Opis inwestycji: Szkoła w Budzowie to pierwsza w Polsce placówka edukacyjna zbudowana w standardzie pasywnym. Budowa obiektu trwała ponad rok. W ramach inwestycji powstał jednokondygnacyjny budynek o powierzchni ok. 800 m², który zapewnia miejsce do nauki ok. 180 uczniom. Na parterze szkoły znajdują się świetlica, stołówka z zapleczem do przygotowywania posiłków, pokój nauczycielski, szatnie i pomieszczenia gospodarcze. Na piętrze zaplanowano sześć sal lekcyjnych. Placówka funkcjonuje od września 2012 r. (uroczyste otwarcie szkoły odbyło się 26 października 2012 r.).

 

Zastosowane rozwiązania energooszczędne i technologie OZE: Szkoła w Budzowie została zaprojektowana z zachowaniem podstawowych założeń architektonicznych dotyczących budynków pasywnych. Prosta i zwarta bryła zapewnia odpowiednią szczelność obiektu. Równie ważne jest prawidłowe usytuowanie budynku, umożliwiające maksymalne doświetlanie wnętrz naturalnym światłem. Wyjątkową energooszczędność gwarantuje m.in. ocieplenie ścian budynku warstwą srebrnoszarego styropianu z dodatkiem grafitu, którego cząstki dodatkowo absorbują promieniowanie cieplne. W budynku zastosowano pompy ciepła oraz rekuperatory, umożliwiające odzyskiwanie wywiewanego ciepła. W obiekcie zamontowano także wydajne energetycznie okna, które z jednej strony minimalizują straty energii, a z drugiej strony odpowiadają za zyski energii od słońca. Ponadto w przyszłości na dachu budynku mają być zainstalowane panele fotowoltaiczne, dzięki którym szkoła będzie mogła pozyskiwać energię słoneczną.

 

 

Zastosowane technologie sprawiają, że przenikalność przegród jest średnio 3 razy niższa niż w tradycyjnych budynkach, zapotrzebowanie na ciepło 4 razy niższe niż dla budynków pasywnych (3,16 kWh/m²/rok), a szczelność 3 razy lepsza niż w budynkach pasywnych. Zapotrzebowanie na energię pierwotną wynosi 71,31 kWh/m²/rok. Ta ilość energii wystarcza na ogrzewanie budynku, przygotowanie ciepłej wody użytkowej, pracę urządzeń elektrycznych i oświetlenie.

 

Koszty wykonania, koszty eksploatacji oraz przewidywany okres zwrotu inwestycji: Inwestycja kosztowała prawie 3,4 mln zł i była droższa od tradycyjnego budynku o ok. 10–15% wartości inwestycji. Szacunkowy koszt ogrzania budynku to ok. 1000 zł rocznie. Dla porównania, koszt ogrzania tradycyjnego budynku o podobnej wielkości wynosi rocznie ok. 40 tys. zł (z uwzględnieniem kosztów paliwa oraz wynagrodzenia palacza). Koszty ogrzewania pasywnej szkoły w Budzowie są więc ok. 40 razy niższe. Z wyliczeń władz gminy (uwzględniających m.in. koszty podobnych inwestycji w sąsiednich samorządach) wynika, że przy założeniu, że cena paliw będzie stała, zwrot nadpłaty nastąpi po ok. 10 latach. Jednak uwzględniając rosnące ceny energii oraz to, że gaz w ciągu 3 lat podrożał niemal 50%, władze gminy szacują, że dodatkowy wydatek zwróci się już po 6–7 latach.

 

Przeszkody w realizacji inwestycji i problemy podczas budowy: Marek Janikowski, wójt gminy Stoszowice i inicjator budowy, wspomina w udzielanych wywiadach, że na ich „zerowy” budynek nie udało się uzyskać znaczącej dotacji, ponieważ nie ma w Polsce programu, który wspierałby budowę niskoenergetycznych budynków użyteczności publicznej. W jego ocenie dotacja w wysokości 20–30% pomogłaby w podejmowaniu decyzji o budowie pasywnych budynków w Polsce. Dla lokalnych władz problemem może być także opracowanie głównych założeń technicznych i przygotowanie programu funkcjonalno-użytkowego (PUF) na potrzeby ogłoszenia przetargu. W pracach przygotowawczych zwrócono się o pomoc do ekspertów z Polski, Czech i Niemiec (m.in. projektantów poznanych podczas wizyty studyjnej w Saksonii, która zainspirowała władze gminy do wybudowania pasywnej szkoły). W wywiadach wójt gminy przestrzega także przed potencjalnymi problemami w relacjach na linii zamawiający – projektant – wykonawca. Podstawą dobrych relacji i zakończenia inwestycji w terminie powinny być precyzyjne zapisy programu funkcjonalno-użytkowego (PUF).