na różne szczeble administracji, powiat nie ma dużego wpływu na proces inwestycyjny. Głównym inwestorem w odnawialne źródła energii w większości przypadków są gminy dlatego też na ich poziomie rozstrzyga się proces inwestycyjny, wiele też zależy od pomysłowości inwestora. Powiat oczywiście wspiera inwestycje w OZE chociażby poprzez organizowanie spotkań z udziałem Burmistrza Buska-Zdroju i Wójtów poszczególnych gmin czego przykładem jest debata klimatyczna.

Starostwo powiatowe stara się również inicjować nowe pomysły czego przykładem jest program "Instalacja systemów energii odnawialnej na budynkach użyteczności publicznej oraz domach prywatnych w gminach powiatu buskiego i pińczowskiego" oraz interesować nimi gminy. Staramy się wdrażać nowe technologie, które dają szanse na zmniejszenie emisji pyłów i gazów czyli tych niekorzystnych dla środowiska naturalnego elementów.

Co turystyka (uzdrowisko) w powiecie może zyskać na ochronie klimatu?

Chroniąc klimat możemy zyskać przede wszystkim czyste powietrze oraz pomagamy zachować naturalne walory przyrodnicze, które są atutem powiatu. Turysta korzystając z wypoczynku na terenie naszego powiatu ma pewność że spędza swój czas w czystym ekologicznie regionie, gdzie może bez wahania zjeść rybę z naszych stawów. Naszym ogromnym atutem jest brak jakiegokolwiek uciążliwego przesyłu, stąd mniej zatrute gleby, mniej zatrute wody. Pozyskujemy dobra rolnicze przy minimalnym nawożeniu, co daje gwarancje produkcji zdrowej i ekologicznej żywności.

Powiat buski ma problem z bardzo małą lesistością. Mała ilość lasów oznacza niewielki potencjał dla wychwytywania dwutlenku węgla z powietrza. Czy planujecie Państwo zwiększenie lesistości powiatu?

W związku z rolniczym charakterem powiatu buskiego, procentowy wskaźnik lesistości nie jest najwyższy. Większość gruntów jest wykorzystywanych rolniczo z uwagi na wysoką jakość gleb w gm. Pacanów, Solec Zdrój, Nowy Korczyn, Stopnica. Na terenie powiatu są gminy Gnojno, Tuczępy, częściowo Busko-Zdrój i Stopnica gdzie na przestrzeni 10 ostatnich lat lesistość wzrosła o 1,5 do 2 tys. ha. Lesistość w naszym powiecie powoli lecz sukcesywnie wzrasta, zalesiamy grunty o niskiej klasie bonitacyjnej oraz tam gdzie jest niska opłacalność działalności rolniczej. Jako powiat staramy się korzystać ze wszystkich funduszy przeznaczonych na zalesianie. Być może w przyszłości kolejne programy zalesieniowe z udziałem środków unijnych mogłyby zachęcić do zwiększania terenów leśnych.

Jak na działania proklimatyczne reagują mieszkańcy? Dostrzega pan jakieś zmiany w podejściu lokalnej społeczności do zagadnień ochrony klimatu?

Mieszkańcy powiatu do tematyki proekologicznej podchodzą z coraz to większym zainteresowaniem i przekonaniem, jednak nadal z dużą ostrożnością. Stopniowo wzrasta jednak świadomość społeczna, czerpiemy wiedzę i doświadczenie ze sprawdzonych rozwiązań w krajach Unii Europejskiej. Mieszkańcy powiatu dostrzegają w odnawialnych źródłach energii przede wszystkim oszczędności dla domowego budżetu.

Powiat podpisał deklarację projektu DOKLIP, w której deklaruje do 2020 roku ograniczenie emisji dwutlenku węgla o 20% względem 2005 roku. Dlaczego warto było podpisać tę deklarację? Dlaczego warto ograniczać emisje gazów cieplarnianych?

Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do powietrza jest bardzo istotnym zadaniem. W związku z uzdrowiskowym charakterem powiatu buskiego i ochroną terenu wokół Buska-Zdroju, nie występują na naszym terenie duże instalacje czy emitory gazów. Działania te są szczególnie ważne w aspekcie strategii woj. świętokrzyskiego na lata 2014-2020. Nasz powiat, który jako jedyny w województwie posiada status powiatu uzdrowiskowego musi szczególnie dbać o ograniczenie wszelkich szkodliwych dla środowiska emisji tj. hałasu, pyłu, gazów cieplarnianych. Na terenie powiatu organizowany jest od wielu lat Festiwal Zdrowia, który propaguje zdrowy styl życia i ochronę środowiska.

Potwierdzenie że powiat jest ekologicznie czysty zachęci do przyjazdu nowych kuracjuszy i turystów, co pozytywnie wpłynie na jego rozwój. Mieszkańcy powiatu będą mogli liczyć na wzrost zysków z działalności rolniczej, sprzedaż żywności ekologicznej. Wzrost liczby turystów to również większa liczba sanatoriów, pensjonatów oraz gospodarstw agroturystycznych na terenie powiatu.

W latach 2014-2020 na projekty dotyczące ochrony i adaptacji do zmian klimatu przeznaczone będą bardzo duże środki z funduszy unijnych. Jakie macie państwo pomysły na ich wykorzystanie? Co jest potrzebne w powiecie, aby lepiej chronić klimat i adaptować się do jego zmian, a mogłoby być z tych funduszy sfinansowane?

W najbliższym czasie odbędzie się spotkanie w celu omówienia strategii powiatu na lata 2014-20120. Ważne jest aby powiat oraz gminy poznały możliwości w co zainwestować oraz na jakie wsparcie finansowe mogą liczyć. Niewątpliwie fundusze unijne przeznaczone będą na inwestycje w odnawialne źródła energii, ogniwa fotowoltaiczne, dotacje dla firm zajmujących się segregacją śmieci, usuwanie azbestu, budowę elektrowni wiatrowych, biogazownii. Środki z funduszy unijnych przeznaczone zostaną również w celu dofinansowania budowy dużych oczyszczalni ścieków i małych przydomowych oczyszczalni, budowy małych elektrowni wodnych oraz edukację ekologiczną. Najważniejsze jest przekazywanie informacji o możliwościach dofinansowania oraz zachęcanie poszczególnych gmin do inwestowania.

Jak pan ocenia edukację ekologiczną w powiecie? Jakie działania w tym obszarze podejmujecie jako powiat?

Edukacja ekologiczna w powiecie wiąże się z szeregiem akcji ekologicznych prowadzonych cyklicznie. W ramach których organizowane są konkursy ekologiczne dla dzieci i młodzieży o charakterze plastycznym, informatycznym. Realizujemy program ekologiczny "Ziemia dla człowieka – człowiek dla Ziemi" oraz powiatowy etap konkursu Marszałka Województwa Świętokrzyskiego "Zielona Energia". Akcje te współfinansowane są przez powiat z wykorzystaniem środków z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Kielcach. Zależy nam aby edukacja ekologiczna prowadzona była od najmłodszych lat, tylko wtedy osiągniemy oczekiwane przez nas efekty.

A osobiście co pan robi dla klimatu w domu, w pracy?

Jeżeli chodzi o moje działania dla ochrony klimatu, to mogę powiedzieć że korzystam w domu z ogrzewania gazem sieciowym, dzięki temu nie emituję szkodliwych substancji do powietrza. Segreguję również odpady z gospodarstwa domowego. W pracy natomiast wspieram wszelkie akcje i projekty związane z działalnością proekologiczną.

 

Rozmawiała Patrycja Majcher.

 

 

Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada Fundacja – Instytut na rzecz Ekorozwoju, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.